Phân tích ý nghĩa con đường mòn trong truyện ngắn Thuốc?

Thuốc là truyện ngắn hiện thực đặc sắc của nhà văn Lỗ Tấn, tác phẩm thể hiện nỗi đau của cả Trung Quốc trong xã hội đương thời khi đứng trước thực trạng cả dân tộc Trung Quốc khi “ngủ say trong cái nhà hộp bằng sắt” còn người cách mạng thù “bôn ba trong chốn quạnh hiu”. Tư tưởng chủ đề của “Thuốc” được thể hiện bằng một loạt chi tiết đắt giá, đó là những chi tiêu biểu như chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh vòng mà mà còn được truyền tải thông qua những chi tiết thoáng qua nhưng lại thể hiện ý nghĩa sâu sắc như hình ảnh con đường mòn xuất hiện gần cuối tác phẩm.

Truyện ngắn Thuốc được xây dựng trong bối cảnh hẹp không gian của quán trà, pháp trường và không gian đầy tang tóc của bãi tha ma. Nếu như quán trà huyên náo là nơi trò chuyện, tán róc của những người vô công rồi nghề, pháp trường ám ảnh với những bóng đen lượn lờ dưới ánh đèn dầu khi mờ khi tỏ thì không gian bãi tha ma lại đầy tang tóc với những ngôi mộ san sát mà theo quan sát của Lỗ Tấn thì giống như những chiếc bánh bao ngày mừng thọ “ mộ dày khít như bánh bao nhà giàu trong tiệc mừng thọ”. Cũng trong khung cảnh bãi tha ma chật chội, u ám ấy xuất hiện hình ảnh con đường mòn, chi tiết thoáng qua nhưng vô cùng đắt giá mà Lỗ Tấn đã đưa vào trong tác phẩm.

Con đường mòn là hình ảnh cố hữu nhiều lần xuất hiện trong các tác phẩm của Lỗ Tấn với những ý nghĩa sâu xa. Trong truyện ngắn “Thuốc”, con đường mòn xuất hiện với vai trò là ranh giới phân chia nghĩa địa thành hai phần rõ rệt, bên phải là khu mộ dành cho những người nghèo, còn bên trái là khu dành cho những người tử tù hoặc những người bị chết chém. Ngôi mộ của Hạ Du, người chiến sĩ cách mạng vừa bị xử án chém được chôn bên trái của con đường mòn cũng đã thể hiện thái độ của những người xung quanh với hoạt động cách mạng của người chiến sĩ này, đó là thái độ xa lánh, coi thường như một kẻ phản tặc.

Người dân Trung Quốc lúc bấy giờ rất lạc hậu, u mê với những tư tưởng kì quái, trong nhận thức hạn hẹp của họ, những người làm cách mạng đồng nghĩa với giặc, những người đáng bị lên án, trừng phạt. Do vậy, hình ảnh con đường mòn xuất hiện gần cuối tác phẩm như sự ám ảnh ghê gớm về sự u mê, tăm tối của người dân Trung Quốc đương thời, thái độ và hành động của những người dân ấy điển hình cho nước Trung Hoa thời trung cổ.

Con đường mòn còn thể hiện bi kịch của người chiến sĩ cách mạng Hạ Du. Hạ Du là người chiến sĩ trẻ có hoài bão, có lí tưởng cao đẹp đấu tranh bảo vệ cho cuộc sống tốt đẹp của người dân nhưng vì xa rời thực tế mà trở thành đối tượng bị hiểu lầm, căm ghét. Không chỉ những người dân xung quanh không hiểu Hạ Du mà ngay cả những người thân cũng hiểu lầm về anh. Mẹ của Hạ Du tỏ ra xấu hổ khi có con trai là kẻ phản tặc, chú của Hạ Du lại là người tố cáo anh để lấy tiền thưởng. Đến đây, ấn tượng về xã hội Trung Quốc trong thực trạng “ngủ say trong cái nhà hộp bằng sắt” còn người cách mạng thù “bôn ba trong chốn quạnh hiu” được làm nổi bật đến ám ảnh.

Đến cuối tác phẩm, hình ảnh hai bà mẹ đi qua con đường mòn để đến thăm nhau đã làm vợi bớt đi những ám ảnh, nặng nề của câu chuyện. Đó có thể là dấu hiệu của sự tốt lành, thể hiện niềm tin của tác giả về một tương lai tươi đẹp của Trung Quốc.