Bài trước các em đã được tìm hiểu về cơ chế tự sao của ADN và các em cũng nên lưu ý sơ đồ học thuyết tế bào trung tâm sau:

Cơ chế tự sao là từ ADN mẹ ban đầu qua một lần tự sao tạo ra hai ADN con giống nhau và giống với ADN mẹ ban đầu. Và hôm nay, các em sẽ được tìm hiểu cơ chế tổng hợp nên phân tử mARN từ phân tử ADN ban đầu. Quá trình từ ADN tổng hợp nên ARN được gọi là quá trình sao mã (hay phiên mã).

1. Khái niệm
Là quá trình truyền thông tin di truyền từ ADN (mạch kép) sang ARN mạch đơn.
* Lưu ý:
+ Tất cả các Virut (có vật chất di truyền ADN mạch kép), vi khuẩn, nhân thực đều có quá trình phiên mã.
+ Sinh vật nhân thực: Quá trình sao mã diễn ra ở kì trung gian (NST ở trạng thái tháo xoắn).
+ Sinh vật nhân nhân sơ: Diễn ra bất kì thời điểm nào.

2. Vị trí và thành phần tham gia
* Vị trí: xảy ra trong nhân hoặc vùng nhân.

* Thành phần tham gia:
+ ADN làm khuôn.
+ Có các ribonu tự do: A, U, G, X.
+ Hệ enzim: ARN polymeraza, tháo xoắn,...
+ Năng lượng ATP.

3. Diễn biến quá trình sao mã
+ Bước 1: Khởi đầu
ARN polymeraza bám vào vùng điều hòa → 2 mạch đơn gen tách ra.

⇒ lộ ra mạch gốc có chiều 3' - 5'
(Sao mã xảy ra trên mạch gốc).
* Bước 2: Kéo dài sợi ARN

ARN polymeraza trượt trên mạch gốc của gen để tổng hợp sợi ARN, theo nguyên tắc bổ sung: A - U, T - A, G - X.
* Bước 3: Kết thúc

ARN polymeraza trượt đến vùng kết thúc → gặp tín hiệu kết thúc → phiên mã dừng lại.
* Lưu ý:
- Sợi ARN có chiều từ 5' - 3'.
- Có sự khác biệt sản phẩm ARN trong sao mã của nhân sơ và nhân thực.