Đề thi học kì 2 môn Ngữ Văn lớp 9 năm 2016 - 2017 trường PTDTBT - THCS Trà Mai

Câu

Phần

Nội dung

Điểm

1

(2 điểm)

a

• Nội dung
  • Cuộc sống, chiến đấu của ba cô gái TNXP trên một cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mĩ cứu nước.
  • Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của họ.

1.0

b

• Nghệ thuật
  • Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, cách kể chuyện tự nhiên
  • Ngôn ngữ sinh động và thành công trong miêu tả tâm lí nhân vật

1.0

2

(1điểm)

a

• Khởi ngữ có trong câu: Quan, Nghị Lại

0.5

b

• Khởi ngữ có trong câu: Thuốc, rượu

0.5

3

(1điểm)

• Thành phần biệt lập:
  • “Cái giống hoa ngay khi mới nở”: Thành phần phụ chú
  • “Có lẽ”: Thành phần tình thái

0.5

0.5

4

(6 điểm)

a

• Yêu cầu về hình thức
  • Viết đúng thể loại văn nghị luận về 1 đoạn thơ (bài thơ).
  • Vận dụng những kiến thức và kĩ năng đã học để đưa ra những nhận định, đánh giá về đoạn thơ.
  • Bố cục rõ ràng, đầy đủ 3 phần, hành văn trong sáng.
  • Triển khai luận điểm, luận cứ một cách phù hợp.

b

• Yêu cầu về nội dung
  • Hai khổ thơ chính là lời tâm niệm của nhà thơ, là khát vọng cao đẹp của tác giả Thanh Hải
    • Được hoà nhập vào cuộc sống của đất nước
    • Cống hiến phần tốt đẹp dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung.

Mở bài

• Giới thiệu khái quát về bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, vị trí của 2 khổ thơ trong văn bản.

0.5

• Khái quát nội dung cảm xúc của đoạn thơ: 2 khổ thơ  nói lên điều tâm niệm chân thành, khát vọng cao đẹp của tác giả là được sống, cống hiến hết mình cho đất nước, cho cuộc đời…)

0.5

Thân bài

Lần lượt trình bày những suy nghĩ , đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.

4.0

• Hình dáng, cấu tạo: gồm 2 phần
  • Phần ruột: Gồm một ống mực nhỏ, một đầu được gắn với một viên bi có đường kính từ 0,7 đến 1 mm gọi là ngòi bút, khi viết mực được in lên giấy là nhờ sự chuyển động của viên bi này (miêu tả, so sánh …)
  • Phần vỏ: Hình tròn, bằng nhựa …

1.0

1.0

• Dẫn dắt vào vấn đề nghị luận
  • Trước cảm xúc say sưa, ngây ngất về mùa xuân thiên nhiên đất trời
  • Cảm xúc tự hào, yêu mến về mùa xuân đất nước – cách mạng
  • Thanh Hải đã bộc lộ ước nguyện chân thành, tha thiết.
  • Khổ thơ thứ nhất: Là 1 ước nguyện thật giản dị nhưng vô cùng cao đẹp :

Ta làm con chim hót

Ta làm một nhành hoa

Ta nhập vào hoà ca

Một nốt trầm xao xuyến.

1.0

• Biện pháp nghệ thuật trong khổ thơ: Điệp ngữ “ta làm”
• Tác dụng: Diễn tả sâu sắc niềm mong ước của nhà thơ.

0.25

• Nhà thơ muốn làm một con chim hót để mang đến niềm vui cho cuộc đời, muốn làm 1 cành hoa để tô đẹp cho cuộc sống (hơn nữa có thể đó là bông hoa sắc tím mang dáng dấp xứ Huế mộng mơ – quê hương tác giả).
•  Đặc biệt Thanh Hải còn muốn làm một nốt nhạc song không phải là một nốt cao, nốt bổng mà là 1 nốt nhạc trầm trong bản hoà ca làm xao xuyến, lay động lòng người.

0.75

• Ước muốn của tác giả ở khổ thơ này (làm chim hót, cành hoa) còn tạo ra một sự ứng đối chặt chẽ với khổ thơ thứ nhất của bài thơ vì có những hình ảnh được nhắc lại.

0.25

• Khẳng định đó là khát vọng sống hoà nhập vào cuộc sống và thiên nhiên tươi đẹp của đất nước.

0.25

• Khổ thơ thứ hai: Tác giả thay lời rất nhiều người nói lên mong ước bình dị, khiêm nhường, đáng quý.

Một mùa xuân nho nhỏ

Lặng lẽ dâng cho đời

Dù là tuổi hai mươi

Dù là khi tóc bạc.

0.25

• Đánh giá về sự thay đỏi đại từ xưng hô
  • Từ “Tôi” (ở đầu bài thơ) là số ít (tác giả) sang “Ta” : số nhiều, nhiều người
  • Nói lên 1 ước nguyện cao đẹp chung của nhiều người, nhiều lứa tuổi, nhiều thế hệ

0.5

• Chỉ ra ngệ thuật
  • Dùng từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ”
  • Điệp từ “dù là”

→ Thấy được khát vọng cống hiến không mệt mỏi từ lúc còn trẻ đến lúc đã già, từ lúc tóc còn xanh đến khi mái đầu đã bạc (trọn đời).

0.5

⇒ Nhận xét cách cống hiến được đề cập trong khổ thơ: “Lặng lẽ dâng”: Dâng hiến một cách âm thầm, bền bỉ, không cần phải khoa trương  vẻ đẹp tâm hồn.

0.25