Em hiểu thế nào là Tiên học Lễ, Hậu học Văn

Từ bao đời nay, ông cha ta luôn nêu cao và giữ gìn truyền thống đạo đức của dân tộc. Bao giờ mọi người cũng xử sự với nhau bằng lễ nghĩa, xem lễ nghĩa là bài học hàng đầu đối với con người. Ngay từ lúc còn bé thơ, chúng ta cũng luôn được cha mẹ dạy dỗ và nhắc nhở Tiên học lễ, hậu học văn. Trải qua mấy nghìn năm văn hiến, câu tục ngữ ấy vẫn luôn có giá trị, luôn là bài học quý đối với chúng ta.

Quả thật, học lễ nghĩa đầu tiên là điều cần thiết. Chính vì vậy mà ngay từ thuở còn nằm nôi, chúng ta đã được mẹ dạy lễ nghĩa qua từng lời ru, qua những câu hát trong dân gian đúc kết bao truyền thống đạo đức tốt đẹp. Lớn lên, chúng ta lại được cha mẹ hướng dẫn cho cách xử sự từ những điều đơn giản nhất, chẳng hạn lời cám ơn sau khi được cho quà, tiếng xin lỗi khi bị vi phạm, dạ thưa với người lớn tuổi, đi phải thưa, về phải trình... Rõ ràng lễ nghĩa đạo lí hầu như đã thấm nhuần trong nhận thức của mỗi chúng ta từ lúc chưa bước chân đến trường. Đến khi đi học, song song với việc tiếp thu kiến thức, ta cũng vẫn được thầy cô giáo dục lễ nghĩa, đạo đức, biết kính yêu những người thân, quý mến gần gũi bạn bè, giúp đỡ nhau khi khó khăn hoạn nạn. Như vậy ở môi trường nào, đạo lí cũng đóng vai trò chủ chốt và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Một đứa con ở nhà không nghe lời cha mẹ, vô phép, bất hiếu thì không thể nào trở thành một học sinh tốt và chắc chắn, sau này cũng không thể nào là một công dân có ích. Nếu như ai cũng xem thường phép tắc, trật tự thì trước hết, gia đình ấy cũng sẽ mất kỉ luật, không còn kỉ cương, nền nếp. Gia đình là một tế bào của xã hội, gia đình như thế thì xã hội sẽ rối loạn. Xã hội rối loạn, hỗn độn thì không thể nào văn minh tiến bộ. Cuối cùng là cảnh đất nước thua kém, sa sút mãi không thôi. Bài học đạo lí không bao giờ cũ, cũng không bao giờ hết. Học kiến thức văn hoá ta có thể học mười năm, hai mươi năm. Nhưng học làm người có khi suốt cả cuộc đời ta vẫn chưa học hết. Chính vì vậy, câu tục ngữ là một lời dạy đồng thời cũng là lời cảnh tinh vô cùng đúng đắn đối với tất cả chúng ta.

Nhưng thực tế có khi lại khác, bởi đâu phải ai cũng hiểu và thực hiện như thế. Lời dạy vô cùng thiết thực vậy mà đã có một thời chúng ta bỏ quyên, không để ý đến. Đạo đức, lễ nghĩa là nền tảng xây dựng xã hội tốt đẹp. Chúng ta không biết xem trọng cho nên kết qụả dẫn đến tình trạng đạo đức thanh thiếu niên học sinh chúng ta càng lúc càng đi xuống. Thực tế đã có xảy ra bao chuyện trò đánh thầy, con đánh cha mẹ, bè bạn đâm chém, giết chóc lẫn nhau. Đáng chê trách hơn là những người xem nhẹ đạo đức, coi thường bài học làm người. Họ chỉ lo học hành vun đắp kiến thức cho bản thân mà không chú ý rèn luyện đạo đức. Họ quên rằng, đâu chắc hẳn cứ học giỏi là có được đạo đức, phẩm chất cao đẹp, được người đời trọng vọng. Những người dù thất học mà biết giữ lễ nghĩa, đạo đức còn đáng quý hơn kẻ học rộng hiểu cao mà thất đức, vô nhân đạo gấp bội phần. Hiểu rõ vấn đề, mỗi chúng ta cần phải có hướng đi cụ thể: Lễ hôm nay không chỉ có lễ nghĩa đạo đức đơn thuần mà nó còn phát triển cao hơn thành tình yêu thương gắn bó với quê hương đất nước, lòng hy sinh cao cả đối với nhân dân. Chúng ta ai ai cũng mong muốn được trở thành người công dân tốt, đóng góp nhiều nhất cho xã hội. Muốn trở thành người công dân tốt, chúng ta cần thiết phải có nền nếp đạo đức. Muốn được như thế thì ngay bây giờ ta phải ra công rèn luyện tu dưỡng đạo đức bản thân, ở mọi hoàn cảnh chúng ta cần ghi nhớ trong tim lời dạy quý báu “Tiên học lễ, hậu học văn”.

Tóm lại, đạo đức con người là cái đáng quý nhất, đáng trân trọng nhất. Cho nên bài học làm người bao giờ cũng là bài học đầu tiên, bài học suốt cả cuộc đời cho tất cả mọi người. Để phấn đấu trở thành công dân tốt, hôm nay bên cạnh “Tiên học lễ, hậu học văn”, chúng ta cần ghi nhớ thêm lời Bác dạy: Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó.

trước tiên phải học lễ nghĩa sau đó mới học văn chương

Từ khi chúng ta còn bé chúng ta vẫn luôn được cha mẹ dạy dỗ và nhắc nhở phải thuộc câu tục ngữ Tiên học lễ hậu học văn này. Thời gian ngày càng trôi đi và đã trải qua nghìn năm văn hiến thì câu tục ngữ đó vẫn có giá trị và luôn đi cùng cuộc sống chúng ta.

Học lễ nghĩa đầu tiên là điều rất quan trọng. Cũng chính vì vậy mà ngay từ khi còn bé chúng ta đã được biết đến lễ nghĩa qua từng lời ru của bà và của mẹ từ câu ca dao cho đến câu hát dân gian đã tạo nên một truyền thống tốt đẹp. Khi lớn lên cha mẹ dạy chúng ta phải biết cảm ơn hay xin lỗi, dạ thưa với những người lớn tuổi… chính lễ nghĩa đó đã thấm nhuần vào trong nhận thức của mối chúng ta trước khi chúng ta được đến trường. Điều này có nghĩa là ta được học lễ trước khi học văn, đến lúc đi học song song với công việc tiếp thu kiến thức thì ta cũng vẫn được các thầy cô giáo dạy lễ nghĩa và đạo đức như biết kính yêu người thân và quý mếm bạn bè, giúp đỡ tất cả mọi người xung quanh. Tại hầu hết mọi ngôi trường chúng ta đều được học đạo lý đóng vai trò quan trọng và có mối quan hệ chặt chẽ cùng với nhau.

Nếu như không biết nghe lời cha mẹ và bất hiếu thì khi vào trường cũng không thể trở thành một học sinh ngoan và chắc chắn sau này khi trưởng thành ra đời cũng không trở thành người công dân tốt và khó có thể thành công được. Chúng ta nên biết rằng gia đình là một tế bào của xã hội và nếu như gia đình không có kỷ cương và có nề nếp nghiêm thì dẫn đến xã hội bị loạn và không văn minh. Vì vậy nên đạo lý làm người không bao giờ là muộn, chúng có giá trị mãi mãi trường tồn cùng với thời gian, chúng ta có thể mất 10 năm để học kiến thức văn hóa còn học làm người thì phải học suốt đời. Cũng vì vậy mà câu tục ngữ Tiên học lễ hậu học văn là lời răn dạy và cũng là lời cảnh tỉnh cho những ai đang xem nhẹ đạo đức và việc rèn luyện nhân cách làm người.

Nói chung đạo đức là cái đáng quý nhất và cần phải trân trọng vì nó thể hiện được phẩm giá của con người. Cho nên bài học làm người và bài học lễ nghĩa này bao giờ cũng chính là bài học đầu tiên mà con người chúng ta cần học và học cho suốt cuộc đời. Nếu như muốn mình là người công dân tốt thì chúng ta cần thấm nhuầ câu Tiên học lễ và hậu học văn.

- Tiên học lễ :

Tiên chính là đầu tiên, là trước hết

Lễ chính là lễ nghi, là lễ phép.

Ý nghĩa của vế thứ nhất là muốn khuyên răn chúng ta điều trước tiên là phải học học tập và trau dồi lễ nghĩa, cách ứng xử đối với người khác làm sao cho đúng mực, cho được lòng mọi người trong xã hội.

- Hậu học văn:

Hậu chính là sau

Văn chính là các môn học văn hóa, các kiến thức từ bên ngoài xã hội

Ý nghĩa chính của vế thứ hai là  sau khi đã học được lễ phép thì hãy bắt đầu học các kiến thức văn hóa, trau dồi và rèn luyện kiến thức của mình khi đã biết cách ứng xử với những người xung quanh.

=> Như vậy, ý nghĩa của cả câu nói chính là khuyên chúng ta nên học cách ứng xử, đối nhân xử thế với người khác trước; rồi sau đó mới bàn đến vấn đề học hỏi những kiên thức văn hóa.

Tiên học lễ hậu học văn là truyền thống lâu đời của dân tộc từ xưa đến nay, mỗi chúng ta cần phải hiểu biết về nó để từ đó có những suy nghĩ và hành động đúng đắn. Tiên thường để chỉ những điều trước tiên cần phải làm, hậu đó là những điều sau đó, tiên học lễ hậu học văn đơn thuần nói về những lễ nghi và những văn hóa ứng xử của con người. Tiên học lễ hậu học văn đã xuất hiện trong cuộc sống của chúng ta từ xưa đến nay. Từ xưa đến nay câu tục ngữ này đã được ông cha ta đúc kết và tạo thành những kinh nghiệm sống có giá trị bởi lẽ muốn trở thành những con người có ích cho xã hội trước tiên chúng ta phải là những con người có đạo đức và có văn hóa, nhưng vấn đề đạo đức vẫn luôn được đặt lên hàng đầu, như chúng ta đều thấy lễ nghi và phép tắc là những chuẩn mực vô cùng quan trọng để làm nên một xã hội công bằng văn minh và hiện đại.

* Em hiểu câu: “Tiên học lễ, hậu học văn” như sau:

- Tiên học lễ :

Tiên chính là đầu tiên, là trước hết

Lễ chính là lễ nghi, là lễ phép.

Ý nghĩa của vế thứ nhất là muốn khuyên răn chúng ta điều trước tiên là phải học học tập và trau dồi lễ nghĩa, cách ứng xử đối với người khác làm sao cho đúng mực, cho được lòng mọi người trong xã hội.

- Hậu học văn:

Hậu chính là sau

Văn chính là các môn học văn hóa, các kiến thức từ bên ngoài xã hội

Ý nghĩa chính của vế thứ hai là  sau khi đã học được lễ phép thì hãy bắt đầu học các kiến thức văn hóa, trau dồi và rèn luyện kiến thức của mình khi đã biết cách ứng xử với những người xung quanh.

=> Như vậy, ý nghĩa của cả câu nói chính là khuyên chúng ta nên học cách ứng xử, đối nhân xử thế với người khác trước; rồi sau đó mới bàn đến vấn đề học hỏi những kiên thức văn hóa.