Soạn văn 9 Những đứa trẻ tóm tắt

1. Bố cục văn bản

• Bố cục gồm 3 phần:
  • Phần 1: (Từ đầu đến “ấn em nó cúi xuống”): Tình bạn tuổi ấu thơ hồn nhiên, trong sáng.
  • Phần 2: (“Trời đã bắt đầu tối” đến “Cấm không được đến nhà tao”): Tình bạn bị cấm đoán.
  • Phần 3: (còn lại): Tình bạn vẫn tiếp tục. 

2. Hướng dẫn soạn văn Những đứa trẻ

Câu 1. Thử chia văn bản này thành ba phần và đặt tiêu đề cho mỗi phần. Tìm những chi tiết xuất hiện ở cả phần một và phần ba tạo nên sự kết nối chặt chẽ.

• Phần 1 (từ đầu đến "ấn em nó cúi xuống"): Tình bạn thân thiết giữa bốn đứa trẻ qua những câu chuyện chúng chia sẻ cho nhau.
• Phần 2 (tiếp theo đến "cấm không được đến nhà tao"): Tình bạn của những đứa trẻ bị ngăn cấm bởi ông của ba đứa trẻ nhà giàu.
• Phần 3 (đoạn còn lại): Những câu chuyện và tình bạn giữa những đứa trẻ vẫn tiếp tục bất chấp sự ngăn cản.
• Những chi tiết xuất hiện ở phần một: Ba đứa trẻ hàng xóm, chuyện về những con chim, những câu chuyện cổ tích, chuyện về người bà hiền hậu lại xuất hiện ở phần ba tạo nên sự kết nối chặt chẽ, gây ấn tượng lắng đọng ở người đọc.

Câu 2. Xem xét hoàn cảnh chú bé A-li-ô-sa, ba đứa con đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp và quan hệ giữa hai gia đình để lí giải vì sao tình bạn tuổi thơ trong trắng ấy để lại ấn tượng sâu sắc cho nhà văn, khiến hơn ba mươi năm sau ông vẫn còn nhớ như in và thuật lại hết sức xúc động.

• Ông bà ngoại của A-li-ô-sa là hàng xóm của đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp, nhưng hai gia đình lại có địa vị xã hội khác nhau, điều đó tạo ra bức tường ngăn cách mối quan hệ tự nhiên giữa những đứa trẻ.
• Do tình cờ, A-li-ô-sa góp sức cứu đứa trẻ - con của gia đình đại tá rơi xuống giếng nên ba đứa trẻ nhà đại tá rủ A-li-ô-sa sang chơi. → Hoàn cảnh sống thiếu tình thương đã tạo nên tình bạn trong sáng giữa các bạn nhỏ.
• Khi mấy đứa trẻ kể về chuyện mẹ chết, "chúng ngồi sát vào nhau giống như những chú gà con". Hình ảnh đó rất giàu sức gợi.

Câu 3. Trong văn bản một số hình ảnh của ba đứa trẻ hàng xóm qua sự cảm nhận tinh tế của A-li-ô-sa, phân tích và bình luận những hình ảnh đó.

• Trước khi quen thên nhìn sang hàng xóm, A-li-ô-sa chỉ biết: Ba đứa cùng mặc áo cánh và quần dài màu xám, cùng đội mũ như nhau. Chúng có khuôn mặt tròn, mắt sáng và giống nhau đến nỗi mình chủ có thể phân biệt được chúng theo tầm vóc.
• Khi mấy đứa trẻ kể chuyện mẹ chết, chỉ còn dì ghẻ mà chúng gọi là "Mẹ khác" rồi lặng đi, Gor-ki kể: "Chúng ngồi sát vào nhau giống như chú gà con". Sự so sánh ấy cũng toát lên niềm thông cảm của A-li-ô-sa với nỗi bất hạnh của các bạn nhỏ.
• Khi đại tá Ốp-xi-a-ni-cốp bất chợt xuất hiện, quát mắng thì chúng "Tức thì cả mấy đứa trẻ lặng lẽ bước ra khỏi chiếc xe và đi vào nhà, khiến mình lại nghĩ đến những con ngỗng ngoan ngoãn". Rõ ràng chúng bị bố áp chế, lằng lặng vào nhà chẳng dám hé răng. A-li-ô-sa thông cảm với cuộc sống thiếu tình thương của các bạn nhỏ biết bao.

Câu 4. Truyện đời thường và truyện cổ tích được lồng vào nhau trong nghệ thuật kể chuyện của Gô-rơ-ki như thế nào qua các chi tiết liên quan đến người mẹ và những người bà trong văn bản này.

• Đoạn trích thể hiện đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện đan xen giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích: khi mấy đứa trẻ hàng xóm nhắc đến "mẹ khác", A-li-ô-sa liên tưởng ngay đến nhân vật mụ dì ghẻ độc ác trong truyện cổ tích. Khi những đứa trẻ nói về "mẹ thật", A-li-ô-sa cũng có những suy tưởng như độc thoại nội tâm, lạc ngay vào không khí truyện cổ tích. Chi tiết người bà nhân hậu cũng được kể lại bằng giọng của truyện cổ tích: "ngày trước, trước kia, đã có thời",…
• Nghệ thuật kể chuyện đan xen giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích của Mác-xim Go-rơ-ki đã giúp cho đoạn trích "Những đứa trẻ" nói riêng và tác phẩm "Thời thơ ấu" nói chung trở nên sinh động và hấp dẫn.

Trên đây là bài Soạn văn 9 Những đứa trẻ tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Những đứa trẻ.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----