Hoá học 10 Bài 5: Cấu hình electron

Lý thuyết10 Trắc nghiệm30 BT SGK 403 FAQ

Nội dung bài học giúp học sinh nắm bắt sự sắp xếp các electron trong vỏ nguyên tử của các nguyên tố như thế nào? Cách viết cấu hình electron nguyên tử, đặc điểm của electron lớp ngoài cùng

YOMEDIA

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Thứ tự các mức năng lượng của nguyên tử

1.2. Cấu hình electron của nguyên tử

2. Bài tập minh hoạ

3. Luyện tập Bài 5 Hóa học 10

3.1. Trắc nghiệm

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao

4. Hỏi đáp về Bài 5 Chương 1 Hóa học 10

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Thứ tự các mức năng lượng của nguyên tử

Các electron trong nguyên tử ở trạng thái cơ bản lần lượt chiếm các mức năng lượng từ thấp đến cao: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s…

Sơ đồ phân bố các mức năng lượng của các lớp và phân lớp

Hình 1: Sơ đồ phân bố các mức năng lượng của các lớp và phân lớp

1.2. Cấu hình electron của nguyên tử

1.2.1. Cấu hình electron

Cấu hình e biểu diễn sự phân bố electron trên các phân lớp thuộc các lớp khác nhau.
Cách viết cấu hình e như sau:
- Bước 1: Xác định số electron của nguyên tử
- Bước 2: Phân bố các electron theo thứ tự mức năng lượng ( 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s…) và tuân theo quy tắc sau: phân lớp s chứa tối đa 2 electron, phân lớp p chứa tối đa 6e, phân lớp d chứa tối đa 10 electron, phân lớp f chứa tối đa 14 e.
Qui ước cách viết cấu hình e:
- Số thứ tự của lớp được viết bằng các số (1,2,3,...)
- Phân lớp được kí hiệu bằng các chữ cái thường: s p d f
- Số e viết trên kí hiệu của các phân lớp như số mũ (s², p⁶)
Ví dụ:
- H (Z=1): 1s¹ g H là nguyên tố s
- Li (Z = 3): 12² 2s¹ g Li là nguyên tố s
- Cl (Z=17): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵ g Cl là nguyên tố p
- Fe (Z = 26): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶ 4s² 3d⁶ g Fe là nguyên tố d hay 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶ 3d⁶4s²
Ghi chú:
- Nguyên tố s: e cuối cùng điền vào phân lớp s.
- Nguyên tố p: e cuối cùng điền vào phân lớp p
- Nguyên tố d: e cuối cùng điền vào phân lớp d

1.2.2. Cấu hình electron của 20 nguyên tố đầu tiên

Z	Kí hiệu	Cấu hình electron
1	H	1s¹
2	He	1s²
3	Li	1s²2s¹
4	Be	1s²2s²
5	B	1s²2s²2p¹
6	C	1s²2s²2p²
7	N	1s²2s²2p³
8	O	1s²2s²2p⁴
9	F	1s²2s²2p⁵
10	Ne	1s²2s²2p⁶
11	Na	1s²2s²2p⁶ 3s¹
12	Mg	1s²2s²2p⁶ 3s²
13	Al	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p¹
14	Si	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p²
15	P	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p³
16	S	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p⁴
17	Cl	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p⁵
18	Ar	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p⁶
19	K	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p⁶4s¹
20	Ca	1s²2s²2p⁶ 3s² 3p⁶4s²

1.2.3. Đặc điểm của lớp electron ngoài cùng

Nguyên tử của tất cả các nguyên tố có tối đa 8 e lớp ngoài cùng.

Số e lớp ngoài cùng

Tính chất

*1, 2, 3 e

*4 e

*5, 6, 7 e

*8 e (trừ He)

*kim loại (trừ H, He, B)

*kim loại hoặc PK

*phi kim

*khí hiếm (khí trơ)

Ví dụ:
- Na (Z=11): 1s²2s²2p⁶3s¹(kim loại)
- Cl (Z=17): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵(phi kim)
- Ar (Z=18): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶(khí hiếm)

Bài tập minh họa

Bài 1:

Hãy viết cấu hình electron của các nguyên tố có Z = 20, Z = 21, Z = 22,
Z = 24, Z = 29 và cho nhận xét cấu hình electron của các nguyên tố đó khác nhau như thế nào ?