Biểu cảm về loài cây biểu tượng cho quê hương

Đất nước Việt Nam trải dài hơn 2000 cây số, phong cảnh nơi nào cũng đẹp đẽ, cuốn hút lòng người. Nếu du khách làm một cuộc hành trình xuyên Việt bằng tàu hoả từ Bắc vào Nam thì khi qua vùng duyên hải miền Trung, ắt hẳn sẽ ngạc nhiên và thích thú trước rừng dừa bạt ngàn chạy dài ven biển.

Ở dải đất miền Trung quê em, dừa là chủ yếu. Không biết cây dừa mọc trên đất này từ bao giờ và tại sao lại chọn vùng cát trắng, biển xanh là nơi sinh sôi phát triển? Cây dừa thân màu nâu sẫm. Trên thân có nhiều lớp bẹ dừa già đã rụng in thành dấu chi chít. Phía ngọn cây lá mọc thành vòng tròn, xoè đều. Những lá nhỏ màu xanh thẫm mọc nối tiếp nhau xuôi theo hai bên cuốn. Tàu dừa rộng cả mét và dài đến ba, bốn mét. Hoa dừa mọc thành từng chùm lớn, gồm nhiều hoa nhỏ như hạt lúa, màu trắng ngà, có mùi thơm diu nhẹ.

Dừa ra trái quanh năm. Trái kết thành từng quày. Bốn năm quày lớn, nhỏ chen xít nhau thành ngọn. Trái dừa tròn, phía đuôi hơi thon lại, màu xanh thẫm. Ngoài cùng là lớp vỏ dày, sơ bao bọc gáo cứng. Tiếp đó là lớp cùi trắng tinh, béo ngậy và trong cùng là nước dừa mát ngọt lành.

Rừng dừa quê em có nhiều loại khác nhau: Dừa xiêm thấp lè tè, trái tròn, nước ngọt; dừa nếp lơ lửng giữa trời, trái vàng xanh mơn mởn; dừa lửa trái to, vỏ xanh hồng…

Cây dừa mang lại rất nhiều lợi ích cho con người. Thân dừa làm máng nước, làm cầu bắt qua kênh mương, làm vật liệu chắn sóng và cát biển. Lá dừa được dùng để gói bánh, làm tranh lợp nhà, làm vật liệu trang trí trong những dịp lễ, Tết; cọng lá làm chổi, chẻ nhỏ làm vách. Xơ dừa làm thảm, bện dây rất tốt nhất là đối với người đánh cá vì dây dừa mềm, nhưng chắc, chịu mưa chịu nắng. Ngày nay, người ta lấy thân dừa và xơ dừa phơi khô, xay nhuyễn ra làm phân bón cây xanh rất tốt. Gáo dừa làm gáo, làm muôi, làm đồ thủ công trang trí mỹ nghệ đẹp tuyệt vời. Cùi dừa non làm bánh kẹo, làm mứt; cùi dừa già ép lấy dầu, sử dụng trong nhiều sản phẩm công nghiệp. Đặc biệt nước dừa ngọt mát là thứ nước giải khát tinh khiết thượng hạng, giàu chất bổ dưỡng, nhất là trong những ngày hè.

Trong rừng dừa xanh tốt bao thế hệ cây nối tiếp nhau. Bên cạnh gốc dừa lão bạc phếch màu thời gian là những gốc dừa tơ đang vươn lên mạnh mẽ. Cả không gian tràn ngập một màu xanh mát mắt. Trời xanh, nước xanh và dừa xanh kết hợp hài hoà tạo nên một khung cảnh êm đềm thơ mộng hiếm có. Gió thổi lồng lộng, những hàng dừa xào xạc vi vu ngân lên một bản đàn bất tận.

Dừa mọc khắp nơi, từ ven biển cho đến trong làng, mọc cả ngoài đồng, ngoài bãi. Dưới bóng dừa râm mát, người dân quê em vui sống một cuộc sống lao động, tuy vất vả nhưng yên bình biết mấy! Bởi vậy mà qua bao thế kỉ, cây dừa gắn bó thân thiết với cuộc sống vật chất và đời sống tinh thần của người dân quê em. Cây dừa mãi mãi song hành cùng với con người.

“Dừa xanh sừng sững giữa trời

Đem thân mình hiến cho đời thuỷ chung

Mỗi loài cây đều có tiếng nói riêng, có hương vị riêng. Nhưng cây dừa quê em với vẻ đẹp của nó đã đi vào thơ ca, nhạc hoạ. Đối với những người con xa xứ, hình ảnh rừng dừa bát ngát tượng trưng cho linh hồn của quê hương nên mỗi khi nghĩ đến một nỗi xúc động, bâng khuâng khó tả lại trào dâng.

Bài tham khảo 2

Quê em có hàng dừa rất xanh mát, tuổi thơ của em gắn bó rất nhiều với những cây dừa mang lại bóng mát và những trái quả ngọt.

Từ xa xa cây dừa cao, to, thân cây dừa được bao bọc bên ngoài bằng một lớp vỏ cứng, bên ngoài sần sùi màu nâu đen. Dáng cây đứng thẳng như chiếc cột điện cao chót vót nhưng cũng có những cây dáng hơi nghiêng. Rễ dừa bò lên mặt đất nhìn như những chú rắn. Vào những buổi trưa hè, em thường ngồi dưới đây để hóng mát, những trái dừa rất mát và ngọt, nước uống giải khát rất thích hợp trong mùa hè.

Tàu dừa có lá non lẫn lá già, khi là già rụng lá non sẽ phát triển. Khi làn gió thoảng qua, lá dừa xôn xao đung đưa xào xạc. Vào mùa, dừa ra hoa, từ nách của các tàu dừa, những bẹ non bắt đầu lộ ra. Hoa mọc thành chùm trên một cái cuống dài và có nhiều nhánh phụ. Hoa dừa màu vàng nhạt, hoa li ti rụng trắng cả góc vườn, có mùi thơm dịu nhẹ. Nước dừa non uống thật ngon, đây là nước uống vừa sạch vừa rẻ mà ai cũng yêu thích.

Trong cuộc sống dừa là loại cây có nhiều công dụng, mỗi bộ phận của cây đều có những tác dụng riêng với con người, từ lá cho đến quả đều mang lại những lợi ích kinh tế như thân dừa làm cột, vỏ dừa phơi khô làm củi đun nấu hàng ngày, làm dây thừng để cột… Dừa là loài cây rất hữu ích với con người cũng như có nhiều công dụng quan trọng mà mọi người đều yêu thích.

Cây dừa quê em như một kỷ niệm tuổi thơ, những buổi trưa hè nóng nực mà có những trái dừa giải khát rất tuyệt vời. Cây dừa cũng tượng trưng cho nét đẹp của làng quê xanh tươi, em mãi yêu và giữ gìn những cây dừa này mãi xanh tươi.

• Mở bài:

Vào những ngày hè nóng bức như thế này, việc thưởng thức một trái dừa trên những bài biển thì quả thật là rất tuyệt vời. Đặc biệt,khi nhắc đến mùa hè, trái dừa còn hiện ra như một vị cứu tinh giúp xoa dịu cái nóng bức do mặt trời mang lại nữa. Không những là một trong những đại đặc sản của mùa hè mà khi nhắc đến Bến Tre thì người ta cũng cùng chung những suy nghĩ về đặc sản của Bến Tre đó là những cây dừa cao to cùng với những trái dừa mọng nước và đây cũng là một người bạn gắn liền với nét văn hóa của Việt Nam ta. Nhưng mấy ai trong chúng ta hiểu rõ về người bạn này? Và để giúp mọi người hiểu rõ hơn loài cây thân thuộc này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nó trong bài văn này nhé.

• Thân bài:

Nhà thơ Lê Anh Xuân cũng đã từng viết về cây dừa hết sức tha thiết:

Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi
Mà lá tươi xanh mãi đến giờ?
Tôi nghe gió ngàn xưa đang gọi
Xào xạc lá dừa hay tiếng gươm khua.

Tuy đã hỏi như thế nhưng tôi chắc chắn một điều rằng nhà thơ vẫn chưa thể nào nhận được một câu trả lời thích đáng. Đây thật sự là một bí ẩn vì đến hiện tại người ta vẫn chưa có một lời giải đáp nào thích đáng cho sự ra đời của “tổ tiên” cây dừa.

Theo như nguồn tin của Wikipedia cung cấp thì đây vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi lớn khi một số học giả cho rằng nó bắt nguồn từ Châu Á nhưng số còn lại vẫn tin rằng nó có nguồn gốc từ miền tây của Nam Mỹ. Tuy nhiên có một điều chắc chắn đó là tuổi thọ của dòng họ dừa đã hơn 15 triệu năm rồi, điều này được chứng minh bằng sự phát hiện các mẫu hóa thạch được tìm thấy ở New Zealand tương tự như cây dừa. Hơn thế nữa, tại Ấn Độ cũng đã tìm được những hóa thạch tương tự nhưng ở một niên đại sớm hơn. Không những thế, dừa đã được phổ biến khắp vùng nhiệt đới từ rất lâu rồi.

Nhiều giả thiết được đưa ra rằng quả dừa nhẹ và nổi trên mặt nước kết hợp với sự trợ giúp của những người đi biển trong nhiều trường hợp khác nhau ví dụ như người đi biển mang theo dừa để đề phòng thiếu nước khi gặp nạn. Cũng có lẽ nhờ vậy mà dừa đã được phát tán rộng khắp nhờ các dòng hải lưu. Điển hình như lời giải thích cho việc quần đảo Hawaii có dừa, người ta cho rằng dừa được đưa vào từ Polynesia, lần đầu tiên do những người đi biển gốc Polynesia đem từ quê hương của họ ở khu vực miền nam Thái Bình Dương tới đây.

Nói về hình dáng thì ta hãy bắt đầu từ dưới lên trên. Nghĩa là từ rễ lên lá của cây dừa giúp cho mọi người hình dung một cách chân thực và sinh động nhất hết mức có thể nhé.

Về rễ cây dừa thì nó được sinh ra liên tục ở phần đáy gốc thân và thuộc dạng rễ chùm. Lúc mới mọc có màu trắng sau chuyển thành màu nâu đỏ. Rễ cây dừa không có những rễ lông hút mà chỉ có những rễ dinh dưỡng. Những rễ này hình thành trên rễ chính và tạo ra hình dáng giống chiếc quạt mo rất to và nó có hoạt động như rễ hô hấp, giúp cho cây trao đổi khí. Cây dừa là loài cây chịu nước nhưng không chịu ngập. Trong điều kiện ngập nước liên tục sẽ ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của bộ rễ, làm cho cây dừa giảm sức tăng trưởng. Rễ già sẽ chết và rễ mới phát triển liên tục.

Tiếp đến là thân dừa. Dừa thuộc loại mọc thẳng, không phân nhánh, có hình trụ trông như cây cột điện nhưng nhỏ hơn và có những nốt vằn trên thân do các bẹ dừa để lại. Chiều cao trung bình của dừa khoảng 15 đến 20m. Trong giai đoạn đầu sau khi trồng thân dừa thấp, phát triển chậm, cho đến khi chiều ngang phát triển đủ thì mới bắt đầu cao tiếp nữa. Giao đoạn này kéo dài 4 năm tuỳ vào mỗi giống dừa khác nhau và thường thì thân cây dừa có gốc phình rất to.

Phía trên cùng của thân cây dừa mang tán lá. Mỗi cây dừa trưởng thành thường mang 25 đến 40 tàu lá. Mỗi tàu lá có chiều dài trung bình 4-6m, được chia làm hai phần đó là cuống lá và chét lá. Phần cuống là phần không có lá chét, lồi ở mặt dưới, bằng hoặc hơi lõm ở mặt trên. Phía đáy phình rộng và dẹt hơn ôm chắc lấy thân cây. Mỗi tàu lá có khoảng 90 đến 200 lá chét mỗi bên. Phần lá chét ở 2 bên không đối xứng nhau hoàn toàn. Khi tàu lá rụng sẽ để lại sẹo trên thân cây trơn nhẵn. Thời gian từ khi trồng đến khi nở trung bình từ 30 – 40 tháng.

Thông thường mỗi nách lá mang một phát hoa. Do đó có bao nhiêu lá mới là có khả năng có bấy nhiêu phát hoa được sinh ra mỗi năm. Hoa dừa thuộc loại đơn tính, đồng chu. Nghĩa là hoa đực và hoa cái riêng rẻ nhưng cùng nằm ở trên cùng một gié hoa. Hoa dừa được thụ phấn chủ yếu nhờ vào gió và côn trùng. Trong đó ong mật có vai trò quan trọng nhất. Thời gian từ khi tượng đến khi nở trung bình từ 30 – 40 tháng. Đó là thời gian ra hoa lâu nhất  trong tất cả các giống cây trồng. Việc nuôi ong trong vườn dừa làm tăng năng suất dừa đáng kể. Không những thế, gió nhẹ giúp cũng góp phần cho dừa tăng khả năng thụ phấn và đậu trái. Đồng thời tăng khả năng thoát hơi nước dẫn đến tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng của cây.

Cây dừa cứng cỏi, cao lớn nên những cũng đem lại cho người dùng cho tự nhiên một số hữu ích to lớn và không hề nhỏ như thân hình của nó. Chẳng hạn như về phong cảnh, dừa sáp, dừa tùn có thể dùng để trang trí, làm cho cảnh sắc thêm phần tươi mát, xanh ngát. Khi đi Bến Tre, điều làm chúng ta chú ý đầu tiên là hang cây xanh dài, đứng gần nhau làm cho chúng ta khi đi từ trên cầu cao xuống, thấy chỉ toàn là biển màu xanh từ lá dừa.

Thân dừa còn là chỗ ở của một “món ăn” khá là nổi tiếng của Việt Nam nhưng không kém phần kinh dị đó là đuông dừa. Tuy nó đục khoét và làm hỏng dừa nhưng lại được nhiều người ưa thích vị độ béo, ngon, thơm mùi dừa khi ăn kèm với nước mắm ớt. Còn đối với con người, lợi ích của dừa thì không sao kể hết được, như là trái dừa thì có nước dùng để uống, ngon ngọt nhất là dừa xiêm xanh cho chúng ta cảm giác thanh mát vào những mùa hè nóng bức, hay là sau khi làm việc vất vả tuy nhiên không nên uống nước dừa sau khi đi ngoài nắng về vì dừa dùng để giải khát, nên sau khi uống với số lượng nhiều sẽ làm giảm huyết áp, mềm yếu gân cơ.

Trái dừa thường mọc đằng sau những tàu lá xanh tươi và một buồng dừa có khoảng 15 trái. Một năm dừa cho khoảng 70 quả. Trọn cuộc đời cây dừa có thể cho từ 300 đén 400 quản ngọt. Trái dừa còn có cơm dừa tươi có màu trắng dùng để ăn không, còn cơm dừa khô thì nạo ra để làm bánh hoặc ăn kèm với xôi để tăng thêm vị ngọt từ dừa. Không những thế cây cầu dừa còn là một hình ảnh thân thuộc của những vùng quê Việt Nam, người dân ở quê thường lấy thân dừa dùng để làm cầu bắc qua kênh rạch vì than dừa cứng. Hơn thế nữa, người ta còn dùng thân dừa để làm cột nhà hay làm ra những đồ thủ công mỹ nghệ, đũa rất là đẹp mắt. Đối với là dừa thì được đem đi gói bánh dừa, tạo nên mùi vị rất thơm và ngon, ngoài ra, trẻ em còn có thể cuốn lá dừa lại làm kèn để thổi, hay làm thành những mô hình con châu chấu.

Không những thế, khi nấu nướng ta cũng có thể dùng lá dừa phơi khô và thân tàu dừa để nhóm lửa, thổi bếp để tạo vẻ mới lạ, thú vị cho món ăn. Muốn nước trà khi rót ra ấm được nóng lâu, người ta thường khoét một lỗ trên trái dừa có kích cỡ vừa đủ với ấm để có thể đặt vào, sau đó lót vải vào bề mặt bên trong để giữ nhiệt, hay có thể dùng để làm gáo múc nước để tắm hay tưới cây vào thời xưa. Dừa là một loài cây thân thiện với con người và thiên nhiên, nó cho chúng ta tất cả mọi thứ nhưng không lấy đi cái gì cả, nên đã được ứng dụng tối ưu vào cuộc sống, được trồng từ cả miền Bắc xuống Nam khiến cho nó càng thêm quí giá và quan trọng, nên trong đời sống của con người, dừa là một cây không thể thiếu.

Các sản phẩm từ cây dừa còn ứng dụng trong học. Nước dừa ngọt mát là nguồn dưỡng chất bổ dưỡng, bổ sung khoáng chất, tăng cường sức khỏa cho người mới ốm dậy cực kì hiệu quả. Nhân dừa non (hủ dừa) chứa nhiều enzym tốt cho tiêu hóa, dùng chữa các bệnh viêm loét dạ dày, viêm gan, đái tháo đường, lỵ, trĩ, viêm ruột kết. Polysacharit của nước dừa kích thích miễn dịch đối với bệnh lao phổi.

• Kết bài:

Cây dừa đã sống gắn bó với người nông dân Việt Nam từ bao đời nay. Hình ảnh cây dừa cần mẫn, kiên trì đi sâu vào nền văn hóa dân tộc, trở thành biểu tượng của tấm lòng kiên trung, bất khuất của con người. Những sản phẩm làm ra từ cây dừa mang đậm nét văn hóa dân tộc, góp phần truyền tải vẻ đẹp hồn hậu của dân tộc Việt nam ra với thế giới là niềm tự hào của nhân dân Nam bộ. Với con người, hơn một loài cây trồng, dừa là người bạn gắn kết với con người trong cuộc đời đầy sống gió, gian truân.

“ Ai đứng như bóng dừa, tóc dài bay trong gió, có phải người còn đó, là con gái của Bến Tre…” 
Câu hát ngân nga mang đậm hồn quê gợi nhớ về vùng đất Bến Tre, quê hương của đồng khởi. Nhắc đến Bến Tre, người ta liên tưởng đến một vùng quê thanh bình với cây lành trái ngọt. Đặc biệt, có một loài cây gắn bó quanh năm, gắn bó cả cuộc đời với người dân Bến Tre – cây dừa.
Đi khắp Bến Tre, nơi đâu ta cũng gặp bóng râm của những hàng dừa mát rượi. Hầu như nhà nào cũng trồng dừa. Cây dừa biểu tưởng của cây trái ở Bến Tre cũng như cây chè của Bảo Lộc, Thái Nguyên, cây cà phê ở Buôn Mê Thuộc hay cây cọ ở vùng quê sông Thao.
Khác với cây dừa ở các tỉnh khác được mọc ở vùng đồng bằng, dọc bờ biến hay ven những triền cát trắng, cây dừa Bến Tre mọc dài trên ba cù lao lớn, cù lao Minh, cù lao Bảo và cù laoAn Hóa. Vì vậy, cây dừa Bến Tre quanh năm được phù sa của các nhánh sông Tiền, Hàm Luông, Ba Lai, Cổ Chiên bồi đắp nên lúc nào cũng xanh tươi đầy sức sống.
Cây dừa Bến Tre có rất nhiều chủng loại. Dừa ta hay còn gọi là dừa bị trái to, cơm dày, dừa xiêm trái nhỏ nước ngọt và thanh, dừa lửa có vỏ bên ngoài vàng cháy, dừa dâu trái thon nhỏ dần ở hai đầu như hình dáng quả dâu. Ngoài ra còn có một số loại khác như: dừa Tam Quan, dừa cỏ, dừa dứa, dừa nhiếm, dưa éo… riêng dừa sáp chỉ mọc được ở Trà Vinh và trở thành đặc sản của vùng đất này.
Có lẽ trong tất cả các loại cây trái ở Việt Nam, cây dừa là một loại cây cống hiến cả cuộc đời mình cho con người. Khôntg một chi tiết nào trên thân dừa lại không có chỗ dùng. Rễ dừa dùng để làm chất đốt, có nơi còn làm thuốc nhuộm. Lá dừa dùng để lợp nhà, gói bánh dừa, tàu dừa chặt ngắn lá dùng để trang trí nhà rạp, cổng hoa trong những tiệc cưới ở làng quê. Lá dừa khô được bó lại thành cây làm đuốc soi đường trong những vùng sâu thiếu thốn ánh đèn phố thị. Sống lá dùng để đan những giỏ hoa giỏ đựng trái cây trông rất thanh mảnh và trang trọng. 
Thân dừa thường dùng để bắc ngang con mương nhỏ làm cầu. Sau khi bào bỏ lớp vỏ bên ngoài, người ta lấy thân làm cột, làm kèo xây nhà, hoặc sáng tạo ra các mặt hàng thủ công mỹ nghệ khác hoặc làm chén đũa...Bông dừa tươi được hái xuống để cắm trang trí vừa thanh nhã vừa lạ mắt. Bông dừa già cắt khúc kết lại với nhau làm thành giỏ hoa, chụp đèn treo tường có giá trị thẩm mỹ cao. Đọt dừa non hay còn gọi là củ hủ dừa là một thứ thức ăn đoc đáo. Có thể làm gỏi, lăn bột, xào.. rất thích hợp với người ăn chay. Tuy nhiên, món này không phải lúc nào cũng có vì mỗi khi đốn một cây dừa, người ta mới lấy được củ hủ để dùng. Thậm chí ngay cả con sâu sống trên cây dừa ( còn gọi là đuông dừa) cũng là một thứ món ăn ngon. Do ăn đọt dừa non nên đuông dừa béo múp míp. Người ta chế biến đuông thành nhiều món ăn khoái khẩu và bổ dưỡng ở các quán ăn trong thành phố.
Tuy nhiên, thứ có giá trị nhất vẫn là trái dừa. Trái dừa tươi được chắt ra lấy nưốc giải khát, có công năng hạ nhiệt, giải độc. Ngày xưa, trong chiến trận, thiếu các phương tiện y tế, người ta còn dùng nước dừa thay thế cho dịch truyền. Dừa khô có nhiều công dụng hơn nữa. Nước dừa dùng để kho cá, kho thịt, thắng nước màu, cơm dừa rám dùng để làm mứt, cơm dừa dày được xay nhuyễn, vắt nước cốt làm kẹo dừa, nấu dầu dừa, làm xà phòng. Bã dừa dùng làm bánh dầu, để bón phân hoặc làm thức ăn cho gia súc. Gáo dừa được sử dụng làm than hoạt tính, chất đốt hoặc làm các mặt hàng thủ công mỹ nghệ rấr được ưa chuộng ở các nước phương Tây. Xơ dừa được đánh tơi ra dùng làm thảm, làm nệm, làm dép đặc trị cho những người bệnh thấp khớp hoặc bện làm dây thừng, lưới bọc các bờ kè chống sạt lở ven sông.
Hiện nay, các mặt hàng làm từ cây dừa không chỉ phát triển trong nước mà còn được mở rộng ra các nước khác trên thế giới. Kẹo dừa Bến Tre được xuất khẩu nhiều nhất qua trung Quốc.
Đi về Bến Tre, chỉ cần qua khỏi phà Rạch Miễu ta sẽ đi giữa bạt ngàn màu xanh của dừa. Những buổi trưa oi bức, chỉ cần mắc võng học bài dưới gốc dừa, bên cạnh bờ ao, hoặc đưa mắt nhìn bầu trời xanh đung đưa qua kẽ lá, nghe tiếng cá nhảy, đớp mồi dưới ao chúng ta bỗng thấy cuộc đời đẹp biết bao. Cuộc sống của người dân Bến Tre gắn liền với cây dưà từ bao đời nay. Ngôi nhà của họ cũng ẩn hiện dưới bóng râm mát rượi của hàng dừa, lúc khát nước uống trái dừa ngọt lịm … Không biết đã có bao nhà thơ đã dệt nên những vần thơ đẹp về cây dừa ở Bến Tre. Trong đó bài thơ của nhà thơ Kiên Giang làm em thích thú nhất:

“ Khi yêu yêu lắm dừa ơi
Cả trời cả đất cả người Bến Tre
Bóng dừa râm mát lối quê
Người ơi! Tôi tưởng lối về cung tiên…”​

Trong tương lai, cuộc sống ngày một hiện đại hơn. Nhưng những giá trị tinh thần vẫn không bao giờ thay đổi. Cũng như vậy, cây dừa sẽ mãi gắn bó với ngưồi dân Bến Tre như những hạt phù sa mãi mãi gắn liền với các con sông để ngày bồi đắp cho mảnh đất quê hương thêm màu mỡ.

Sao ai cũng dừa k vậy có một bạn tre hà. Nhưng bài nào cũng hay, cho mỗi bạn 1 like nè