Phân tích bài thơ Dọn về làng của Nông Quốc Chấn

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn bài chi tiết

1. Mở bài

• Giới thiệu đôi nét về tác giả Nông Quốc Chấn
  • Nông Quốc Chấn là nhà thơ, nhà hoạt động văn hóa, người dân tộc Tày ở Bắc Cạn.
  • Giác ngộ Cách mạng sớm.

2. Thân bài

• Giới thiệu khái quát về bài thơ Dọn về làng
  • Được sáng tác trong chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950.
  • Là tác phẩm tiêu biểu nhất của Nông Quốc Chấn.
  • Nguyên tác bằng tiếng Tày, sau đó được tác giả dịch ta tiếng phổ thông theo thể thơ tự do.
  • Năm 1951, tại Đại hội liên hoan học sinh sinh viên thế giới tại Béc-lin, bài thơ được tặng giải Nhì và được dịch sang tiếng Pháp, giới thiệu trên Tạp chí Châu Âu.
• Nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc
  • Nỗi khổ của nhân dân:
    • Cuộc sống cay đắng đủ mùi
    • Mấy năm: thời gian kéo dài
    • Quên tết... quên rằm ...
    • Chạy hết núi khe, cay đắng ...
    • Lán sụp; nát cửa; vắt bám
    • Mẹ địu em chạy; con sau lưng tay dắt bà; vai đầy tay nải...
    • Cuộc sống yên ấm bị đảo lộn, nhà cửa tan hoang, gia đình li tán, cơ cực
  • ⇒ Cảnh tượng tang hoang đổ nát của nhân dân miền núi khi thực dân Pháp tràn vào, cuộc sống yên ổn ấm no nay thay thế bằng những cuộc chạy trốn những lo âu thấp thoải.
  • Tội ác của giặc:
    • Lán đốt trơ trụi, súng nổ, Tây lùng.
    • Áo quần bị vơ vét.
    • Cha bị bắt, bị đánh chết.
    • Chôn cất cha; bằng khăn của mẹ; liệm bằng áo của con
    • Máu đầy tay, nước tràn đầy mặt ...
  • ⇒ Đốt nhà, cướp của, coi rẻ sinh mạng của nhân dân.
  • Lòng căm thù giặc sâu sắc của nhân dân Cao - Bắc - Lạng:

Mày sẽ chết! Thằng giặc Pháp hung tàn

Băm thịt xương mày, tao mới hả!

• Niềm vui Cao - Bắc - Lạng được giải phóng
  • Được thể hiện bằng một phong cách riêng, mang đậm màu sắc tư duy của người miền núi.
    • “ Mẹ Cao- Lạng hoàn toàn giải phóng” ⇒ lời gọi thân thiết, tự hào, báo tin về sự chiến thắng.
    • “ Tây bị chết bắt sống hàng đàn, Vệ quốc quân chiếm lại các đồn” ⇒ kết quả của sự thắng lợi.
    • “ Hôm nay Cao- Bắc- Lạng cười vang...người xuống làng” ⇒ cuộc sống đã trở lại, mọi người nô nức trở về làng.
    • “ Giặc Pháp, Mĩ còn giết,…. Đuổi hết nó đi, con sẽ về trông mẹ” ⇒ niềm vui chiến thắng trở thành động lực để tiếp tục chiến đấu giải phóng Tổ quốc.
  • ⇒ Ngôn ngữ mộc mạc, lời thơ giản dị, ý thơ cảm xúc, hình ảnh chân thật nhà thơ đã mang đến cho chúng ta về những đau thương mất mát của nhân dân miền núi, và niềm vui khi được giải phóng.
• Màu sắc dân tộc qua cách sử dụng hình ảnh
  • Những hình ảnh cụ thể, gần gũi, theo cách nói của đồng bào dân tộc.
  • Lối nói tự nhiên, không cầu kì, hoa mĩ.
    • Người đông như kiến, súng đầy như củi.
    • Đường đi lại vắt bám đầy chân.
    • Mẹ địu em chạy tót lên rừng.
  • ⇒ Các diễn tả nỗi đau cũng như niềm vui sướng của tác giả rất sinh động, giàu hình ảnh, cụ thể mà thuần phác, hồn nhiên như chính tâm hồn người dân miền núi.

3. Kết bài

• Tóm lược về bài thơ
  • Giọng thơ mộc mạc, bình dị với những chi tiết chọn lọc.
  • Hình ảnh giản dị, cảm động, đáng yêu.
• Nhận xét
  • Dọn về làng là một trong hững thành tựu đáng tự hào của thơ ca kháng chiến thời chống Pháp.
  • Là ca của người con thân yêu người dân tộc Tày.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích bài thơ Dọn về làng của Nông Quốc Chấn

Gợi ý làm bài

Nông Quốc Chấn là nhà thơ, nhà hoạt động văn hóa, người dân tộc Tày ở Bắc Cạn. Từ một ông giáo hiền lành, sớm được giác ngộ cách mạng, được rèn luyện trong khói lửa chiến tranh, ông trở thành một cán bộ trung kiên, một nhà hoạt động văn hóa, một nhà thơ xuất sắc của Đảng và dân tộc.

-----Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến-----

Cái hay của "Dọn về làng" là ở giọng thơ mộc mạc bình dị với bao chi tiết chọn lọc cảm động. Nỗi đau thương thời giặc giã, hình ảnh người bà, người cha, người mẹ trong khói lửa đau thương, niềm vui giải phóng và hình ảnh quê hương hồi sinh được nói lên một cách thật giản dị, cảm động đáng yêu. "Dọn về làng" là một trong những thành tựu đáng tự hào của thơ ca kháng chiến thời chống Pháp. Tự hào hơn nữa vì đó là lời ca, bông hoa rừng đẹp và thơm của đứa con thân yêu người dân tộc Tày. Hơn nửa thế kỉ sau, bài thơ vẫn để lại cho chúng ta nhiều xúc động.

Trên đây là bài văn mẫu Phân tích bài thơ Dọn về làng của Nông Quốc Chấn. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

• Bài giảng Dọn về làng của Nông Quốc Chấn

------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----