Phương pháp giải dạng bài tập Một chuỗi các mối quan hệ nhân quả giữa các thành phần Địa lí 10

DẠNG BÀI TẬP PHÂN TÍCH MỘT CHUỖI CÁC MỐI QUAN HỆ NHÂN QUẢ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TỰ NHIÊN

- Trong tự nhiên tồn tại không chỉ đơn thuần một loạt các nguyên nhân và kết quả, mà còn cả một mạng lưới như một bức thêu về các mối quan hệ qua lại.

- Dạng bài tập phân tích một chuỗi các mối quan hệ nhân quả thông thường đề bài cho nguyên nhân 1 và kết quả thứ n nào đó. Dạng bài tập này tương đối khó vì đòi hỏi các em học sinh phải có tư duy địa lí tốt để phân tích được một chuỗi các mối quan hệ nhân quả ở giữa nguyên nhân 1 và kết quả thứ n nào đó.

- Vì giới hạn nội dung của chuyên đề là phân tích mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên: khí hậu – địa hình – đất – sinh vật nên số lượng câu hỏi liên bài tập quan đến dạng này không nhiều.

Câu 1: Vì sao nhiệt độ Trái Đất tăng gây ngập các đồng bằng thấp ven biển?

Hướng dẫn giải

Nguyên nhân 1 là “nhiệt độ Trái Đất tăng” dẫn đến kết quả thứ n là “ngập các đồng bằng thấp ven biển”. Trong trường hợp này học sinh phải phân tích được một chuỗi các mối quan hệ nhân quả như sau: nhiệt độ Trái Đất tăng (nguyên nhân 1) -> băng ở hai cực tan (kết quả 1 – nguyên nhân 2) -> mực nước biển dâng (biển tiến) (kết quả 2 – nguyên nhân 3) -> làm ngập các đồng bằng thấp ven biển (kết quả 3).

Câu 2: Tại sao hiện tượng El Nino làm tăng độ mặn trong đất ở vùng ven biển Đồng bằng sông Cửu Long?

Hướng dẫn giải

Hoạt động của El Nino -> Đồng bằng sông Cửu Long làm nhiệt độ tăng cao, lượng mưa ít (khô hạn sâu sắc kéo dài) -> lưu lượng dòng chảy, mực nước ở lưu vực sông Mê Công xuống thấp kỉ lục -> thủy triều theo dòng chảy sông ngòi xâm nhập sâu vào trong nội đồng (đến 90km) -> đất bị nhiễm mặn.