Soạn bài Ôn tập và tự đánh giá cuối Học kì 2 - Ngữ văn 7 Tập 1 Cánh Diều

1. Tóm tắt nội dung bài học

1.1. Ôn lại kiến thức về văn bản đọc hiểu

2. Soạn bài Ôn tập và tự đánh giá cuối Học kì 2 Ngữ văn 7 tập 2 Cánh Diều

3. Hướng dẫn luyện tập

I. Đọc hiểu 

a. Đọc câu chuyện sau và ghi vào vở chữ cái đứng trước phương án trả lời đúng của mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 6):

Đọc truyện: Lừa đội lốt sư tử (trang 98 sgk Ngữ văn lớp 7, Tập 2 Cánh Diều)

Câu 1: Phương án nào nêu đúng đặc điểm thể loại của văn bản Lừa đội lốt sư tử 

A. Là loại truyện các nhà văn viết cho thiếu nhi nhiều nước trên thế giới

B. Thường mượn chuyện loài vật để nói lên bài học đối với con người 

C. Là loại chuyện ngắn hiện đại được viết nhằm tạo ra tiếng cười cho bạn đọc

D. Là loại truyện dịch do các nhà văn nước ngoài viết về động vật

Trả lời: 

Đáp án đúng là: B.

Thường mượn chuyện loài vật để nói lên bài học đối với con người.

Câu 2: Câu chuyện trên được kể theo ngôi kể nào?

A. Ngôi thứ 3

B. Ngôi thứ nhất 

C. Ngôi thứ nhất số nhiều

D. Ngôi thứ 2

Trả lời: 

Đáp án đúng là: A.

Ngôi thứ 3

Câu 3: Câu nào sau đây gợi ra bài học cho con người?

A. Một hôm, lừa lấy được bộ lông sư tử do thợ săn quẳng ra ngoài để phơi.

B. Khi nó đến gần thì tất cả, người cũng như thú đều bỏ chạy 

C. “Cái mã bề ngoài có thể che mắt được người đời, còn lời nói sẽ bộc lộ kẻ ngốc.”

D. Ngay sau đó cáo chạy lại bảo với nó rằng: “A, ta nhận ra nhà ngươi!”

Trả lời: 

Đáp án đúng là: C.

“Cái mã bề ngoài có thể che mắt được người đời, còn lời nói sẽ bộc lộ kẻ ngốc.”

Câu 4: Câu nào sau đây có chứa từ Hán Việt

A. Trong ngày hôm ấy nó là một cú lừa đầy kiêu hãnh 

B. Khi nó đến gần thì tất cả, người cũng như thú đều bỏ chạy… 

C. Nó khoác vào và tiến về làng.

D. “A, ta nhận ra nhà ngươi!”.

Trả lời: 

Đáp án đúng là: A.

Trong ngày hôm ấy nó là một cú lừa đầy kiêu hãnh

Câu 5: Câu nào nêu đúng nội dung chính của văn bản Lừa đội lốt sư tử?

A. Nhân vật tôi kể về câu chuyện con lừa đội lốt sư tử

B. Ai đó kể chuyện về con lừa đội lốt sư tử

C. Con lừa đã kể về chuyện mình mượn lốt sư tử

D. Con cáo kể chuyện về con lừa đội lốt sư tử 

Trả lời: 

Đáp án đúng là: A.

Nhân vật tôi kể về câu chuyện con lừa đội lốt sư tử.

Câu 6: Phương án nào nêu đúng ý nghĩa (bài học) rút ra được từ câu chuyện trên?

A. Cáo luôn luôn là con vật tinh khôn, cần cảnh giác với nó 

B. Nên làm bạn thân với mọi người để tránh tai họa

C. Cần tránh xa những con vật hung dữ như sư tử

D. Mượn danh tiếng của người khác sẽ chuốc họa vào thân

Trả lời: 

Đáp án đúng là: D.

Mượn danh tiếng của người khác sẽ chuốc họa vào thân

b. Đọc đoạn trích sau và ghi vào vở chữ cái đứng trước phương án trả lời đúng của mỗi câu hỏi (từ câu 7 đến câu 9)

Đọc đoạn trích trong SGK (trang 99 sgk Ngữ văn lớp 7, Tập 2 Cánh Diều)

Câu 7: Phương án nào nêu đúng căn cứ chủ yếu để xác định đoạn trích trên là văn bản nghị luận?

A. Nêu lí lẽ nhằm thuyết phục học sinh cần có trách nhiệm với chính mình

B. Nêu lên các ví dụ về sự đam mê học tập, có chí tiến thủ làm những việc lớn

C. Nêu lên tầm quan trọng của việc xác định ngành nghề trong tương lai

D. Nêu lên ý nghĩa của các phương pháp học tập giúp học sinh học giỏi hơn.

Trả lời: 

Đáp án đúng là: A.

Nêu lí lẽ nhằm thuyết phục học sinh cần có trách nhiệm với chính mình

Câu 8: Trong các câu sau, câu nào nêu lí lẽ?

A. Các bạn có thể là một tác giả có tài – thậm chí tài đến mức có thể viết được sách hay báo …

B. Dù bạn muốn làm gì với cuộc đời mình thì tôi cũng cam đoan rằng bạn phải học rồi mới làm được 

C. Các bạn có thể là một nhà cải cách hay phát minh có tài – thâm chí tài đến mức có thể khám phá ra một loại iphone mới 

D. Các bạn có thể trở thành thị trưởng hoặc thượng nghị sĩ …

Trả lời: 

Đáp án đúng là: B.

Dù bạn muốn làm gì với cuộc đời mình thì tôi cũng cam đoan rằng bạn phải học rồi mới làm được

Câu 9: Câu nào thể hiện rõ lời khuyên của tổng thống ô-ba-ma đối với học sinh?

A. Mỗi người trong các bạn đều giỏi một việc gì đó.

B. Đấy chính là cơ hội mà nền giáo dục có thể cung cấp cho các bạn

C. Bạn phải làm việc, phải rèn luyện và phải học thì mới có công việc tốt được

D. Các bạn có thể trở thành thị trưởng hoặc thượng nghị sĩ …

Trả lời: 

Đáp án đúng là: C.

Bạn phải làm việc, phải rèn luyện và phải học thì mới có công việc tốt được

Câu 10: Tại sao có thể nói: “Kết quả học tập của các bạn quyết định chính tương lai của đất nước này.”? Viết vào vở câu trả lời ngắn gọn của em

Trả lời: 

“Kết quả học tập của các bạn quyết định chính tương lai của đất nước này.” Vì kết quả học tập tốt phản ánh trình độ nhận thức, khả năng tư duy tốt của thế hệ trẻ. Mà thế hệ trẻ chính là người quyết định tương lai, vận mệnh cảu đất nước.

II. Viết 

Chọn một trong hai đề sau để viết thành bài văn ngắn:

Đề 1: Em hãy nêu suy nghĩ, cảm xúc và lí do yêu thích của bản thân đối với một bài thơ đã học ở sách Ngữ văn 7, Tập 2.

Bài làm tham khảo

Một bài thơ với lời thơ bình dị, giàu cảm xúc chất chứa tình cảm mà người đọc sẽ nhớ mãi của người con dành cho mẹ của mình trong chương trình Ngữ văn 7 mà em cảm thấy vô cùng yêu thích đó là bài thơ Mẹ và quả của tác giả Nguyễn Khoa Điềm.

Ngay từ nhan đề bài thơ tưởng chừng như đơn giản nhưng lại đọng lại, gợi thức cho chúng ta nhiều suy ngẫm về người mẹ đã vất vả sớm hôm, chăm chút cho nhiều thứ quả trên đời. Tác giả mở đầu bài thơ bằng những lời tâm tình chia sẻ với bạn đọc về những kỉ niệm than thương về mẹ, về mái ấm gia đình:

Những màu quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những màu quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, như khi mặt trăng

Những công việc hàng ngày mẹ vất vả vun trồng hàm chứa nhiều công lao của mẹ. Ý thơ của Nguyễn Khoa Điềm đã hiện ra những mảnh vườn xanh tốt, thấp thoáng bóng dáng mẹ sau những giàn bầu giàn bí. Kết quả của những công lao khó nhọc đó là những mùa quả mọc rồi lặn, tiếp nối nhau đem lại cuộc sống no đủ cho đàn con thơ.

Từ vườn cây cảu mẹ Nguyễn Khoa Điềm bẳt nhịp sangvườn người:

Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bầu và bí thì lớn xuống

Chúng mang dáng những giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuông lòng thầm lặng mẹ tôi

Nguyễn Khoa Điềm hình dung những giọt mồ hôi của mẹ trong việc trồng cây, trồng người khi rơi xuống đất mà “rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi”. Nhà thơ đã thấu hiểu những giọt lòng đau đáu vì con. Thế nhưng mẹ chẳng than phiền khó nhọc, mẹ chỉ lau vội những giọt mồ hôi, giấu sự vất vả vào lòng đề các con mẹ được hưởng hạnh phúc.

Đến khi tay mẹ đã mỏi mà mình vẫn là một thứ quả xanh non:

Và chúng tôi một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ mong chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh

Trên đời này ai trồng cây mà không mong đến ngày hái quả. Và quả của mẹ chính là những đứa con khôn lớn trưởng thành. Mẹ luôn mong mỏi các con của mẹ trưởng thành, mẹ luôn dõi theo các con. Ý thơ làm lay động tất cả những đứa con. Hãy sống sao để mẹ được yên lòng, đừng biến thành quả sâu quả héo để mẹ buồn nghe không!

Vần thơ Mẹ và quả ngân lên như lời tỉ tê tâm sự của tác giả với mỗi chúng ta và tình cảm yêu kính, biết ơn của tác giả về mẹ của mình.

Đề 2: Có ý kiến cho rằng ăn mặc, sinh hoạt hằng ngày giản dị là biểu hiện của lối sống lạc hậu, quê mùa. Em có tán thành suy nghĩ này không? Hãy nêu ý kiến của mình và đưa ra các lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ ý kiến ấy.

Bài làm tham khảo

Trong cuộc sống mỗi người sẽ lựa chọn cho mình một lối sống. Bản thân em sẽ lựa chọn cho mình lối sống giản dị. Em phản đối ý kiến cho rằng ăn mặc sinh hoạt hằng ngày giản dị là biểu hiện của lối sống lạc hậu, quê mùa.

Giản dị là một cách sống tự nhiên thể hiện qua lối ăn mặc, phong cách làm việc, cách ứng xử với mọi người…

Trong ăn mặc ta lựa chọn cho mình những bộ trang phục phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện. Đừng cố tỏ ra mình là người sành điệu, hợp thời trang mà đánh mất bản thân. Đối với học sinh thì ăn mặc giản dị là điều vô cùng cần thiết. Chúng ta mặc đồng phục, tóc tai gọn gàng đúng quy định của nhà trường là thể hiện giản dị. Khi mặc những trang phục cầu kì, kiểu cách sẽ làm chúng ta khác biệt với mọi người một cách vô nghĩa. Nếu quần áo bạn quá sành điệu mà khôngphù hợp với hoàn cảnh chẳng hóa là chúng ta dang thiếu tôn trọng mọi người, chúng ta trở thành những kẻ lố bịch hay sao?

Giản dị còn được thể hiện ở việc chúng ta biết cách cư xử đúng mực. Sống hòa đồng với mọi người, luôn quan tâm giúp đỡ những người xung quanh. Sống giản dị sẽ giúp chúng ta tiết kiệm được tiền bạc, thời gian công sức đầu tư vào những thứ phù phiếm xa hoa. Sống giản dị cũng giúp chúng ta sẽ dễ dang hòa nhập với mọi người xung quanh, giúp chúng ta có thêm bạn. Hơn nữa, sống giản dị cũng giúp ta thư thái tâm hồn, gắn bó sâu sắc với cộng đồng.

Vậy thì chẳng có lí do gì để nói sống giản dị là lạc hâu, quê mùa. Chúng ta chỉ quê mùa lạc hậu khi chúng ta có những hành động lố bịch, thiếu hiểu biết. Giống như một nhà văn đã từng nói “ Quần áo giản dị là y phục đúng kiểu của kẻ thô tục; chúng được may cho họ và phù hợp hoàn toàn với tiêu chuẩn cuả họ, nhưng đối với nhữngngười đã đổ đầy cuộc đời mình với những hành động lớn lao thì chúng lại được trang trí lộng lẫy”.

Giản dị chính là một trong những điều làm nên chuẩn mực và sự thanh lịch cho tâm hồn. Chính vì vậy chúng ta hãy luôn giữ cho mình một lối sống giản dị.

4. Hỏi đáp về bài Ôn tập và tự đánh giá cuối Học kì 2 Ngữ văn 7 tập 2 Cánh Diều