Những thành tựu, giới hạn và xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản trong giai đoạn hiện nay?

Những thành tựu CNTB đạt được trong sự vận động đầy mâu thuẫn:

• Trong quá trình phát triển của mình nếu chưa xét đến hiệu quả mà CNTB gây ra loài người, thì CNTB vẫn có mặt tích cực với sản xuất đó là:
  • Thực hiện xã hội hóa sản xuất
  • Phát triển lực lượng sản xuất tăng năng xuất lao động xã hội
  • Chuyển sản xuất nhỏ thành sản lớn hiện đại.
• Tuy nhiên những thành tựu mà CNTB đạt được không phải chỉ có một chiều mà trong sự vận động đầy mâu thuẫn. Điều đó biểu hiện ở hai xu hướng trái ngược nhau:
  • Xu thế phát triển nhanh chóng của nền kinh tế là do yêu cầu nội tại và xu thế tăng nhanh tốc độ của việc phát triển lực lượng sản xuất gắn với cuộc cách mạng và khoa học công nghệ
  • Xu thế trì trệ của nền kinh tế : Đó là sự thống trị của độc quyền đã tạo  ra những nhân tố ngăn cản sự tiến bộ kỹ thuật và phát triển sản xuất

Giới hạn và hậu quả của CNTB gây ra

• Bên cạnh mặt tích cực trình bày ở trên, CNTB cũng gây ra hậu quả nặng nề chonhân loại:
  • CNTB là thủ phạm chính của 2 cuộc chiến tranh thế giới I và II và hàngtrăm cuộc chiến tranh cục bộ
  • Là thủ phạm chính của cuộc chạy đua vũ trang và ô nhiễm môi trường
  • CNTB phải chịu trách nhiệm chính về nạn đói nghèo bệnh tật của hàng trăm triệu người ở các nước chậm phát triển
• CNTB cũng đứng trước giới hạn mà nó không thể vượt qua: Giới hạn đó bắt nguồn từ mâu thuẫn cơ bản của CNTB đó là : Mâu thuẫn giữa tính chất và trình độ xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất với chế độ chiếm hữu tư nhân TBCN về tư liệu sản xuất. Mặc dù CNTB ngày nay đã có sự điều chỉnh nhất định trong những hình thức quan hệ sở hữu, quản lý và phân phối nhưng vẫn không thể khắc phục được mâu thuẫn này.