HOC247 xin giới thiệu đến các em nội dung Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Vật lý 9 năm 2021-2022. Tài liệu này nhằm giúp các em rèn luyện kĩ năng làm bài và ôn tập các kiến thức đã học. Mời các em cùng tham khảo!
A. Lý thuyết
Câu 1: Phát biểu định luât Ôm. Viết công thức biểu diễn định luật Ôm.
* Định luât Ôm: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.
* Công thức:
\(I = \frac{U}{R}\)
Trong đó:
I: Cường độ dòng điện (A)
U: Hiệu điện thế (V)
R: Điện trở (\(\Omega \))
Câu 2: Điện trở là gì? Ý nghĩa của điện trở.
* Trị số \(R = \frac{U}{I}\) không đổi đối với mỗi dây dẫn, được gọi là điện trở của dây dẫn đó.
Ký hiệu điện trở:
* Ý nghĩa của điện trở: Điện trở biểu thị mức độ cản trở dòng điện nhiều hay ít của dây dẫn.
Câu 3: Định luật Ôm cho các đoạn mạch:
1. Đoạn mạch nối tiếp: R1 nt R2 nt ... nt Rn
- Cường độ dòng điện trong đoạn mạch mắc nối tiếp có giá trị như nhau tại mọi điểm.
I = I1 = I2 = ... = In
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp bằng tổng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần.
U = U1 + U2 + ... + Un
- Điện trở tương đương của đoạn mạch mắc nối tiếp bằng tổng các điện trở thành phần.
Rtđ = R1 + R2 + ... + Rn
* Hệ thức: \(\frac{{{U_1}}}{{{U_2}}} = \frac{{{R_1}}}{{{R_2}}}\)
2. Đoạn mạch song song: R1 // R2 // ... // Rn
- Cường độ dòng điện trong mạch chính bằng tổng cường độ dòng điện chạy qua các đoạn mạch rẽ.
I = I1 + I2 + ... + In
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch mắc song song bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch thành phần.
U = U1 = U2 = ... = Un
- Nghịch đảo điện trở tương đương của đoạn mạch mắc song song bằng tổng nghịch đảo các điện trở thành phần.
\(\frac{{\rm{1}}}{{{{\rm{R}}_{{\rm{t}}}}}} = \frac{{\rm{1}}}{{{{\rm{R}}_{\rm{1}}}}} + \frac{{\rm{1}}}{{{{\rm{R}}_{\rm{2}}}}} + ... + \frac{{\rm{1}}}{{{{\rm{R}}_{\rm{n}}}}}\)
* Nếu chỉ có R1 // R2 thì: \({R_{t}} = \frac{{{R_1}.{R_2}}}{{{R_1} + {R_2}}}\)
* Hệ thức: \(\frac{{{I_1}}}{{{I_2}}} = \frac{{{R_2}}}{{{R_1}}}\)
3. Đoạn mạch hỗn hợp:
|
a. R1 nt (R2 // R3) ⇔ R1 nt R23 |
b. (R1 nt R2) // R3 ⇔ R12 // R3 |
||
|
(R2 // R3): I23 = I3 + I2 U23 = U2 = U3 \({R_{23}} = \frac{{{R_2}.{R_3}}}{{{R_2} + {R_3}}}\) |
R1 nt R23: I = I1 = I23 U = U1 + U23 Rtđ = R1 + R23 |
(R1 nt R2): I12 = I1 = I2 U12 = U1 + U2 R12 = R1 + R2 |
R12 // R3: I = I12 + I3 U = U12 = U3 \({R_{t}} = \frac{{{R_{12}}.{R_3}}}{{{R_{12}} + {R_3}}}\) |
* Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài của dây dẫn, tỉ lệ nghịch với tiết diện S của dây dẫn và phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.
* Công thức: \(R = \rho .\frac{\ell }{S}\)
Trong đó:
R: điện trở dây dẫn ( \(\Omega \) )
ℓ: chiều dài dây dẫn (m)
S: tiết diện của dây (m2)
\(\rho\): điện trở suất ( \(\Omega \) .m)
* Ý nghĩa của điện trở suất:
- Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) có trị số bằng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài là 1m và có tiết diện là 1m2.
- Điện trở suất của vật liệu càng nhỏ thì vật liệu đó dẫn điện càng tốt.
Câu 5: Biến trở là gì? Kể tên các loại biến trở. Nêu cấu tạo của biến trở con chạy.
* Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và được dùng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch.
* Các loại biến trở: biến trở con chạy, biến trở tay quay, biến trở than (chiết áp)…
Kí hiệu biến trở:
* Cấu tạo của biến trở con chạy: gồm con chạy C và cuộn dây dẫn bằng hợp kim có điện trở suất lớn (nikêlin hay nicrom), được quấn đều đặn dọc theo một lõi bằng sứ.
* Nguyên tắc hoạt động của biến trở con chạy: Biến trở được mắc nối tiếp vào mạch điện, một đầu đoạn mạch nối với một đầu cố định của biến trở, đầu kia của đoạn mạch nối với con chạy C. Khi dịch chuyển con chạy C làm thay đổi số vòng dây và do đó thay đổi điện trở của biến trở có dòng điện chạy qua. Do đó, cường độ dòng điện trong mạch sẽ thay đổi.
Câu 6: Định nghĩa công suất điện. Viết công thức tính công suất điện. Ý nghĩa của số vôn và số oát ghi trên dụng cụ điện.
* Công suất điện của một đoạn mạch bằng tích hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch với cường độ dòng điện qua nó.
* Công thức: P = U.I
Trong đó:
P: công suất điện (W)
U: hiệu điện thế (V)
I: cường độ dòng điện (A)
Nếu đoạn mạch có điện trở R thì: P = I2.R hoặc P = \(\frac{{{U^2}}}{R}\)
* Ý nghĩa của số vôn và số oát ghi trên mỗi dụng cụ điện:
- Số vôn ghi trên dụng cụ điện là hiệu điện thế định mức của dụng cụ đó, nếu vượt quá hiệu điện thế này thì dụng cụ đó có thể bị hỏng.
- Số oát ghi trên mỗi dụng cụ điện cho biết công suất định mức của dụng cụ đó, nghĩa là công suất điện của dụng cụ này khi nó hoạt động bình thường.
Ví dụ: Trên một bóng đèn có ghi 220V – 100W nghĩa là:
• 220V là hiệu điện thế định mức của đèn.
• 100W là công suất định mức của đèn (khi đèn sử dụng ở hiệu điện thế 220V thì công suất điện của đèn là 100W và khi đó đèn hoạt động bình thường).
Câu 7: Khi sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hoặc lớn hơn hiệu điện thế định mức thì có ảnh hưởng gì đến các dụng cụ điện? Nêu biện pháp khắc phục.
* Tác hại:
+ Đối với một số dụng cụ điện thì việc sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức không gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng đối với một số dụng cụ khác nếu sử dụng dưới hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng.
+ Khi sử dụng hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức, dụng cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng như vậy sẽ làm giảm tuổi thọ của dụng cụ hoặc gây cháy nổ rất nguy hiểm.
* Biện pháp:
+ Khi sử dụng các dụng cụ điện trong gia đình cần sử dụng đúng công suất định mức, cần đặt vào dụng cụ điện đó hiệu điện thế đúng bằng hiệu điện thế định mức.
+ Cần sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị.
Câu 8: Điện năng là gì? Vì sao dòng điện có mang năng lượng? Điện năng có thể chuyển hóa thành các dạng năng lượng nào? Ví dụ.
* Điện năng là năng lượng của dòng điện.
* Dòng điện có mang năng lượng vì nó có thể thực hiện công và cung cấp nhiệt lượng.
* Điện năng có thể chuyển hóa thành nhiệt năng, cơ năng, quang năng…
- Điện năng chuyển hoá thành nhiệt năng khi cho dòng điện chạy qua bàn là, bếp điện,…
- Điện năng chuyển hóa thành cơ năng khi cho dòng điện chạy qua quạt điện, máy bơm nước,…
- Điện năng chuyển hoá thành quang năng khi cho dòng điện chạy qua bóng đèn huỳnh quang, đèn led,…
Câu 9: Định nghĩa công của dòng điện. Viết công thức tính công của dòng điện. Ý nghĩa số đếm trên công tơ điện.
* Công của dòng điện sản ra trong một đoạn mạch là số đo lượng điện năng chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác tại đoạn mạch đó.
* Công thức: A = P.t = U.I.t
Trong đó:
A: công dòng điện (J)
P: công suất điện (W)
t: thời gian (s)
U: hiệu điện thế (V)
I: cường độ dòng điện (A)
* Ý nghĩa số đếm trên công tơ điện:
Mỗi số đếm của công tơ điện cho biết lượng điện năng đã được sử dụng là 1 kilôoat giờ (1kWh = 1 số).
1 kW.h = 3 600 000J = 3,6.106 J
B. Bài tập
Bài 1. Cho mạch điện như hình vẽ.
Biết R1 = 4\(\Omega \), R2 = 6\(\Omega \), UAB = 18V
a. Tính điện trở tương đương và cường độ dòng điện qua đoạn mạch AB.
b. Mắc thêm R3 = 12\(\Omega \) song song với R2.
a. Vẽ lại sơ đồ mạch điện.
b. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch AB khi đó.
c. Tính cường độ dòng điện qua mạch chính khi đó.
Bài 2. Hai điện trở R1 = 15Ω và R2 = 10Ω được mắc song song với nhau vào hiệu điện thế 18V.
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.
b. Tính cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở.
Bài 4. Tính:
a. Điện trở của một sợi dây nhôm dài 100m tiết diện 4mm2.
b. Điện trở của dây nikelin dài 16m, có tiết diện tròn, đường kính là 0,4mm.
Bài 5. Một dây dẫn được làm bằng đồng dài 100m, tiết diện 0,1mm2 được mắc vào HĐT 220V. Tính cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn này.
Bài 6. Một gia đình mỗi ngày sử dụng một bếp điện có điện trở 55\(\Omega \) để đun nước. Biết bếp điện được sử dụng với hiệu điện thế 220V.
a. Tính công suất điện của bếp.
b. Tính điện năng tiêu thụ của bếp trong 10 phút.
Bài 7. Trên bếp điện có ghi 220V – 1100W.
a. Bếp điện cần được mắc vào HĐT là bao nhiêu để bếp hoạt động bình thường?
b. Tính cường độ dòng điện chạy qua bếp khi đó.
b. Trung bình mỗi ngày sử dụng bếp điện trên trong 2 giờ, tính điện năng mà bếp điện tiêu thụ trong 30 ngày theo đơn vị Jun và kWh.
d. Dây điện trở của bếp điện trên làm bằng nicrom có điện trở suất 1,10.10–6W.m, có tiết diện 0,45mm2. Tính chiều dài của dây làm điện trở này.
Bài 8: Ba điện trở R1 = 6\(\Omega \),R2= 12\(\Omega \) R3= 16\(\Omega \) mắc song song với nhau vào hiệu điện thế U = 24V
a.Tính điện trở tương đương của mạch
b.Tính cường độ dòng điện qua mạch chính và cường độ dòng điện qua mỗi điện trở.
c.Tính điện năng tiêu thụ của đoạn mạch trong 30s.
Bài 9: Một dây dẫn bằng nicôm dài 15m, tiết diện 1,5mm2 được mắc vào hiệu điện thế 28V. Tính cường độ dòng điện qua dây dẫn này. Cho điện trở suất của nicrôm là 1,1.10 -6 Wm.
Bài 10: Mắc một đoạn dây dẫn vào giữa hai cực của một nguồn điện có hđt 28V thì dòng điện qua dây có cường độ là 2A.
a. Tính điện trở của đoạn dây dẫn.
b. Biết đoạn dây dẫn dài 11,2m tiết diện 0,4mm2. Hãy tìm điện trở suất của chất làm dây dẫn
Bài 11: Trên một ấm điện có ghi: 220V – 900W.
a. Tính cường độ dòng điện định mức của ấm điện.
b. Tính điện trở của ấm điện khi hoạt động bình thường.
c. Dùng ấm này để đun sôi nước trong thời gian 20 phút ở hiệu điện thế 220V. Tính điện năng tiêu thụ của ấm.
Bài 12: Một khu dân cư có 45 hộ gia đình trung bình một ngày mỗi hộ sử dụng một công suất điện 150W trong 5h.
a.Tính công suất điện trung bình của cả khu dân cư.
b.Tính điện năng mà khu dân cư này sử dụng trong 30 ngày.
c.Tính tiền điện của khu dân cư phải trả trong 30 ngày với giá điện 700đ/KWh
Bài 13: Trên một bóng đèn dây tóc có ghi: 220V – 100W và trên một bóng đèn dây tóc khác có ghi: 220V – 40W.
a. So sánh điện trở của 2 bóng khi chúng sáng bình thường.
b. Mắc song song hai bóng này vào hiệu điện thế 220V thì đèn nào sáng hơn? Vì sao? Tính điện năng mà mạch điện này tiêu thụ trong 1h.
Trên đây là toàn bộ nội dung Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Vật lý 9 năm 2021-2022. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Chúc các em học tốt!
