Vấn đề cơ bản của triết học là gì? Cách giải quyết vấn đề đó của chủ nghĩa duy vật, chủ nghĩa duy tâm

Vấn đề cơ bản của triết học:

Theo Ph.Ăng ghen: “Vấn đề cơ bản của mọi triết học, đặc biệt là triết học hiện đại là mối quan hệ giữa tư duy và tồn tại”. Nói cách khác, nó là mối quan hệ giữa vật chất và ý thức.

Vấn đề cơ bản của triết học có 2 mặt, mỗi mặt trả lời 1 câu hỏi lớn:

• Mặt thứ nhất: Giữa vật chất và ý thức thì cái nào có trước, cái nào có sau, cái nào quyết định cái nào.
• Mặt thứ hai: Con người có khả năng nhận thức được thế giới không?

Cách giải quyết mặt thứ nhất của chủ nghĩa duy vật, chủ nghĩa duy tâm:

Theo chủ nghĩa duy vật:

• Bản chất của thế giới là vật chất, vật chất có trước, ý thức có sau, vật chất quyết định ý thức.
• Chủ nghĩa duy vật có nguồn gốc từ sự phát triển của khoa học và thực tiễn, đồng thời gắn với lợi ích của giai cấp và lực lượng tiến bộ trong xã hội.
• Chủ nghĩa duy vật có 3 hình thức chính: CNDV chất phác, CNDV siêu hình, CNDV biện chứng.

Theo chủ nghĩa duy tâm:

• Ý thức có trước, vật chất có sau, ý thức quyết định vật chất.
• CNDT có nguồn gốc nhận thức và xã hội là sự xem xét phiến diện, tuyệt đối hóa 1 mặt của nhận thức và gắn với lợi ích của giai cấp và tầng lớp bóc lột.
• CNDT có 2 hình thức chính: CNDT khách quan, CNDT chủ quan.

Cách giải quyết mặt thứ hai của chủ nghĩa duy vật, chủ nghĩa duy tâm: Nhiều nhà triết học, cả duy vật lẫn duy tâm đều cho rằng con người có thể nhận thức được thế giới, chỉ có 1 số ít các nhà triết học phủ nhận khả năng nhận thức của con người về thế giới.