Hoá học 11 Bài 30: Ankađien

Lý thuyết10 Trắc nghiệm18 BT SGK 43 FAQ

Nội dung bài học Ankađien tìm hiểu về Khái niệm, định nghĩa, công thức chung, phân loại, đặc điểm cấu tạo, đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của ankađien. Phương pháp điều chế và ứng dụng của buta-1,3-đien và isopren. Tính chất hoá học của buta-1,3-đien và isopren: phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp, phản ứng oxi hóa.

YOMEDIA

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Định nghĩa và phân loại

1.2. Tính chất hóa học

1.3. Điều chế

1.4. Ứng dụng

2. Bài tập minh hoạ

3. Luyện tập Bài 30 Hóa học 11

3.1. Trắc nghiệm

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao

4. Hỏi đáp về Bài 30 Chương 6 Hóa học 11

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Định nghĩa và phân loại

1.1.1. Định nghĩa

Ankađien là hidrocacbon không no, mạch hở. Trong phân tử có chứa 2 liên kết đôi.
Công thức tổng quát: C_nH_2n-2 (n≥3).
Ví dụ:

CTPT CTCT

C₃H₄ CH₂= C = CH₂ propađien (allen)

C₄H₆ CH₂ = C= CH – CH₃

CH₂ = CH – CH= CH₂ buta- 1,3- đien

Cách gọi tên: Số chỉ vị trí nhánh- tên nhánh + tên mạch chính+ a – Số chỉ vị trí nối đôi- đien.

1.1.2. Phân loại

Dựa vào vị trí liên kết đôi, có thể chia ankađien thành 3 loại
Ankađien có 2 liên kết đôi cạnh nhau: CH₂=C=CH₂
Ankađien có liên kết đôi cách nhau bởi 1 liên kết đơn gọi là ankađien liên hợp.CH₂ = CH – CH= CH₂. Ankađien liên hợp có nhiều tính chất, ứng dụng quan trọng, đặc biệt là buta- 1,3- đien và isopren.
Ankađien có hai liên kết đôi cách nhau từ hai liên kết đơn trở lên: CH₂=CH-CH₂-CH=CH₂
Ankađien liên hợp có nhiều tính chất, ứng dụng quan trọng, đặc biệt là buta- 1,3- đien và isopren.

1.2. Tính chất hóa học

1.2.1. Phản ứng cộng

a. Cộng Hidro

CH₂=CH-CH= CH₂ + 2H₂ CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

b. Cộng Brom

Cộng đồng thời vào liên kết đôi

CH₂=CH-CH=CH₂ + 2Br₂ → CH₂Br-CHBr-CHBr-CH₂Br

c. Cộng Hiđro halogenua

1.2.2. Phản ứng trùng hợp

Khi có mặt kim loại Natri hoặc chất xúc tác khác, buta- 1,3- đien tham gia phản ứng, chủ yếu trùng hợp theo kiểu 1,4.

1.2.3. Phản ứng oxi hóa

a. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

\(2{C_n}{H_{2n - 2}} + (3n - 1){O_2} \to 2nC{O_2} + 2(n - 1){H_2}{\rm{O}}\)

2C₄H₆ + 11O₂ 8CO₂ + 6H₂O

b. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

Buta-1,3-dien và isopren cũng làm mất màu dung dịch kali pemanganat tương tự anken

1.3. Điều chế

1.3.1. Điều chế buta-1,3-dien

CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ CH₂=CH-CH=CH₂ + 2H₂

1.3.2. Điều chế isopren

1.4. Ứng dụng

Điều chế polibutadien hoặc polisopren là những chất có tính đàn hồi cao.
Dùng để sản xuất cao su (cao su buna, cao su isopren ...)

Bài tập minh họa

Bài 1:

Oxi hóa hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm etilen; propilen; buta -1,3- dien cần vừa đủ 150ml dung dịch KMnO₄ 1M thu được hỗn hợp poliancol. Nếu lấy 2m gam hỗn hợp X tác dụng với nước brôm dư thì thu được 86,52 gam sản phẩm cộng. Giá trị của m là:

Hướng dẫn:

Dạng chung: R₁ – CH = CH – R₂ → R₁ – CH(OH) – CH(OH) – R₂
2C^+a → 2C^{+a + 1} + 2e
Mn⁺⁷ + 3e → Mn⁺⁴
⇒ \(3n_{KMnO_{4}}\) = 2nC=C ⇒ nC=C = 0,225 mol
Xét 2m gam X thì có nC=C = 0,45 mol phản ứng với 0,45 mol Br₂
Bảo toàn khối lượng: 2m_X= m_{sản phẩm} – \(m_{Br_{2}}\)
⇒ m = 7,26g

3. Luyện tập Bài 30 Hóa học 11

Sau bài học cần nắm:

Khái niệm, định nghĩa, công thức chung, phân loại, đặc điểm cấu tạo, đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của ankađien.
Phương pháp điều chế và ứng dụng của buta-1,3-đien và isopren.
Tính chất hoá học của buta-1,3-đien và isopren: phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp, phản ứng oxi hóa.