Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ - Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Tác giả Giuyn Véc-nơ

Giuyn Véc-nơ (1828-1905)

- Giuyn Véc-nơ (Jules Gabriel Verne) (1828-1905) sinh tại thành phố Nantes, Pháp

- Gia đình: là anh cả trong một gia đình năm người con

+ Cha là ông Pierre Verne, một luật sư

+ Mẹ là bà Sophie Allote de la Fuye Verne

- Với tâm hồn bay bổng cộng với trí tưởng tượng phong phú, ông dành nhiều thời gian để tập tành sáng tác các tác phẩm kịch, thơ văn và dùng ngòi bút của mình để viết lên những chuyến phiêu lưu để thỏa mãn đam mê

- Người đi tiên phong trong thể loại văn học Khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những "cha đẻ" của thể loại này

- Ông là người có tác phẩm được dịch nhiều thứ ba trên thế giới, những tác phẩm của ông cũng được chuyển thể thành phim nhiều lần

- Tác phẩm chính: Hành trình vào Trái Đất (1864), Từ Trái Đất đến Mặt Trăng (1865), Hai vạn dặm dưới biển (1870)

1.1.2. Tác phẩm Cuộc chạm trán trên đại dương

a. Khái quát về thể loại truyện viễn tưởng

- Truyện khoa học viễn tưởng là loại tác phẩm viết về thế giới tương lai dựa trên sự phát triển của khoa học dự đoán, thường có tính chất li kì.

- Truyện khoa học viễn tưởng sử dụng cách viết lo-gic nhằm triển khai những ý tưởng về viễn cảnh hay công nghệ tương lai.

- Vì có nền tảng là các nguyên lí khoa học mới của thời hiện tại nên có những giả tưởng trong truyện khoa học viễn tưởng có thể trở thành sự thật.

- Truyện khoa học viễn tưởng xuất hiện đầu tiên ở Pháp vào khoảng nửa sau thế kỉ XIX, sau đó nhanh chóng lan rộng ra các nước như Mỹ, Anh, Ca-na-đa, Nga và phổ biến trên thế giới.

- Một số yếu tố của truyện khoa học viễn tưởng

+ Đề tài của truyện khoa học viễn tưởng thường là những cuộc thám hiểm vũ trụ, du hành xuyên thời gian, những cuộc kết nối với sự sống ngoài Trái Đất…Tất cả những hoạt động ấy được thực hiện dựa trên cơ sở những phát kiến khoa học đặc biệt trong tương lai, liên quan đến bước tiến nhảy vọt của công nghệ thông tin, công nghệ sinh học hay khoa học vũ trụ.

+ Không gian của truyện khoa học viễn tưởng có thể là không gian Trái Đất (trên mặt đất, ở tâm địa cầu hay dưới đáy đại dương) hoặc ngoài Trái Đất (trên các hành tinh của hệ mặt trời hay trong những thiên hà xa xôi khác). Thời gian diễn ra câu chuyện viễn tưởng là thời gian trong tương lai xa, xét từ mốc ra đời của tác phẩm.

+ Cốt truyện trong truyện khoa học viễn tưởng gồm một chuỗi tình huống, sự kiện hoàn toàn tưởng tượng, dự trên những giả thuyết, dự báo và quan niệm khoa học.

+ Nhân vật chính của truyện khoa học viễn tưởng thường có sức mạnh thể chất phi thường do những tác động của các nhân tố khoa học nào đó, có cấu tạo và khả năng kì lạ, có trí thông minh kiệt xuất để tạo ra những phát minh.

b. Xuất xứ

Trích tác phẩm Hai vạn dặm dưới biển (1986). Tác giả tin rằng ước mơ chinh phục đại dương của con người  sẽ sớm thành hiện thực và chiếc tàu ngầm của ông hoàn toàn không phải là ý tưởng viễn vông.

Quyển sách Hai vạn dặm dưới đáy biển với 2 phần 47 chương 

c. Bố cục 

- Phần 1: Từ đầu…nhưng nó phớt lờ: đoàn tàu phát hiện con cá

- Phần 2: Tiếp theo….mất tinh thần khi rơi xuống nước: hành trình chiến đấu với cá voi của đoàn tàu

- Phần 3: Còn lại: phát hiện ra tàu ngầm

d. Thể loại: Truyện khoa học viễn tưởng

e. Tóm tắt văn bản

Câu chuyện kể về hành trình khám phá đại đương của đoàn tàu. Phát hiện ban đầu tưởng là một con cá voi khổng lồ, nhưng sau khi va chạm, đứng trên mình nó mới phát hiện là chiếc tàu ngầm

1.2.1. Hình ảnh con cá

Con cá xuất hiện trước đoàn thuyền

- Đoàn thuyền phát hiện con cá 

- Thời gian xuất hiện: 8 giờ sáng

- Không gian:

+ Dải sương mù dày đặc

+ Chân trời mở rộng và sáng rõ

+ Cách chiếc tàu hai hải lý

- Hình ảnh con cá khi xuất hiện:

+ Một vật dài màu đen nổi lên mặt nước độ 1 mét

+ Đuôi nó quẫy mạnh làm nước sủi bọt

- Con cá này rất lạ không giống cá bình thường:

+ Chưa ai thấy đuôi cá quẫy sóng mạnh như vậy bao giờ

+ Con cá lượn hình vòng cung

- Tác giả nhận định về kích thước thật của con cá:

+ Không dài quá tám mươi mét

+ Chiều ngang hơi khó xác định, cân đối cả ba chiều

+ Hai lỗ mũi vọt nước cao tới bốn mét

+ Tốc độ mười tám phẩy năm hải lý một giờ

+ Con cá cũng bơi tốc độ y vậy

- Con cá không biết mệt mỏi

→ Đoàn tàu phát hiện con cá khác với những con cá bình thường.

1.2.2. Tình huống phát hiện chiếc tàu ngầm

- Tác giả và Công-xây, Nét bị rớt xuống nước khi tàu gặp nạn:

+ Tôi kịp bíu lấy thành tàu thì đã bị quăng xuống biển

+ Tôi chạm ngay vào vật rắn

+ Tôi cảm thấy được đưa lên mặt nước, dễ thở hơn

- Nét phát hiện một vùng đảo nhỏ di động, cưỡi lên lưng một con cá kình khổng lồ

- Nét bắt đầu nghi ngờ con cá này là con quái vật:

+ phát tên không đâm thủng con cá

+ da nó bọc thép

- Nhờ những lời Nét nói, tác giả nhớ lại sự va chạm của mình với con vật

- Bắt đầu  nghi ngờ đó không phải con vật:

+ Thân rắn như đá, không mềm như cá voi

+ Cái lưng đen bóng, nhắn thín, phẳng lì, không có vảy, kêu boong boong,ghép lại bằng lá thép

- Từ tất cả dữ liệu thì tác giả khẳng định đây là hiện tượng diệu kì do con người tạo ra

- Chiếc tàu ngầm theo mô tả của tác giả giống một con cá khổng lồ: Chân vịt quay, có động cơ, có người lái

1.3.1. Về nội dung

Văn bản đã khắc họa cuộc đuổi bắt cá vô cùng cam go của con tàu chiến, đông thời tác giả đã giúp bạn đọc đi sâu vào thế giới huyền bí của đại dương trong con tàu ngầm của thuyền trưởng Nê-mô. Qua đó, thể hiện khát vọng và niềm tin mãnh liệt của tác giả rằng ước mơ ngàn năm của con người về khám phá thế giới huyền bí của đại dương sẽ hóa hiện thực.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Tình huống truyện độc đáo

- Tình tiết hấp dẫn, lôi cuốn

- Ngôi kể thứ nhất

- Miêu tả chi tiết đặc sắc

- Hình ảnh mang tính sáng tạo

Bài tập: Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nội dung đề tài văn bản Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ, SGK Ngữ văn 7 tập 2 Kết Nối Tri Thức.

Hướng dẫn giải:

- Đọc lại văn bản Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ, SGK Ngữ văn 7 tập 2 Kết Nối Tri Thức

- Tìm hiểu chủ đề qua nội dung chính của văn bản, sách báo, internet

- Kết hợp hiểu biết bản thân viết đoạn văn:

+ Văn bản viết về đề tài phát kiến khoa học công nghệ trong tương lai

+ Ở thời điểm tác phẩm ra đời, tàu ngầm Nau-ti-luýt là một ý tưởng không tưởng

+ Đề tài về phát kiến khoa học công nghệ trong tương lai luôn được các nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng quan tâm, dù bất cứ thời đại nào

+ ...

Lời giải chi tiết:

Tác phẩm Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ viết về đề tài phát kiến khoa học công nghệ trong tương lai, một trong những đề tài của truyện khoa học viễn tưởng. Ở thời điểm tác phẩm ra đời, tàu ngầm Nau-ti-luýt là một ý tưởng không tưởng. Chiếc tàu ngầm tối tân và hiện đại đã thực hiện chuyến thám hiểm kì thú dưới đáy biển sâu. Đề tài về phát kiến khoa học công nghệ trong tương lai luôn được các nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng quan tâm, dù bất cứ thời đại nào. Bạn đọc yêu thích thể loại này cũng say mê những câu chuyện về ý tưởng công nghệ mới. Ngày nay, chúng ta không ngạc nhiên về tàu ngầm nữa, nhưng nghiên cứu đề tài tàu ngầm vẫn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia sở hữu đường bờ biển dài trên thế giới. Bên cạnh đó, các nhà khoa học vẫn tiếp tục tìm tòi để chế tạo ra những thiết bị ngấm có thể lặn dưới biển ở độ sâu hàng nghìn mét nhằm phục vụ cho công cuộc khám phá thế giới dưới đáy đại dương đầy bí ẩn.

- Học xong bài Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ, các em cần:

+ Phân tích được hình ảnh con cá voi xuất hiện trước đoàn tàu

+ Phân tích được tình huống phát hiện chiếc tàu ngầm trong văn bản

Văn bản Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ đã giúp người đọc có những trải nghiệm mới mẻ về đề tài phát kiến khoa học công nghệ trong tương lai. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:

• Soạn bài chi tiết Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua bài Cuộc chạm trán trên đại dương - Giuyn Véc-nơ đã mang đến cho người đọc những trải nghiệm mới mẻ về tự nhiên thông qua hành trình khám phá và nghiên cứu đại dương bí ẩn của giáo sư Pi-e A-rôn-nác. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

-------------------(Đang cập nhật)-------------------