Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ ở nước ta là địa bàn phát triển nhiều ngành công nghiệp quan trọng như khai khoáng, thủy điện. Cơ cấu sản xuất nông nghiệp đa dạng, đặc biệt là trồng cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới. Các thành phố công nghiệp đã phát huy vai trò trung tâm kinh tế vùng. HỌC247 giới thiệu đến các em bài học: Bài 18: Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ (tt) để giúp các em có thể tìm hiểu rõ hơn về các vấn đề ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ. Hi vọng đây sẽ là tài liệu không chỉ dành cho các em học sinh mà còn cho quý thầy cô trong việc giảng dạy.
Tóm tắt lý thuyết
1.4. Tình hình phát triển kinh tế
a. Công nghiệp
- Nhờ có nguồn thuỷ năng và nguồn than phong phú nên công nghiệp năng lượng có điều kiện phát triển mạnh, bao gồm cả thuỷ điện và nhiệt điện.
- Với nhiều khoáng sản, rừng nên sản xuất công nghiệp chủ yếu của vùng là khai thác khoáng sản và chế biến lâm sản.
- Phân bố công nghiệp chủ yếu ở tiểu vùng Đông Bắc.
b. Nông nghiệp
- Cơ cấu sản phẩm nông nghiệp đa dạng (nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới)
- Lúa và ngô là cây lương thực chính.
- Do điều kiện tự nhiên của vùng nhiều đồi núi nên thế mạnh chính trong nông nghiệp của vùng là trồng cây công nghiệp lâu năm và chăn nuôi gia súc lớn.
- Cây chè chiếm tỷ trọng lớn về diện tích và sản lượng so với cả nước.
- Chăn nuôi trâu chiếm 57,3% tỉ trọng so với cả nước (2002).
- Lâm nghiệp: nghề rừng phát triển mạnh theo hướng nông – lâm kết hợp.
c. Dịch vụ
- Hệ thống đường sắt, đường ôtô, cảng biển phát triển, là điều kiện thông thương với Đồng bằng sông Hồng và các nước láng giềng.
- Hoạt động du lịch trở thành thế mạnh kinh tế của vùng.
1.5. Các trung tâm kinh tế
- Thái Nguyên, Việt Trì, Hạ Long, Lạng Sơn là những trung tâm kinh tế quan trọng.
Bài tập minh họa
Câu hỏi 1:
Nêu ý nghĩa của việc phát triển nghề rừng theo hướng nông – lâm kết hợp ở Trung du và miền núi Bắc Bộ?
- Trung du và miền núi Bắc Bộ là vùng có địa hình dốc, thường xảy ra lũ quét, trượt lở đất vào mùa mưa nhiều, thiếu nước vào mùa đông. Nhiều dân tộc ít người của vùng còn tập quán đốt rừng làm rẫy, ảnh hưởng xấu đến môi trường. Phát triển nghề rừng theo hướng nông – lâm kết hợp sẽ:
- Nâng cao độ che phủ rừng, góp phần vào việc bảo vệ môi trường, hạn chế lũ quét, trượt lở đất, khô hạn, điều tiết dòng chảy của các sông suối, giúp cho các nhà máy thủy điện hoạt động được tốt hơn, giảm lũ lụt, hạn hán cho vùng hạ du.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tạo tập quán sản xuất mới cho đồng bào các dân tộc, góp phần nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống của dân cư.
- Tăng nguồn nguyên liệu lâm sản cho ngành chế biến lâm sản, nguồn vật liệu và chất đốt cho sinh hoạt.
- Góp phần phát triển du lịch sinh thái.
Câu hỏi 2:
Vì sao khai thác khoáng sản là thế mạnh của tiểu vùng Đông Bắc, còn phát triển thuỷ điện là thế mạnh của tiểu vùng Tây Bắc?
- Khai thác khoáng sản là thế mạnh của tiểu vùng Đông Bắc vì đông bắc là vùng giàu khoáng sản nhất nước ta, các khoáng sản quan trọng là:
- Than (Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn)
- Sắt (Thái Nguyên, Yên Bái, Hà Giang)
- Thiếc, mangan, bô xít (Cao Bằng)
- Chì, Kẽm (Bắc Cạn)
- Apatit, đồng – vàng (Lào Cai)
- Đá vôi và đá xây dựng có ở nhiều nơi.
- Phát triển thủy điện là thế mạnh của vùng Tây Bắc vì sông Đà có trữ năng thủy điện rất lớn (khoảng 6 triệu KW, chiếm 20% nguồn thủy năng của cả nước).
Câu hỏi 3:
Nhờ những điều kiện thuận lợi nào mà cây chè chiếm tỉ trọng lớn về diện tích và sản lượng so với cả nước?
- Trung du và miền núi Bắc Bộ là vùng chè lớn nhất nước nhờ những điều kiện thuận lợi:
- Chè là cây có nguồn gốc cận nhiệt, Trung du và miền núi Bắc Bộ có nền địa hình cao, khí hậu nhiệt đới ẩm có mùa đông lạnh và có nhiều diện tích đất feralit thích hợp để trồng chè.
- Có vùng trung du với các đồi thấp, thuận lợi cho việc thành lập các vùng chuyên canh chè.
- Chè là cây trồng truyền thống, nhân dân có nhiều kinh nghiệm trồng chè.
3. Luyện tập và củng cố
Qua bài học này các em cần nắm được:
- Tình hình phát triển kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ.
- Các trung tâm kinh tế.
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Địa lý 9 Bài 18 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Lào cai
- B. Lai Châu
- C. Sơn La
- D. Hà Giang
-
- A. Đền Hùng
- B. Tam Đảo
- C. Sa Pa
- D. Vịnh Hạ Long
-
Câu 3:
Tính đa dạng về cơ cấu sản phẩm nông nghiệp của Trung du và miền núi Bắc Bộ thể hiện ở chỗ có cả:
- A. cây lương thực, cây ăn quả, và cây thực phẩm.
- B. cây công nghiệp, cây ăn quả và cây dược liệu.
-
C.
cây nhiệt đới, cây cận nhiệt và cả cây ôn đới.
- D. cây thực phẩm, cây ăn quả và cây công nghiệp.
Câu 4 - Câu 10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Địa lý 9 Bài 18 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 69 SGK Địa Lí 9
Bài tập 2 trang 69 SGK Địa Lí 9
Bài tập 3 trang 69 SGK Địa lí 9
Bài tập 1 trang 43 SBT Địa lí 9
Bài tập 2 trang 44 SBT Địa lí 9
Bài tập 3 trang 45 SBT Địa lí 9
Bài tập 4 trang 45 SBT Địa lí 9
Bài tập 5 trang 46 SBT Địa lí 9
Bài tập 1 trang 24 Tập bản đồ Địa Lí 9
Bài tập 2 trang 24 Tập bản đồ Địa Lí 9
Bài tập 3 trang 25 Tập bản đồ Địa Lí 9
Bài tập 4 trang 25 Tập bản đồ Địa Lí 9
4. Hỏi đáp Bài 18 Địa lí 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Địa Lý 9 HỌC247
