Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa được thành lập như thế nào?

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là nhà nước ở Đông Nam Á, được Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố thành lập ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Hà Nội. Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là nhà nước có chủ quyền trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam^[1][2] được thông qua bởi Quốc hội Việt Nam khóa I, dù nhiều vùng lãnh thổ sau này bị quản lý thực tế bởi các lực lượng ngoại quốc và nhà nước khác. Cuối Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, Việt Nam bị chia làm hai vùng tập kết quân sự tạm thời theo Hiệp định Genève. Từ năm 1954–1976, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là nhà nước độc lập theo chủ nghĩa xã hội, tuyên bố chủ quyền trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam và quản lý thực tế miền Bắc Việt Nam (không thể thống nhất với miền Nam Việt Nam do Hiệp định Genève bị Hoa Kỳ vi phạm).

Trong Chiến tranh Thế giới II, Việt Nam từ chỗ là thuộc địa của Pháp đã trở thành thuộc địa của Nhật Bản sau khi Pháp đầu hàng và trao toàn bộ Đông Dương cho phát xít Nhật Bản vào tháng 3 năm 1945. Ngay sau khi Nhật Bản đầu hàng quân Đồng Minh, bao gồm cả Việt Minh (Việt Minh là lực lượng ở Việt Nam hợp tác với phe Đồng Minh) và Cách mạng tháng 8 năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được tuyên bố thành lập tại Hà Nội, chính quyền mới được thiết lập trên toàn bộ đất nước. Hồ Chí Minh, người lãnh đạo Việt Minh, trở thành người đứng đầu chính phủ mới và đã ngay lập tức lên kế hoạch tổ chức cuộc Tổng tuyển cử toàn quốc để Việt Nam có chính phủ và nhà nước chính danh.^[3] Ngay sau khi Pháp quay lại Việt Nam, thì Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất đã nổ ra vào năm 1946. Sau 9 năm chiến tranh, năm 1954, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giành thắng lợi, Hiệp định Genève được ký kết giữa các bên tham chiến, Việt Nam tạm thời bị chia làm 2 vùng tập kết tạm thời, lấy vĩ tuyến 17 làm ranh giới. Lực lượng quân sự của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tập kết về miền Bắc Việt Nam, trong khi đó, quân Pháp và Quân đội Quốc gia Việt Nam (thuộc Liên hiệp Pháp) tập kết về miền Nam Việt Nam, quân Pháp sẽ rút hết khỏi Việt Nam sau 2 năm.

Hiệp định Genève xác định cuộc tổng tuyển cử thống nhất lãnh thổ Việt Nam sẽ diễn ra vào năm 1956. Người Pháp chấp nhận đề nghị của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, trưởng phái đoàn đàm phán Việt Nam Dân chủ Cộng hòa^[4], là cuộc tổng tuyển cử thống nhất sẽ được đặt dưới sự giám sát của các ủy ban tại chỗ.^[5] Hoa Kỳ không công nhận Hiệp định Genève, đồng thời thực hiện "Kế hoạch can thiệp" nhằm trợ giúp cho Quốc gia Việt Nam từ chối thi hành tuyển cử.^[6] Quốc gia Việt Nam từ chối thi hành tuyển cử, và cuộc tổng tuyển cử thống nhất Việt Nam đã không thể diễn ra, khiến lãnh thổ Việt Nam bị chia cắt.

Trong Chiến tranh Việt Nam (1955–1975), Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được sự hỗ trợ các đồng minh ở phe Xã hội chủ nghĩa gồm Liên Xô và Trung Quốc đã chiến đấu chống lại quân đội của Hoa Kỳ và các đồng minh (Việt Nam Cộng hòa, Australia, Hàn Quốc, Philippines, Thái Lanvà các New Zealand). Ở thời điểm cao trào của cuộc chiến, Hoa Kỳ huy động tới 600.000 quân chiến đấu ở miền Nam Việt Nam. Đây là một trong những cuộc chiến tranh khốc liệt nhất kể từ sau Thế Chiến thứ 2, kéo dài 21 năm. Năm 1969, Cộng hòa miền Nam Việt Nam ra đời (chính phủ do Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam thành lập) và được Việt Nam Dân chủ Cộng hòa công nhận là chủ thể có chủ quyền pháp lý tại miền Nam Việt Nam. Chính phủ Cộng hòa Miền Nam Việt Nam là đại diện của nhân dân miền Nam trong cuộc chiến chống Mỹ, và không từ chối sự thống nhất chủ quyền trên cả nước. Chiến tranh kết thúc với thắng lợi hoàn toàn của lực lượng Cộng hòa Miền Nam Việt Nam cùng sự hỗ trợ của Việt Nam Dân chủ cộng hòa vào năm 1975. Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa và Cộng hòa Miền Nam Việt Nam là đại diện của hai nửa Việt Nam (miền Bắc và miền Nam) đã thống nhất thành nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua cuộc Tổng tuyển cử vào năm 1976.