Lập dàn ý giới thiệu 1 bài thơ

Mở bài:
- Giới thiệu về nguồn gốc và nội dung bài thơ. VD:
- Bài thơ Cảnh Khuya được chủ tịch Hồ Chí Minh sáng tác vào năm 1947 trong thời kì chiến tranh chống Pháp, tại chiến khu Việt Bắc
- Giữa cuộc kháng chiến đầy gian khổ, Bác vẫn gữ vững ung dung, tự tại, lạc quan, vẫn dành cho mình những phút giây thanh thản để thưởng thức vẻ đẹp kì diệu của thiên nhiên. Bác coi thiên nhiên là nguồn động viên tinh thần đối với mình.
Thân bài:
- Miêu tả cảnh đêm trang rừng êm đềm, thơ mộng (chúng ta cần giải thích các từ hán Việt của bài này):
+ Câu 1 và 2:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
- Giữa không gian tĩnh lặng của đêm khuya thì nổi bật lên tiếng suối chảy róc rách, nghe hay như tiếng hát, với nhịp thơ 2/1/4, ngắt ở từ trong, như một chút ẫm để rồi đi đến so sánh thú vị: trong như tiếng hát xa.
- Sự so sánh và liên tưởng ấy vừa làm nổi bật nét tương đồng giữa tiếng suối và tiếng hát xa, vừa thể hiện sự nhạy cảm, tinh tế của trái tim nghệ sĩ.
- Ánh trăng chiếu sáng mặt đất, soi tỏ cảnh vật. Những mảng màu sàng, tối đan xen, hòa quyện, tạo nên khung cảnh thơ mộng: Trăng lồng thụ, bóng lồng hoa. Bóng trăng, bóng cây quấn quýt, lồng vào bóng hoa một cách lung linh vàhuyền ảo,...
- Nghệ thuật miêu tả phong phú, tinh tế: có xa có gần, cao và thấp, tĩnh và động,...tạo nên bức tranh đêm trtừng tuyệt đẹp, cuốn hút hồn người.
- Miêu tả tâm trạng của Bác trong đêm trăng sáng:
+ Câu 3 và câu 4:
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
- Bác say mê thưởng thức vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng của rừng núi dưới ánh trăng soi đẹp như tranh vẽ "Cảnh khuya như vẽ".
- Người chưa ngủ vì hai lí do, lí do thứ nhất là vì cảnh đẹp làm cho tâm hồn người nghệ sĩ bâng khuâng, say đắm. Lí do thứ hai: chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà, lo về cuộc kháng chiến của nhân dân ta. Cảnh thiên nhiên dù đẹp đẽ, thơ mộng nhưng không làm cho Bác quên đi trách nhiệm lớn lao của một lãnh tụ cách mạng đối với dân, với nước.
- Cả hai câu thơ cho thấy sự gắn bó giữa con ngưới thi sĩ đa cảm và con ngưới chiến sĩ kiên cường trong Bác.
Kết bài:
- Cảnh khuya là một bài thơ tứ tuyệt hay và đẹp, có sự kết hợp hài hòa giữa tính cổ điển (hình thức) và tính hiện đại (nội dung).
- Bài thơ thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và tinh thần trách nhiệm cao cả của Bác Hồ - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam; là dẫn chứng chứng minh cho phong cánh tuyệt với của người nghệ sĩ - chiến sĩ Hồ Chí Minh.

Bài làm:

1. Mở bài: Giới thiệu về tác giả Xuân Diệu và bài thơ “Vội vàng”, khái quát nội dung chính của bài thơ

- Xuân Diệu là nhà thơ trữ tình xuất sắc trong phong trào Thơ mới 1930 – 1945

- Bài thơ “Vội vàng” được in trong tập “Thơ thơ” – tập thơ đầu trong sự nghiệp sáng tác của Xuân Diệu, xuất bản năm 1938

- Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống tha thiết cùng với tinh thần lạc quan, niềm tin và khát vọng cuồng nhiệt của Xuân Diệu.

2. Thân bài: Phân tích bài thơ “Vội vàng”

a) Bố cục của bài thơ: Bài thơ có bố cục rõ ràng, mạch lạc và chặt chẽ, gắn liền với mạch cảm xúc của tác giả

- Phần 1 (13 câu thơ đầu): Tác giả say mê với vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân

- Phần 2 (17 câu thơ tiếp): Cảm nhận và tâm trạng của Xuân Diệu về thời gian, cuộc đời

- Phần 3 (9 câu thơ cuối): Quan niệm và khát vọng sống của Xuân Diệu

b) Luận điểm 1: Phân tích tình yêu thiên nhiên của tác giả

- Xuân Diệu đã giãi bày một ước muốn có phần ngông cuồng của mình, đó là ước muốn ngự trị thiên nhiên, đất trời, muốn dòng thời gian ngừng trôi chảy để tạo hóa và vạn vật không thay đổi. Chính từ niềm say mê và tình yêu thiên nhiên tha thiết, tác giả đã vẽ nên một bức tranh mùa xuân tràn đầy nhựa sống, ngập tràn sắc xuân, hương xuân và cả tình xuân.

- Bức tranh thiên nhiên mùa xuân hiện lên với vẻ đẹp hữu tình, lãng mạn. Vạn vật trong tiết trời xuân hiện lên rất rõ nét, từ các loài ong, bướm, yến anh, rồi hoa lá và cả ánh bình minh rực rỡ, tất cả đều đang độ sung mãn, căng tràn nhựa sống. Mọi vật được nhà thơ nhắc đến đều có đôi có cặp: Tuần tháng mật của ong bướm, hoa của đồng nội, lá của cành, khúc tình si của yến anh và ánh bình minh của mặt trời. Điều này cho thấy sự đắm say, lãng mạn và ngây ngất trong con mắt của nhà thơ trước thiên nhiên mùa xuân.

- Tác giả say mê với mùa xuân, tận hưởng mùa xuân, bởi với tác giả, mùa xuân như là tuổi trẻ, mà cuộc đời đẹp nhất chính là tuổi trẻ, cũng như một năm đẹp nhất là mùa xuân, mùa xuân đẹp nhất là tháng giêng.

c) Luận điểm 2: Phân tích tâm trạng và cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu

-  Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu vừa tinh tế vừa mang triết lí nhân sinh. Nhà thơ sáng tác bài thơ này khi vẫn còn rất trẻ, vẫn đang trong độ tuổi hưởng thụ sự sống non xanh mơn mởn nhưng lại nghĩ đến được một triết lí sâu xa. Thời gian luôn gắn liền với mùa xuân và tuổi trẻ của con người, mỗi thời khắc trôi qua là mùa xuân trôi đi, tuổi trẻ cũng qua đi, xuân hết thì đời người cũng hết.

- Tác giả vốn là một người yêu cuộc sống, yêu tuổi trẻ, chính vì vậy, ông lo lắng và xót xa trước sự trôi chảy của thời gian đang mang mùa xuân và tuổi trẻ đi. Lời than vãn của tác giả mang ý nghĩa như một quan niệm sâu sắc về cuộc đời, cuộc đời sẽ không thể có hai lần tuổi trẻ, chính vì vậy, tuổi trẻ qua đi là điều mà nhà thơ tiếc nuối và lo lắng nhất.

d) Luận điểm 3: Phân tích khát vọng sống của tác giả

- Tác giả đã cảm nhận thiên nhiên một cách trọn vẹn bằng tất cả các giác quan của mình, tác giả muốn lưu giữ và níu kéo thời gian ở mãi tuổi thanh xuân, ở mãi mùa xuân của đời người để có thể được sống mãi với tuổi trẻ, sống mãi trong mùa xuân.

- Điệp từ “Ta muốn” lặp lại nhiều lần kết hợp với những động từ mạnh như “ôm, riết, cắn…” diễn tả rất rõ khát vọng sống mãnh liệt của tác giả. Nhịp điệu thơ dồn dập và hối hả cho thấy sự giục giã thời gian để được tận hưởng cuộc sống của nhà thơ.

3. Kết bài: Tổng kết nội dung và nghệ thuật của bài thơ

- “Vội vàng” là một quan niệm sống đầy mới mẻ và mang ý nghĩa tích cực của Xuân Diệu: Phải biết yêu cuộc sống, tận hưởng những thứ mà cuộc sống ban tặng, hãy sống hết mình và quý trọng thời gian của tuổi trẻ.

- Đây là một bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ mới lãng mạn, những cách tân của Xuân Diệu mang những nét sáng tạo táo bạo, từ cảm hứng, ý tưởng đến hình ảnh, giọng điệu và ngôn từ.