-
Câu hỏi:
Định nghĩa phạm trù và phân biệt sự khác nhau giữa phạm trù triết học và phạm trù của khoa học cụ thể?
Lời giải tham khảo:
- Phạm trù là những khái niệm rộng nhất phản ánh những mặt, những thuộc tính, những mối liên hệ chung, cơ bản nhất của các sự vật và hiện tượng của hiện thực khách quan. Mỗi một khoa học cụ thể đều có các phạm trù riêng của mình, nó phản ánh đối tượng nghiên cứu của các khoa học đó và cũng là kết quả chung của hoạt động thực tiễn xã hội. Ví dụ : phạm trù năng lượng, khối lượng của vật lý; phạm trù di truyền, biến dị của sinh học v.v...
- Khác với các phạm trù của khoa học cụ thể, phạm trù của triết học là những khái niệm chung phản ánh những mặt, những thuộc tính, những mối liên hệ cơ bản và phổ biến nhất của hiện thực. Ví dụ như: Phạm trù vật chất, ý thức, vận động, mâu thuẫn v.v...
- Nguồn gốc, tính chất và đặc điểm của phạm trù. Nguồn gốc của các phạm trù đều thông qua hoạt động thực tiễn xã hội. Nói một cách khác nội dung của các phạm trù là bản thân hiện thực khách quan đã được phản ánh trong hoạt động nhận thức của con người thông qua hoạt động thực tiễn xã hội.
- Quá trình hình thành và hoàn thiện các phạm trù khoa học đều là sự khái quát trừu tượng hóa bản thân hiện thực. Đối với phạm trù triết học có tính chất khái quát, trừu tượng hóa mang tính chất cái chung và cái phổ biến nhất. Phạm trù trở thành công cụ cho hoạt động nhận thức của con người và cải tạo hiện thực khách quan. Mối quan hệ giữa các phạm trù của triết học và phạm trù của các ngành khoa học cụ thể là mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng.
- Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật: (1). Cái chung và cái riêng; (2). Bản chất và hiện tượng; (3). Nguyên nhân và kết quả; (4). Tất nhiên và ngẫu nhiên; (5). Nội dung và hình thức; (6). Khả năng và hiện thực;
CÂU HỎI KHÁC
- Đặc trưng của tri thức triết học và sự biến đổi đối tượng nghiên cứu của triết học qua các giai đoạn lịch sử ?
- Vấn đề cơ bản của triết học. Cơ sở để phân biệt chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm?
- So sánh phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình?
- Trình bày vai trò thế giới quan, phương pháp luận của triết học và vai trò của triết học Mác - Lênin?
- Những tư tưởng cơ bản của triết học Phật giáo?
- Cuộc đấu tranh giữa triết học duy vật và triết học duy tâm trong triết học Trung Hoa cổ đại?
- Trình bày nội dung cơ bản những tư tưởng triết học Aâm dương – Ngũ hành?
- Trình bày nội dung cơ bản triết học Nho giáo?
- Trình bày những nội dung thể hiện lập trường duy vật và duy tâm của tư tưởng triết học Việt Nam?
- Trình bày những nội dung của tư tưởng yêu nước Việt Nam?
- Trình bày những quan niệm về Đạo” làm người của những tư tưởng triết học Việt Nam?
- Đặc điểm kinh tế- xã hội và triết học xã hội Pháp cuối thế kỷ XVIII?
- Một số triết gia tiêu biểu triết học khai sáng Pháp thế kỷ XVIII?
- Đặc điểm kinh tế - xã hội và triết học của triết học cổ điển Đức thế kỷ XVIII nửa đầu thế kỷ XIX?
- Ý nghĩa bước ngoặt cách mạng do Mác thực hiện trong triết học?
- Lênin phát triển triết học Mác?
- Tại sao nói vận động là phương thức tồn tại của vật chất, là thuộc tính cố hữu của vật chất?
- Tính thống nhất vật chất của thế giới?
- Phân tích bản chất của ý thức và vai trò của tri thức khoa học?
- Sự ra đời của phép biện chứng duy vật?
- Định nghĩa phạm trù và phân biệt sự khác nhau giữa phạm trù triết học và phạm trù của khoa học cụ thể?
- Đặc điểm và mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả?
- Phân tích nội dung và ý nghĩa cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên?
- Phân tích nội dung và ý nghĩa cặp phạm trù bản chất và hiện tượng?
- Phân tích nội dung, ý nghĩa cặp phạm trù khả năng và hiện thực?
- Định nghĩa qui luật và vai trò các qui luật cơ bản của phép biện chứng duy vật?
- Trình bày những quan điểm cơ bản về nhận thức của triết học trước Mác và quan niệm về nhận thức của chủ nghĩa duy vật biện chứng?
- Phân tích nội dung, ý nghĩa mối quan hệ biện chứng giữa nhận thức kinh nghiệm và nhận thức lý luận?
- Tại sao nói xã hội là một bộ phận đặc thù và là sản phẩm cao nhất cùa tự nhiên?
- Vai trò của dân số đối với sự phát triển của xã hội?
