Giải thích câu tục ngữ Lửa thử vàng gian nan thử sức

a. Mở bài:

- Cuộc đời còn nhiều gian truân và thử thách, cha ông ta cũng đã dạy: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” để mỗi con người đem theo trong suốt cuộc đời của mình.

b. Thân bài:

* Giải thích:

- “Lửa thử vàng” tức nghĩa là lấy lửa để kiểm tra vàng, xem tuổi vàng, biết là vàng mươi hay bị pha tạp lẫn lộn.

- “Gian nan” có nghĩa là những khó khăn, vất vả trước mắt. Những gian nan ấy là phép thử mà mỗi con người phải vượt qua để đo sức lực của chính bản thân mình.

- “Sức” có nghĩa là sức mạnh, là ý chí, là lòng quyết tâm vượt lên mọi khó khăn gian khổ.

=>Câu tục ngữ nhắn nhủ đến mọi người cần phải nỗ lực, kiên nhẫn, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn gian khổ trong cuộc sống, ca ngợi niềm tin và sức mạnh về ý chí của con người.

* Bình luận và chứng minh:

- Những khó khăn ấy là phép thử cho sức mạnh, cho lòng quyết tâm của mỗi con người:

+ Người có trí sẽ mạnh mẽ vượt qua mọi khó khăn sóng gió.

+ Kẻ tầm thường hèn nhát sẽ thu mình lại ôm lấy những mất mát bi quan.

- Câu tục ngữ ấy cũng là bài học sâu sắc về việc rèn luyện ý chí, lòng quyết tâm, sự mạnh mẽ trong mỗi con người.

- Cuộc sống còn rất nhiều điều gian nan vất vả, mỗi chúng ta cần phải rèn luyện ý chí, nghị lực để vượt lên mọi khó khăn bước tiếp.

c. Kết bài:

- “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” là câu tục ngữ có ý nghĩa sâu sắc để mỗi con người làm kim chỉ nam trong cuộc sống.

- Mỗi người hãy sống và học tập theo tinh thân của câu tục ngữ để vượt lên mọi khó khăn trong cuộc sống này.

Đề bài: Em hãy viết một bài văn giải thích câu tục ngữ Lửa thử vàng gian nan thử sức.

Gợi ý làm bài:

Hành trình đến với thành công luôn gặp phải những khó khăn. Chính vì vậy, ông cha ta đã có lời khuyên vô cùng quý giá: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”.

Đầu tiên, “lửa thử vàng” gợi ra một hình ảnh vô cùng quen thuộc. Muốn xem tuổi vàng thì phải thử vàng bằng lửa, ngọn lửa càng cao độ chừng nào thì tuổi vàng càng rõ chừng ấy. Vàng được lửa đốt thì mới định được giá trị của nó. Cũng giống như con người, khi trải qua gian nan, thử thách thì mới biết được sức mình đến đâu. Con người cũng vậy, trước khó khăn mới biết được sức mình, nguy hiểm mà vẫn tiến lên không lùi bước mới có nghị lực.

Trước gian lao thử thách con người phải có nghị lực và tài năng. Khi đứng trước một bài toán khó nếu ta ỷ lại hoặc trông cậy vào người khác thì sẽ chẳng bao giờ tìm được cách giải. Hơn thế ý chí sẽ bị nhụt đi, lòng kiên trì bị thui chột. như trong cuộc sống nhân dân ta đã đứng trước bao khó khăn thử thách chống lại thiên tai địch hoạ. Trước khó khăn thử thách như vậy, bằng ý chí nghị lực của mình, mọi người cùng đoàn kết thương yêu chung sức chung lòng chinh phục thiên nhiên. Bằng lòng dũng cảm, không ngại khó khăn, thậm chí đau thương chết chóc, dân tộc ta đã đánh đuổi được giặc ngoại xâm ra khỏi bờ cõi, xây dựng nước Việt Nam ngày một giàu đẹp.

Hay như ở Việt Nam, có lẽ mỗi người đều đã từng nghe đến Mạc Đĩnh Chi - vị trạng nguyên nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử với tinh thần vượt khó vươn lên trong học tập. Thuở nhỏ, Mạc Đĩnh Chi là một cậu bé thông minh lanh lợi. Nhưng nhà nghèo và nhìn bề ngoài trông đen đủi xấu xí. Nếu những đứa trẻ khác được học hành đàng hoàng, thì ông lại phải rừng nhặt củi để kiếm sống. Vốn là một cậu bé ham học, nhưng nhà nghèo không có tiền. Thế nên, sau mỗi lần đi nhặt củi trở về, Mạc Đĩnh Chi lại đến trước cửa lớp học của một thầy đồ trong lành đứng ngoài cửa nghe lén thầy giảng bài. Sau nhiều ngày như vậy, thầy đồ cảm thấy cậu bé này thật hiếu học liền cho vào lớp học cùng các bạn. Mạc Đĩnh Chi rất vui mừng. Ban ngày đi kiếm củi, tối về học chữ nghĩa. Nhà nghèo không có đèn dầu để học cầu liền nghĩ ra cách bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng lấy ánh sáng làm đèn. Không có vở để viết câu dùng lá để thay giấy và tập viết. Chính nhờ sự cố gắng rèn luyện và nghị lực vượt khó mà khoa thi năm ấy, ông đỗ Trạng nguyên. Và không chỉ làm trạng nguyên Đại Việt, ông còn được phong làm “Lưỡng quốc Trạng nguyên” (Trung Hoa và Đại Việt) khi sang sứ Trung Hoa thời nhà Nguyên.

Những người có bản lĩnh sẽ biết cách vượt qua những khó khăn. Bên cạnh đó, cũng có nhiều người không có nghị lực, mong muốn có một cuộc sống sung sướng nhưng không chịu cố gắng rồi để bản thân sa ngã vào những con đường xấu xa, tội lỗi (cờ bạc, ma túy, mại dâm, trộm cắp, giết người…).

Như vậy, “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” là một câu tục ngữ ý nghĩa. Đó là lời khuyên quý giá cho mỗi người trong cuộc sống.

Trong kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam bao đời nay vẫn luôn là những bài học quý giá mà cha ông truyền lại cho chúng ta. Những câu tục ngữ đã rất khéo léo răn dạy con người qua từng câu chữ ngắn gọn, dễ hiểu để đời sau kế tiếp làm theo. Cuộc đời còn nhiều gian truân và thử thách, cha ông ta cũng đã dạy: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” để mỗi con người đem theo trong suốt cuộc đời của mình.

Câu tục ngữ có thể chia thành hai vế. “Lửa thử vàng” tức nghĩa là lấy lửa để kiểm tra vàng, xem tuổi vàng, biết là vàng mười hay bị pha tạp lẫn lộn. Vế đầu của câu tục ngữ có lẽ ai cũng có thể hiểu được. Sang đến vế thứ hai “gian nan thử sức”. “Gian nan” có nghĩa là những khó khăn, vất vả trước mắt. Những gian nan ấy là phép thử mà mỗi con người phải vượt qua để đo sức lực của chính bản thân mình. “Sức” có nghĩa là sức mạnh, là ý chí, là lòng quyết tâm vượt lên mọi khó khăn gian khổ. Chỉ gói gọn trong bảy chữ, câu tục ngữ đi từ cụ thể đến khái quát, nói lên bài học sâu sắc trong cuộc sống, nhắn nhủ đến mọi người cần phải nỗ lực, kiên nhẫn, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn gian khổ trong cuộc sống, ca ngợi niềm tin và sức mạnh về ý chí của con người.

“Lửa thử vàng” là điều hợp lý, thế nhưng tại sao lại là “gian nan thử sức”? Phải chăng sức mạnh của con người cũng có thể đem ra để thử nghiệm, kiểm tra? Cuộc sống mỗi con người sẽ có những lúc thuận buồm xuôi gió cũng sẽ có lúc gặp nhiều khó khăn. Chính những khó khăn ấy là phép thử cho sức mạnh, cho lòng quyết tâm của mỗi con người. Người có trí sẽ mạnh mẽ vượt qua mọi khó khăn sóng gió. Kẻ tầm thường hèn nhát sẽ thu mình lại ôm lấy những mất mát bi quan. Trong cùng một khó khăn nhưng sẽ có nhiều cách giải quyết, nhiều cách tiếp nhận khác nhau trong cuộc sống này. Một người mạnh mẽ sẽ coi đó là thử thách, một người yếu đuối hèn nhát sẽ coi đó là những đau thương khiến con người ta ngã khụy. Đó là cách cảm, cách nghĩ của mỗi người.

Lửa dùng để thử vàng, cũng như sự cố gắng bền bỉ và kiên trì của con người được đo bằng khó khăn. Bởi khi khó khăn họ có vượt qua được những thứ đó hay không, đó mới là những ý nghĩa quan trọng và đem lại giá trị cho cuộc sống của chúng ta. Những điều mà tưởng chừng như rất đơn giản nhưng nó lại là thước đo giá trị của cuộc sống. Khi được đặt trong nghịch cảnh, con người mới biết được bản lĩnh của mình đến đâu. Cũng như thành công có được mới thực sự có giá trị. Bởi vì bất cứ điều gì, nếu đạt được một cách quá dễ dàng thì sẽ không được trân trọng.

Trong cuộc sống chúng ta thấy rất nhiều tấm gương sáng về tinh thần tự lực tự cường và luôn luôn biết vươn lên khó khăn trong cuộc sống như thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký. Một người thầy giáo đang khâm phục, cho dù bị liệt nhưng vẫn luôn cố gắng để làm con người có ích cho xã hội. Thầy chính là một trong những tấm gương sáng cho chúng ta học tập và noi theo.

Bên cạnh những con người luôn luôn biết vươn lên trong cuộc sống thì lại có những người hay nản chí, ích kỉ và không dám bứt phá bản thân. Đó thực sự là những con người hèn nhát và họ làm cản trở sự phát triển của xã hội. Những con người đó cần phải thay đổi tư tưởng suy nghĩ và những hành động của chính mình.

Câu trên đã mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng cho con người. Đó là một lời nhắc nhở sâu sắc. Quả là “lửa thử vàng, gian nan thử sức”.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----