-
Câu hỏi:
Trình bày nguồn gốc, bản chất của giá trị thặng dư dưới chủ nghĩa tư bản.
Lời giải tham khảo:
- Để hiểu bản chất và nguồn gốc của giá trị thặng dư dưới chủ nghĩa tư bản., ta hãy xét một ví dụ. Giả sử để chế tạo ra 1 kg sợi, nhà tư bản phải bỏ ra 28.000 đơn vị tiền tệ bao gồm 20.000 đơn vị tiền tệ mua 1 kg bông, 3.000 đơn vị cho hao phí máy móc và 5.000 đơn vị mua sức lao động của công nhân điều khiển máy móc trong 1 ngày (10 giờ). Giả định việc mua này là đúng giá trị. Đồng thời giả định, mỗi giờ lao động, người công nhân tạo ra 1.000 đơn vị giá trị mới kết tinh vào trong sản phẩm.
- Vậy bằng lao động cụ thể, người công nhân đã chuyển giá trị của bông và hao mòn máy móc vào trong sợi và bằng lao động trừu tượng của mình, mỗi giờ công nhân lại tạo thêm một lượng giá trị mới là 1.000 đơn vị.
- Nếu chỉ trong vòng 5 giờ, công nhân đã kéo xong 1kg sợi thì giá trị 1kg sợi là:
- Giá trị của 1 kg bông = 20.000 đơn vị
- Hao mòn máy móc = 3.000 đơn vị
- Giá trị mới tạo ra (trong 5 giờ lao động, phần này vừa đủ bù đắp giá trị sức lao động) = 5.000 đơn vị. Vậy tổng cộng giá trị của 1 kg sợi là 28.000 đơn vị.
- Tuy nhiên, do nhà tư bản đã thuê người công nhân trong 10 giờ nên trong 5 giờ lao động tiếp theo, nhà tư bản không phải bỏ ra 5.000 đơn vị mua sức lao động nữa mà chỉ cần bỏ ra 20.000 đơn vị tiền tệ để mua thêm 1kg bông, 3.000 đơn vị cho hao mòn máy móc, tức là với 23.000 đơn vị tiền tệ, nhà tư bản có thêm được 1kg sợi.
- Như vậy. trong một ngày lao động, nhà tư bản bỏ ra 51.000 đơn vị tiền tệ để thu được 2 kg sợi. Trong khi đó, giá trị của 2 kg sợi là: 28.000 . 2 = 56.000 đơn vị tiền tệ.
- Do đó, nhà tư bản thu được 1 phần giá trị dôi ra, tức là giá trị thặng dư, bằng 5.000 đơn vị tiền tệ. Từ ví dụ trên, ta thấy giá trị thặng dư chính là phần giá trị mới do lao động của công nhân tạo ra ngoài sức lao động, là kết quả lao động không công của công nhân cho nhà tư bản. Chú ý rằng, phần lao đông không công đó trở thành giá trị thặng dư vì nó thuộc sở hữu của nhà tư bản chứ không phải là của người lao đông. Sở dĩ nhà tư bản chi phối được số lao động không công ấy là vì nhà tư bản là người sở hữu tư liệu sản xuất.
CÂU HỎI KHÁC
- Điều kiện ra đời và đặc trưng của sản suất hàng hóa?
- Trình bày các thuộc tính, tính chất hai mặt và số lượng hàng hóa ? Ý nghĩa của việc nghiên cứu trên ?
- Các hình thái giá trị?
- Bản chất và chức năng của tiền tệ?
- Các nội dung cơ bản của quy luật giá trị và tác động của nó?
- Quy luật của lưu thông tiền tệ của K. Marx và sự vận dụng quy luật lưu thông tiền tệ trong điều kiện nền kinh tế thị trường?
- Nguồn gốc, bản chất và chức năng và quy luật lưu thông tiền tệ?
- Lạm phát là gì? Lạm phát được tính như thế nào? Nguyên nhân cuả lạm phát?
- Nội dung, yêu cầu, tác dụng cuả quy luật giá trị?
- Tại sao cạnh tranh là quy luật kinh tế của sản xuất hàng hoá? Những tác động tích cực và tiêu cực của cạnh tranh?
- Thị trường và chức năng cuả thị trường?
- Phân tích sự chuyển hóa tiền thành TB?
- Nêu hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động?
- Sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ra giá trị sử dụng và quá trình sản xuất ra giá trị thăng dư?
- Bản chất của tư bản. Sự phân chia tư bản thành tư bản bất biến và tư bản khả biến?
- Tỷ suất giá trị thặng dư và khối lượng giá trị thặng dư, hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư và giá trị thặng dư siêu ngạch?
- Tại sao sản xuất giá trị thặng dư là quy luật kinh tế tuyệt đối của chủ nghĩa tư bản?
- Bản chất của tiền công, hai hình thức cơ bản của tiền công?
- Tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế?
- Thế nào là tái sản xuất, tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng?
- Tích lũy tư bản là gì, nêu những nhân tố ảnh hưởng đến tích lũy tư bản?
- Tích tụ tư bản và tập trung tư bản, so sánh?
- Thế nào là cấu tạo giá trị, cấu tạo kỹ thuật, cấu tạo hữu cơ của tư bản?
- Tuần hoàn của tư bản và chu chuyển của tư bản?
- Tư bản cố định và tư bản lưu động?
- Tổng sản phẩm xã hội và điều kiện thực hiên tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng tư bản xã hội?
- Bản chất và nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghiã tư bản?
- Chu kỳ của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản?
- Thế nào là chi phí sản xuất, chi phí thực tế, tư bản ứng trước, lợi nhuận bình quân, tỷ suất lợi nhuận bình quân ?
- Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận?
- Lợi nhuận?
- Thế nào là lợi nhuận bình quân, quá trình hình thành lợi nhuận bình quân và giá cả sản xuất?
- Sự chuyển hóa của giá trị hàng hóa thành giá cả sản xuất?
- Thế nào là Tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp?
- Tư bản cho vay và lợi tức cho vay?
- Thế nào là tư bản ngân hàng và lợi nhuận ngân hàng?
- Thế nào là công ty cổ phần, tư bản giả, thị trường chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu, cổ đông?
- Bản chất của địa tô Tư Bản Chủ Nghĩa, phân biệt địa tô phong kiến và địa tô Tư Bản Chủ Nghĩa?
- Các hình thức địa tô tư bản chủ nghĩa và giá cả ruộng đất?
- So sánh địa tô chênh lệch và địa tô tuyệt đối?
- Nguyên nhân sự chủ nghĩa tư bản độc quyền? Chuyển hóa từ chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh?
- Phân tích các điều kiện ra đời của sản xuất hàng hoá và những ưu thế của sản xuất hàng hoá so với kinh tế tự nhiên?
- Phân tích lượng giá trị hàng hoá và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hoá.
- Phân tích nguồn gốc, bản chất và chức năng của tiền tệ.
- Phân tích nội dung (yêu cầu), tác dụng của quy luật giá trị trong nền sản xuất hàng hoá giản đơn.Những biểu hiện của quy luật này trong các giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản?
- Thế nào là thị trường? Mối quan hệ giữa phân công lao động xã hội với thị trường.Phân tích các chức năng của thị trường?
- Cạnh tranh là gì? Tại sao cạnh tranh là quy luật kinh tế của sản xuất hàng hoá? Những tác động tích cực và tiêu cực và tiêu cực của cạnh tranh?
- Cung, cầu là gì? Quan hệ cung - cầu? Tại sao cung - cầu là quy luật kinh tế của sản xuất hàng hoá?
- Phân tích sự chuyển hoá tiền tệ thành tư bản. Những điều kiện để tiền tệ có thể thành tư bản?
- Phân tích hàng hoá sức lao động?
- Phân tích bản chất và các hình thức tiền lương dưới chủ nghĩa tư bản?
- Trình bày nguồn gốc, bản chất của giá trị thặng dư dưới chủ nghĩa tư bản?
- Phân tích quy luật kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản?
- Trình bày phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối dưới chủ nghĩa tư bản?
- Trình bày phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối dưới chủ nghĩa tư bản?
- Tư bản là gì? Thế nào là tư bản bất biến, tư bản khả biến, tư bản cố định, tư bản lưu động? Căn cứ và ý nghĩa của các cách phân chia tư bản trên đây?
- So sánh giá trị thặng dư với lợi nhuận, tỷ suất giá trị thặng dư và tỷ suất lợi nhuận.Tốc độ chu chuyển của tư bản có ảnh hưởng như thế nào tới nhu cầu về tư bản, tỷ suất giá trị thặng dư và khối lượng giá trị thặng dư hằng năm? C
- Phân tích thực chất và động cơ tích luỹ tư bản. Phân tích tích tụ tư bản và tập trung tư bản.Vai trò của tích tụ và tập trung tư bản trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản?
- Phân tích những ảnh hưởng đến quy mô tích luỹ tư bản. Ý nghĩa của việc nghiên cứu vấn đề này.
- Trình bày các khái niệm chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa, lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận.Các khái niệm trên đã che dấu quan hệ bóc lột tư bản chủ nghĩa như thế nào?
- Vấn đề cơ bản của triết học là gì? Phân biệt sự khác nhau giữa phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình trong nhận thức? Cho ví dụ minh họa?
- Từ việc nghiên cứu mối quan hệ vật chất - ý thức, hãy rút ra ý nghĩa phương pháp luận trong nhận thức và hoạt động thực tiễn của bản thân?
- Phân tích ND quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập.Ý nghĩa của việc nắm vững quy luật này trong hoạt động thực tiễn.
- Những thành tựu, giới hạn và xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản trong giai đoạn hiện nay?