Hoá học 11 Bài 12: Phân bón hóa học

Lý thuyết10 Trắc nghiệm16 BT SGK 106 FAQ

Nội dung bài học Phân bón hóa học tìm hiểu về khái niệm phân bón hóa học và phân loại. Tính chất, ứng dụng, điều chế phân đạm, lân, kali, NPK và vi lượng.

YOMEDIA

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Phân đạm

1.2. Phân lân

1.3. Phân kali

1.4. Phân hỗn hợp và phân phức hợp

1.5. Phân vi lượng

2. Bài tập minh hoạ

3. Luyện tập Bài 12 Hóa học 11

3.1. Trắc nghiệm

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao

4. Hỏi đáp về Bài 12 Chương 2 Hóa học 11

Tóm tắt lý thuyết

Phân bón hoá học: là những hóa chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng, được bón cho cây nhằm nâng cao năng suất mùa màng.
Có 3 loại chính: phân đạm, phân lân và phân kali.

1.1. Phân đạm

Các loại đạm amoni, đạm nitrat, đạm urê

Hình 1: Các loại đạm amoni, đạm nitrat, đạm urê

Cung cấp N hoá hợp dưới dạng NO₃^-, NH₄⁺
Kích thích quá trình sinh trưởng, làm tăng tỉ lệ protein thực vật à Cây trồng phát triển nhanh, cho nhiều hạt, củ, quả.
Độ dinh dưỡng được đánh giá theo tỉ lệ % khối lượng của nguyên tố N

Phân đạm	amoni	nitrat	Urê
Thành phần hoá học chính	Muối amoni: NH₄Cl; NH₄NO₃; (NH₄)₂SO₄; ...	NaNO₃; Ca(NO₃)₂; ...	(NH₂)₂CO
Phương pháp điều chế	NH₃ tác dụng với axit tương ứng	Axit nitric và muối cacbonat	CO₂+2NH₃ (NH₂)₂CO +H₂O
Dạng ion hoặc hợp chất mà cây trồng đồng hoá	NH₄⁺; NO₃^-	NO₃^-	NH₄⁺

1.2. Phân lân

Cung cấp P cho cây dưới dạng ion PO₄^3-
Tăng quá trình sinh hoá, trao đổi chất, trao đổi năng lượng của cây.
Đánh giá theo tỉ lệ % khối lượng P₂O₅.

Phân	Supephotphat đơn	Supephotphat kép	Lân nung chảy
Thành phần hoá học chính Hàm lượng PO₅	Ca(H₂PO₄)₂ + CaSO₄ 14-20%	Ca(H₂PO₄)₂ 40-50%	Hỗn hợp phatphat và silicat của canxi, magiê 12-14%
Phương pháp điều chế	Ca₃(PO₄)₂ + 2H₂SO₄ đặc → Ca(H₂PO₄)₂ + CaSO₄	Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 3CaSO₄ 4H₃PO₄ + Ca₃(PO₄)₂ → 3Ca(H₂PO₄)₂	Nung hỗn hợp quặng apatit, đá xà vân và than cốc ở trên 1000^oC
Dạng ion hoặc hợp chất mà cây trồng đồng hoá	H₂PO₄^2-	H₂PO₄^2-	Không tan trong nước, tan trong môi trường axit (đất chua)

1.3. Phân kali

Cung cấp kali dưới dạng ion K⁺.
Tăng cường tạo ra đường, bột, xơ, dầu à tăng khả năng chống rét, chống bệnh và chịu hạn cho cây.
Đánh giá theo tỉ lệ % khối lượng K₂O

1.4. Phân hỗn hợp và phân phức hợp

Phân hỗn hợp: N,K,P
Phức hợp: Amophot: NH₄H₂PO₄ và (NH₄)₂HPO₄

1.5. Phân vi lượng

Cung cấp các nguyên tố: Bo, Mg, Zn, Cu, Mo… ở dạng hợp chất.
Cây trồng chỉ cần 1 lượng nhỏ nên các nguyên tố trên đóng vai trò là vitamin cho thực vật.

Phân bón hóa học

Hình 2: Phân bón hóa học

Bài tập minh họa

Bài 1:

Chia dung dịch H₃PO₄ thành 3 phần bằng nhau:
- Trung hoà phần một vừa đủ bởi 300ml dung dịch NaOH 1,5M.
- Trộn phần hai với phần ba rồi cho tiếp vào một lượng dung dịch NaOH như đã dùng ở phần một, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối. Giá trị m là:

Hướng dẫn:

\(\\ P1 : n_{NaOH}.\frac{1}{3} = n_{H_{3}PO_{4}} = 0,15 \ mol \\ P2 + P3 : n_{H_{3}PO_{4}} = 0,3 \ mol \Rightarrow n_{NaOH} = 1,5n_{H_{3}PO_{4}}\)
⇒ Tạo muối: NaH₂PO₄: x mol và Na₂HPO₄: y mol
⇒ n_NaOH = x + 2y = 0,45; x + y = 0,3
⇒ x = y = 0,15 mol
⇒ Muối gồm 0,15 mol NaH₂PO₄ và 0,15 mol Na₂HPO₄
⇒ m = 39,3g

Bài 2:

Một loại phân bón không chứa tạp chất (phân nitrophotka) có chứa 17,5%N theo khối lượng. Phần trăm theo khối lượng của photpho trong loại phân bón nói trên có giá trị gần nhất với?

Hướng dẫn:

Phân Nitrophotka là: x(NH₄)₂HPO₄.yKNO₃có %m_N = 17,5%
⇒ (28x + 14y)/(132x + 101y) = 0,175
⇒ 4x = 3y
⇒ %mP = 11,625%

Bài 3:

Cho m gam NaOH vào dung dịch chứa 0,04 mol H₃PO₄, sau phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch Y. cô cạn dung dịch Y thu được 1,22m gam chất rắn khan. Giá trị m là:

Hướng dẫn:

NaOH + H₃PO₄ → NaH₂PO₄+ H₂O
2NaOH + H₃PO₄→ Na₂HPO₄ + 2H₂O
3NaOH + H₃PO₄ → Na₃PO₄+ 3H₂O
Nếu chỉ có NaH₂PO₄⇒ m_muối =3m
Nếu chỉ có Na₂HPO₄ ⇒ m_muối = 1,775m
Nếu chỉ có Na₃PO₄ ⇒ m_muối = 1,37m
Ta thấy m_NaOH < m_muối < \(m_{Na_{3}PO_{4}}\)
⇒ chất rắn gồm NaOH và Na₃PO₄
⇒ \(n_{Na_{3}PO_{4}}\) = 0,04 mol ⇒ n_NaOH pứ = 0,12 mol
⇒ m_sau – m_trước= 1,22m – m = 0,04.164 – 0,12.40
⇒ m = 8 gam