Chuyên đề giải một số dạng bài tập Este – Lipit môn Hóa học 12 năm 2021-2022

	Este	Lipit
Thành phần	Khi thay thế nhóm OH của nhóm cacbyxyl trong phân tử axit cacboxylic bằng nhóm OR ta thu được hợp chất este (R là gốc hidrocacbon).	Là trieste của axit béo có mạch cacbon dài với glixerol
Công thức	Este no, đơn chức, mạch hở: CnH2nO2 (n≥2). Ví dụ: CH3COOCH3: Metyl axetat	Ví dụ: (C17H35COO)3C3H5: Tristearin.
Tính chất hóa học	Thủy phân trong môi trường axit. RCOOR'   +   H2O   →    RCOOH    +    R'OH Thủy phân trong môi trường bazơ. RCOOR'  +  NaOH  →  RCOONa  +  R'OH Phản ứng cháy. Phản ứng gốc hidrocacbon.	Thủy phân trong môi trường axit. (RCOO)3C3H5   +   3H2O   → 3RCOOH     +   C3H5(OH)3 Thủy phân trong môi trường bazơ. (RCOO)3C3H5    +    3NaOH   →  3RCOONa  +  C3H5(OH)3 Phản ứng hidro hóa chất béo lỏng. (C17H33COO)3C3H5 (lỏng)   +  3H2   → (C17H35COO)3C3H5 (rắn)

Bài 1. Để thủy phân hoàn toàn m gam este đơn chức X có khả năng tham gia phản ứng tráng gương cần dùng vừa đủ 200ml dung dịch NaOH 0,25M, sau phản ứng thu được 2,3 gam ancol và 3,4 gam muối. Tìm công thức cấu tạo của X.

Hướng dẫn giải

Gọi công thức của X là: RCOOR^'.

RCOOR^'    +   NaOH   →   RCOONa   +   R'OH

Áp dụng ĐLBT khối lượng: m_este  +   m_NaOH  = m_RCOONa  +  m_R'OH

→ m_este + 0,2.0,25.40 = 2,3 + 3,4 

→ m_este = 3,7 gam

Mà n_este = n_NaOH = 0,2.25 = 0,05 mol

→ M_este = \(\dfrac{3,7}{0,05}\) = 74 g/mol

Mà este có khả năng tham gia phản ứng tráng gương ➜ CTCT của X là HCOOC₂H₅.

Bài 2. Đốt cháy hoàn toàn 4,2 gam một este E thu được 6,16 gam CO₂ và 2,52 gam H₂O. Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo, và tên gọi của E.

Hướng dẫn giải

nCO₂ = \(\dfrac{6,16}{44}\) = 0,14 mol và nH₂O = \(\dfrac{2,52}{18}\) = 0,14 mol.

Ta thấy khi đốt cháy E thu được CO₂ và H₂O có số mol bằng nhau, vậy E là este no, đơn chức, mạch hở.

Phương trình cháy:

C_nH_2nO₂   +   \(\dfrac{3n-2}{2}\)O₂   \(\underrightarrow{t^o}\)    nCO₂    +    nH₂O

→ nE = \(\dfrac{nCO_2}{n}=\dfrac{0,14}{n}\) 

→ M_E = 4,2 : \(\dfrac{0,14}{n}\)= 30n →  n = 2 và M_E = 60 g/mol

Công thức phân tử của E: C₂H₄O₂.

Công thức cấu tạo của E: HCOOCH₃ (metyl fomat).

Bài 3. Thủy phân hoàn toàn triglixerit X trong NaOH dư, thu được 18,4 gam glixerol và 182,4 gam một muối của axit béo. Xác định tên gọi của X.

Hướng dẫn giải

n_glixerol = \(\dfrac{18,4}{92}\) = 0,2 mol.

(RCOO)₃C₃H₅   +  3NaOH  →    3RCOONa   +  C₃H₅(OH)₃ 

Theo phương trình ta có: n_RCOONa = 3n_glixerol = 0,2.3 = 0,6 mol

→ M_RCOONa = \(\dfrac{182,4}{0,6}\) = 304 g/mol

→ M_R = 304 - 67 = 237 (C₁₇H₃₃)

Vậy X là (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅: Triolein.

Bài 4. Hidro hóa hoàn toàn m gam triolein thì thu được 89 gam tristearin. Tính giá trị của m.

Hướng dẫn giải

Phương trình hóa học:

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅   +  3H₂  →  (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ 

n_tristearin  = \(\dfrac{89}{890}\) = 0,1 mol.

→ n_tristearin = 0,1 mol, nH₂ = 0,3 mol

BTKL → m_triolein = 89 - 0,3.2 = 88,4 gam.

Câu 1: Số đồng phân của hợp chất hữu cơ có CTPT C₃H_6O2 có thể tác đụng được với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với kim loại Na là

A. 3.   

B. 2   

C. 4.   

D 5.

Câu 2: Chất nào sau đây có nhiệt độ sôi thấp nhất ?

A. C₄H₉OH    

B. O₃H₇COOH    

C. CH₃COOC₂H₅    

D. C₆H₅OH

Câu 3: Chất nào sau đây khi thuỷ phân trong môi trường axit tạo thành sản phẩm có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc ?

A.HCOOC₂H₅    

B.CH₃COOCH₃

C. CH₃COOC₂H₅    

D. CH₃COOCH₂CH=CH₂

Câu 4: Thuỷ phân este X trong môi trường axit thu được hai chất hữu cơ Y và Z. Oxi I hoá Y tạo ra sản phẩm là Z. Chất X không thể là

A. etyi axetat.    

B. etylen glicol oxalat.

C. vinyl axetat.    

D. isopropyl propionat.

Câu 5: Chất nào sau đây khi tác dụng với dung dịch NaOH cho sản phẩm là 1 muối hữu cơ và 2 ancol ?

A. CH₂(COOC₂H5)₂    

B. (C₂H₅COO)₂C₂H₄

C. CH₃COOC₂H₄OOCH    

D. CH₃OOC-COOC₂H₅

Câu 6: Hai chất hữu cơ X và Y đều có khối lượng phân tử bằng 60. Chất X có khả năng phản ứng với Na, NaOH và Na₂CO₃. Chất Y phản ứng được với dung dịch NaOH (đun nóng) nhưng không phản ứng với Na. CTCT của X và Y lần

A. CH₃-COOH, CH₃-COO-CH₃.   

B. (CH₃)₂CH-OH, H-COO-CH₃.

C. H-COO-CH₃, CH₃-COOH.    

D. CH₃-COOH H-COO-CH₃

Câu 7: Đốt cháy hoàn toàn a gam triglixerit X. Cần vừa đủ 4,83 mol O₂, thu được 3,42 mol CO₂ và 3,18 mol H₂O. Mặt khác, cho a gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được b gam muối. Giá trị của b là

A. 53,16.   

B. 57,12.   

C. 60,36.   

D. 54,84.

Câu 8: Một loại chất béo chỉ gồm panmitin và stearin. Đun nóng 42,82 kg chất béo trên với NaOH, khối lượng glixerol thu được 4,6 kg % theo khối lượng của hai trieste trong chất béo trên là:

A. 40% và 60%

B. 36,55% và 63.45%

C. 42,15% và 57,85%.

D. 37,65% và 62,35%.

Câu 9: Một este đơn chức có % O = 37,21%. Số đồng phân của este mà sau khi thủy phân chỉ cho một sản phẩm tham gia phản ứng tráng gương là:

A. 1     

B. 2

C. 3     

D. 4

Câu 10: Khi cho 45,6 gam anhiđric axetic tác dụng với 64,8 gam p-crezol thu được bao nhiêu gam este nếu hiệu suất của phản ứng đạt 80%.

A. 82,23gam     

B. 83,32gam

C. 60 gam     

D. 53,64 gam

Câu 11: Xà phòng hóa 36,4 kg một chất béo có chỉ số axit bằng 4 thì cần dùng vừa đúng 7,366 kg KOH. Nếu hiệu suất của các phản ứng đều đạt là 100% thì khối lượng của xà phòng thu được là:

A. 39,765kg     

B. 39,719kg

C. 31,877kg     

D. 43,689 kg

Câu 12: Hai este A và B có CTPT CH₃COOR và CH₃COOR' và có khối lượng 5,56 gam tác dụng vừa đủ với NaOH thu được 4,92 gam muối và hai ancol, hai ancol thu được đem oxi hóa bởi CuO thu được hai anđêhit, lượng anđêhit này tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được tối đa 17,28 gam kết tủa. Nếu đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai este trên thì tổng khối lượng của CO₂ và H₂O thu được là:

A. 16,12 gam     

B. 13,64 gam

C. 17,36 gam     

D. 32,24 gam

Câu 13: Este nào sau đây khi bị thủy phân cho ra một muối duy nhất và một ancol.

A. HO-CH₂CH₂COOCH₂CH₂COOCH₃

B. CH₃COOC₆H₅.

C. CH₃COOCH₂COOCH₃.

D. CH₃COOCH₂OOCC₂H₅.

Câu 14: Số đồng phân của este có công thức phân tử C₆H₁₂O₂ khi thủy phân tạo ra ancol không bị oxi hóa bởi CuO.

A. 1     

B. 2

C. 3     

D. 4

Câu 15: Cho 2 mol axit axetic tác dụng với 2 mol ancol metylic (với xúc tác H₂SO₄ loãng) thấy hiệu suất cực đại của quá trình đạt 69,1%. Nếu tiến hành thí nghiệm ở cùng nhiệt độ và xúc tác như trên với 3 mol axit axetic và 4 mol ancol metylic thì hiệu suất cực đại của quá trình este hóa là bao nhiêu?

A. 58,5%     

B. 68,5%

C. 78%     

D. 80%

 

Trên đây là một phần trích dẫn nội dung Chuyên đề giải một số dạng bài tập Este – Lipit môn Hóa học 12 năm 2021-2022. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Chúc các em học tốt!