Soạn văn 12 Luật thơ (tiếp theo) tóm tắt

- Trong luật thơ, tiếng là đơn vị quan trọng. Số tiếng định hình trong dòng thơ, sự phối hợp thanh điệu, sự liên kết bằng vần của tiếng, sự đối lập hay kết dính ở dòng trước với dòng sau, cách ngắt nhịp thơ,…đều trở thành những quy tắc của thơ ca truyền thống, đặc biệt là các thể thơ Đường luật. Thơ hiện đại đã biến đổi nhiều, tuy nhiên trong nhiều trường hợp vẫn dựa trên các quy tắc của thơ truyền thống.

Câu 1: So sánh những nét giống nhau và khác nhau về cách gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh trong luật thơ ngũ ngôn truyền ở bài Mặt trăng (mục II.3 trang 103-104 SGK) với đoạn thơ năm tiếng bài Sóng của Xuân Quỳnh.

Gợi ý:

Sóng là bài thơ ngũ ngôn hiện đại, Mặt trăng là bài thơ ngũ ngôn truyền thống, hai bài thơ có những điểm giống và khác nhau.

a. Giống nhau:

- Mỗi câu có năm chữ (tiếng)

- Đều dùng vần chân, vần liền, vần lưng, vần cách...

- Các thanh bằng trắc cũng đối nhau, nhất là những vị trí quan trọng.

b. Khác nhau:

Sóng - Xuân Quỳnh	Mặt trăng - khuyết danh
- Vần: sử dụng linh hoạt, có vần cách (thế, trẻ), có vần chân (trẻ, bể, lớn, lên) - Số câu không hạn định - Nhịp lẻ linh hoạt: 1/2/2, 2/3, 3/2 - Thơ hiện đại không bắt buộc phải đôi thanh bằng/trắc nếu như có vị trí đó không ảnh hưởng nhiều đến sự thuận tai	- Vần: một vần (độc vận), vần cách. - Số câu hạn định (tứ tuyệt: 4 dòng; bát cú: 8 dòng) - Nhịp: nhịp lẻ 2/3 - Hài thanh: yêu cầu nghiệm ngặt về đối thanh, đối nghĩa

Câu 2. Phân tích cách gieo vần ngắt nhịp khố thơ sau đây để thấy sự đổi mới, sáng tạo trong thể thơ bảy tiếng hiện đại so với thơ thất ngôn truyền thống.

Gợi ý:

- Cách gieo vần: gieo vần chân ở cuối câu thơ thứ 1, thứ 2 và thứ 4: sông, lòng, trong. Đây là vần bằng (B).

- Cách ngắt nhịp: hai câu 3 và 4 theo cách ngắt nhịp của thất ngôn truyền thống; nhưng hai câu 1 và 2 lại ngắt nhịp 2-5 cho phù hợp với tình cảm và cảm xúc của tác giả trong buổi đưa tiễn người bạn lên đường.

Câu 3. Ghi lại mô hình âm luật trong bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương.

Gợi ý:

Dùng các ký hiệu để ghi lại mô hình âm luật trong bài Mời trầu của Hồ Xuân Hương:

T B B T/ T B B

B T B B/ T T B

T T B B/ B T T

B B B T/ T B B

Câu 4. Tìm những yếu tố vần, nhịp và hài thanh của khổ đầu bài thơ Tràng giang của Huy Cận để chứng minh ảnh hưởng của thể thơ thất ngôn bát cú trong thơ mới.

Gợi ý:

Sóng gợn tràng giang/ buồn điệp điệp (4 - 3)

(T T B B B T T)

Con thuyền xuôi mái /nước song song (4 - 3)

(B B B T T B B)

Thuyền về/ nước lại/ sầu trăm ngả (2-2-3) (4-3)

(B B T T B B T)

Củi một cành khô/ lạc mấy dòng (4 -3)

(T T B B T T B)

- Chứng minh sự ảnh hưởng của thể thơ thất ngôn Đường luật đối với thơ mới:

+ Về vần: Thơ mới vẫn chịu ảnh hưởng của vần thơ Đường luật, chủ yếu gieo vần chân.

+ Về nhịp thơ: Thơ mới chủ yếu vẫn sử dụng 3-4 hoặc 4-3 như trong thơ Đường luật cổ.

+ Về hài thanh: Thơ mới vẫn tuân thủ niêm luật Đường thi: Chữ thứ hai câu hai phải cùng niêm (thanh bằng hay thanh trắc) với chữ thứ hai câu 3.

Trên đây là bài Soạn văn 12 Luật thơ (tiếp theo) tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Luật thơ (tiếp theo).

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----