Củng cố, mở rộng Bài 7 - Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

- Truyện khoa học viễn tưởng là loại tác phẩm viết về thế giới tương lai dựa trên sự phát triển của khoa học dự đoán, thường có tính chất li kì.

- Truyện khoa học viễn tưởng sử dụng cách viết lo-gic nhằm triển khai những ý tưởng về viễn cảnh hay công nghệ tương lai.

- Vì có nền tảng là các nguyên lí khoa học mới của thời hiện tại nên có những giả tưởng trong truyện khoa học viễn tưởng có thể trở thành sự thật.

- Truyện khoa học viễn tưởng xuất hiện đầu tiên ở Pháp vào khoảng nửa sau thế kỉ XIX, sau đó nhanh chóng lan rộng ra các nước như Mỹ, Anh, Ca-na-đa, Nga và phổ biến trên thế giới.

- Một số yếu tố của truyện khoa học viễn tưởng

+ Đề tài của truyện khoa học viễn tưởng thường là những cuộc thám hiểm vũ trụ, du hành xuyên thời gian, những cuộc kết nối với sự sống ngoài Trái Đất…Tất cả những hoạt động ấy được thực hiện dựa trên cơ sở những phát kiến khoa học đặc biệt trong tương lai, liên quan đến bước tiến nhảy vọt của công nghệ thông tin, công nghệ sinh học hay khoa học vũ trụ.

+ Không gian của truyện khoa học viễn tưởng có thể là không gian Trái Đất (trên mặt đất, ở tâm địa cầu hay dưới đáy đại dương) hoặc ngoài Trái Đất (trên các hành tinh của hệ mặt trời hay trong những thiên hà xa xôi khác). Thời gian diễn ra câu chuyện viễn tưởng là thời gian trong tương lai xa, xét từ mốc ra đời của tác phẩm.

+ Cốt truyện trong truyện khoa học viễn tưởng gồm một chuỗi tình huống, sự kiện hoàn toàn tưởng tượng, dự trên những giả thuyết, dự báo và quan niệm khoa học.

+ Nhân vật chính của truyện khoa học viễn tưởng thường có sức mạnh thể chất phi thường do những tác động của các nhân tố khoa học nào đó, có cấu tạo và khả năng kì lạ, có trí thông minh kiệt xuất để tạo ra những phát minh.

1.2.1. Yêu cầu khi viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống (trình bày ý kiến tán thành)

- Nêu được vấn đề và ý kiến cần bàn luận.

- Trình bày được sự tán thành đối với ý kiến cần bàn luận

- Đưa ra những lí lẽ rõ ràng và bằng chứng đa dạng để chứng tỏ sự tán thành đó là có căn cứ.

1.2.2. Quy trình viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống (trình bày ý kiến tán thành)

* Trước khi viết

a. Lựa chọn đề tài

- Chọn một nhân vật lịch sử là nhà quân sự, nhà chính trị, nhà khoa học…hoặc những người có tài năng xuất chúng, sáng tạo ra những sản phẩm có ích cho cộng đồng mà em biết.

- Chọn sự việc liên quan đến cuộc sống hay thành tựu, chiến công của nhân vật mà em thấy thú vị.

b. Tìm ý

Cần trả lời những câu hỏi sau:

- Sự việc diễn ra ở đâu, khi nào? Sự việc đó diễn ra như thế nào?

- Sự việc đó có ý nghĩa như thế nào?

- Em có suy nghĩ gì về sự việc được kể?

c. Lập dàn ý

- Mở bài:

+ Giới thiệu đôi nét về nhân vật.

+ Giới thiệu sự việc liên quan đến nhân vật.

- Thân bài:

+ Kể diễn biến của sự việc. Lưu ý sử dụng yếu tố miêu tả.

+ Nêu ý nghĩa của sự việc.

- Kết bài: Nêu suy nghĩ và ấn tượng của người viết về sự việc.

* Viết bài

Cần lưu ý:

- Bám sát dàn ý.

- Lựa chọn từ ngữ phù hợp.

- Lưu ý tính xác thực của các chi tiết có liên quan đến sự việc được kể.

- Các câu, các ý phải đảm bảo tính liên kết về hình thức và mạch lạc về nội dung.

* Chỉnh sửa bài viết

Rà soát bài viết và chỉnh sửa theo gợi ý sau:

Bài tập: Tìm những đặc điểm về truyện khoa học viễn tưởng có trong văn bản Cuộc chạm trán trên đại dương, SGK Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức.

Hướng dẫn giải:

- Đọc lại văn bản Cuộc chạm trán trên đại dương, SGK Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

- Dựa vào nội dung Ôn lại thể loại truyện khoa học viến tưởng

- Chú ý một số yếu tố của truyện khoa học viễn tưởng

- Tìm trong văn bản các yếu tố đó:

+ Đề tài: Viết về thế giới tương lai dựa trên sự phát triển của khoa học dự đoán

+ Nghệ thuật: Các yếu tố hư cấu

+ ...

Lời giải chi tiết: 

Văn bản Cuộc chạm trán trên đại dương có các đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng sau:

- Đề tài: Viết về thế giới tương lai dựa trên sự phát triển của khoa học dự đoán

- Nghệ thuật:

+ Các yếu tố hư cấu, có tính chất li kì

+ Sử dụng cách viết lô-gíc nhằm triển khai những ý tưởng về viễn cảnh hay công nghệ tương lai

- Tình huống: li kì, gay cấn

- Không gian: đại dương và đáy đại dương

- Học xong bài Củng cố, mở rộng Bài 7, các em cần:

+ Nắm được các đặc điểm chính trong văn bản truyện khoa học viễn tưởng đã học

+ Nắm được yêu cầu và quy trình viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến một nhân vật lịch sử

Bài học Củng cố, mở rộng Bài 7 nhằm hệ thống hóa lại những kiến thức đã học trong Bài 7: Thế giới viễn tưởng. Từ đó, các em có thể vận dụng viết viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến một nhân vật lịch sử. Để nắm được nội dung của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:

• Soạn bài chi tiết Củng cố, mở rộng Bài 7

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.