Tài liệu Kiến thức trọng tâm về Bệnh truyền nhiễm Sinh học 10 do ban biên tập HOC247 tổng hợp để giúp các em ôn tập và rèn luyện kỹ năng về bệnh truyền nhiễm trong chương trình Sinh học 10 để chuẩn bị thật tốt cho các kỳ thi sắp tới. Mời các em cùng tham khảo!
BỆNH TRUYỀN NHIỄM
I. Lý thuyết
Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác. Tác nhân gây bệnh rất đa dạng: có thể là vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh hoặc virut...
1. Bệnh truyền nhiễm
a. Bệnh truyền nhiễm
- Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác. Tác nhân gây bệnh rất đa dạng: có thể là vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh hoặc virut...
- Muốn gây bệnh phải có đủ 3 điều kiện:
+ Độc lực (tức khả năng gây bệnh);
+ Số lượng nhiễm đủ lớn;
+ Con đường xâm nhập thích hợp.
b. Phương thức lây truyền
Tùy loại vi sinh vật mà có thể lan truyền theo các con đường khác nhau.
Truyền ngang:
- Qua sol khí (các giọt keo nhỏ nhiễm vi sinh vật bay trong không khí) bắn ra khi ho hoặc hắt hơi.
- Qua đường tiêu hóa, vi sinh vật từ phân vào cơ thể qua thức ăn, nước uống bị nhiễm.
- Qua tiếp xúc trực tiếp, qua vết thương, qua quan hệ tình dục, hôn nhau hay qua đồ dùng hằng ngày....
- Qua động vật cắn hoặc côn trùng đốt
Truyền dọc:
Truyền từ mẹ sang thai nhi qua nhau thai, nhiễm khi sinh nở hoặc qua sữa mẹ. Sau một thời gian ủ bệnh, các triệu chứng sẽ xuất hiện như viêm và đau tại chỗ hay tác động tới các cơ quan ở xa.
C. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virut
- Bệnh đường hô hấp: 90% các bệnh đường hô hấp là do virut như viêm phổi, viêm phế quản, cảm lạnh, viêm họng, viêm đường hô hấp cấp (bệnh SARS), cúm. Virut từ sol khí đi qua niêm mạc vào mạch máu rồi tới các nơi khác nhau của đường hô hấp.
- Bệnh đường tiêu hóa: Virut xâm nhập qua miệng, lúc đầu nhân lên trong mô bạch huyết, sau đó một mặt vào máu rồi tới các cơ quan khác nhau của hệ tiêu hóa, một mặt vào xoang ruột rồi ra ngoài theo phân. Các bệnh thường gặp bao gồm viêm gan, quai bị, tiêu chảy, viêm dạ dày - ruột...
- Bệnh hệ thần kinh: Virut vào cơ thể theo nhiều con đường: hô hấp, tiêu hóa, niệu, sau đó vào máu rồi tới hệ thần kinh trung ương (như viêm não, viêm màng não, bại liệt). Một số virut (bệnh dại) tới thần kinh trung ương theo dây thần kinh ngoại vi.
- Bệnh lây qua đường sinh dục: Lây trực tiếp qua quan hệ tình dục như HTV hecpet (bóng nước sinh dục, mụn cơm sinh dục, ung thư cổ tử cung), viêm gan B).
- Bệnh da: Virut vào cơ thể qua đường hô hấp, sau đó vào máu rồi mới đi đến da. Tuy nhiên cũng thường lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua đồ dùng hằng ngày. Các bệnh trên da như đậu mùa, mụn cơm, sởi...
II. Bài tập vận dụng
Câu 1: Bệnh truyền nhiễm là bệnh:
A. Lây lan từ cá thể này sang cá thể khác
B. Do vi khuẩn và virut gây ra
C. Do nấm và đông vật nguyên sinh truyền qua
D. Chỉ có ở động vật, thực vật
Hướng dẫn giải
Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác.
Đáp án cần chọn là: A
Câu 2: Bệnh truyền nhiễm là
A. Là bệnh do cá thể này tạo nên cho cá thể khác
B. Là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác
C. Là bệnh do vi sinh vật gây nên
D. Cả A, B và C
Hướng dẫn giải
Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác. Tác nhân gây bệnh rất đa dạng: có thể là vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh hoặc virut...
Đáp án cần chọn là: B
Câu 3: Tác nhân gây bệnh truyền nhiễm gồm?
A. Vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh, virut
B. Vi khuẩn, nấm, động vật, virut
C. Vi khuẩn, vi nấm, động vật, thực vật
D. Vi khuẩn, động vật nguyên sinh, côn trùng
Hướng dẫn giải
Tác nhân gây bệnh rất đa dạng: có thể là vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh hoặc virut...
Đáp án cần chọn là: A
Câu 4: Tác nhân gây bệnh truyền nhiễm gồm?
A. Vi khuẩn, vi nấm
B. Động vật nguyên sinh
C. Virut
D. Cả A, B và C
Hướng dẫn giải
Tác nhân gây bệnh rất đa dạng: có thể là vi khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh hoặc virut...
Đáp án cần chọn là: D
Câu 5: Cho các yếu tố sau:
1 – Độc lực
2 – Số lượng nhiễm đủ lớn
3 – Tác nhân gây bệnh có kích thước nhỏ
4 - Con đường xâm nhập thích hợp
Để gây bệnh, tác nhân gây bệnh cần thỏa mãn mấy điều kiện?
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Hướng dẫn giải
- Để gây bệnh, cần có đủ 3 điều kiện: độc lực, số lượng nhiễm đủ lớn, con đường lây nhiễm thích hợp.
Đáp án cần chọn là: C
Câu 6: Để có thể gây bệnh, các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm phải đảm bảo điều kiện nào sau đây ?
A. Con đường xâm nhập thích hợp
B. Đủ độc lực
C. Số lượng nhiễm đủ lớn
D. Tất cả các phương án đưa ra
Hướng dẫn giải
Muốn gây bệnh phải có đủ 3 điều kiện: độc lực (tức khả năng gây bệnh), số lượng nhiễm đủ lớn, con đường xâm nhập thích hợp.
Đáp án cần chọn là: D
Câu 7: Bệnh truyền nhiễm có hai phương thức lan truyền là:
A. Truyền thẳng; truyền chéo
B. Truyền ngang; truyền dọc
C. Truyền thẳng; truyền ngang
D. Truyền ngang; truyền chéo
Hướng dẫn giải
Tùy loại vi sinh vật mà có thể lan truyền theo các con đường khác nhau theo 2 phương thức lan truyền là truyền ngang (qua sol khí, đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp,..) và truyền dọc, từ mẹ sang con
Đáp án cần chọn là: B
Câu 8: Chọn phương án đúng để hoàn thành nhận xét sau đây: Tùy loại vi sinh vật mà bệnh truyền nhiễm có thể lan truyền theo các con đường khác nhau theo 2 phương thức lan truyền là …(1)… và …(2)…
A. 1 - Truyền thẳng; 2 - truyền chéo
B. 1 - Truyền ngang; 2 - truyền dọc
C. 1 - Truyền thẳng; 2 - truyền ngang
D. 1 - Truyền ngang; 2 - truyền chéo
Hướng dẫn giải
- Tùy loại vi sinh vật mà bệnh truyền nhiễm có thể lan truyền theo các con đường khác nhau theo 2 phương thức lan truyền là truyền ngang (qua sol khí, đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp,..) và truyền dọc (từ mẹ sang con).
Đáp án cần chọn là: B
Câu 9: Trong các trường hợp sau, trường hợp nào tác nhân gây bệnh lan truyền theo phương thức truyền dọc:
A. Truyền qua các sol khí
B. Truyền qua động vật cắn
C. Truyền qua đường tiêu hóa
D. Truyền từ mẹ sang con.
Hướng dẫn giải
- Các phương thức phương thức lan truyền qua sol khí, qua động vật cắn, qua đường tiêu hóa là truyền ngang
- Phương thức truyền từ mẹ sang con là truyền dọc
Đáp án cần chọn là: D
Câu 10: Phương thức lây truyền nào dưới đây không cùng nhóm với những phương thức lây truyền còn lại ?
A. Truyền qua sol khí bắn ra khi ho hoặc hắt hơi
B. Truyền qua đường tiêu hóa
C. Truyền qua vết thương hở
D. Truyền từ mẹ sang con
Hướng dẫn giải
- Các phương thức phương thức lan truyền qua sol khí, qua động vật cắn (vết thương hở), qua đường tiêu hóa là truyền ngang
- Phương thức truyền từ mẹ sang con là truyền dọc
Đáp án cần chọn là: D
Câu 11: Vi sinh vật có thể lây bệnh theo con đường nào sau đây?
A. Con đường hô hấp, con đường tiêu hóa, con đường thần kinh
B. Con đường hô hấp, con đường tiêu hóa, con đường tình dục
C. Con đường hô hấp, con đường tiêu hóa, con đường tình dục, qua tiếp xúc
D. Con đường hô hấp, con đường tiêu hóa, con đường tình dục, con đường thần kinh, qua tiếp xúc
Hướng dẫn giải
Vi sinh vật có thể lây bệnh theo các con đường hô hấp, tiêu hóa, con đường tình dục, qua tiếp xúc.
Đáp án cần chọn là: C
Câu 12: Vi sinh vật có thể lây bệnh theo con đường nào sau đây?
A. Con đường hô hấp
B. Con đường tiêu hóa
C. Con đường tình dục, qua tiếp xúc
D. Tất cả các con đường trên
Hướng dẫn giải
Vi sinh vật có thể lây bệnh theo các con đường hô hấp, tiêu hóa, con đường tình dục, qua tiếp xúc, từ mẹ sang thai nhi,…..
Đáp án cần chọn là: D
Câu 13: Điều nào sau đây là đúng khi nói về các bệnh truyền nhiễm ở người?
A. Cúm, viêm phổi, viêm phế quản, viêm họng, cảm lạnh, bệnh SARS là những bệnh truyền nhiễm đường hô hấp
B. Viêm gan, gan nhiễm mỡ, quai bị, tiêu chảy, viêm dạ dày – ruột là những bệnh truyền nhiễm đường tiêu hóa
C. Bệnh hecpet, bệnh HIV/AIDS, mụn cơm sinh dục, ung thư cổ tử cung, viêm gan B, viêm gan A là những bệnh truyền nhiễm lây lan qua đường tình dục
D. Viêm não, viêm màng não, bại liệt là những bệnh truyền nhiễm lây lan qua đường thần kinh.
Hướng dẫn giải
A Đúng. Cúm, viêm phổi, viêm phế quản, viêm họng, cảm lạnh, bệnh SARS là những bệnh truyền nhiễm đường hô hấp.
B nhiễm mỡ không phải bệnh truyền nhiễm.
C Viêm gan A lây qua đường tiêu hóa.
D Cac bệnh viêm não, viêm màng não, bại liệt không lây qua đường thần kinh mà lây lan qua các con đường khác nhau như hô hấp, tiêu hóa, niệu, sau đó vào máu rồi tới hệ thần kinh trung ương.
Đáp án cần chọn là: A
Câu 14: Bệnh truyền nhiễm sau đây không lây truyền qua đường hô hấp là
A. Bệnh SARS
B. Bệnh AIDS
C. Bệnh lao
D. Bệnh cúm
Hướng dẫn giải
Cúm, viêm phổi, viêm phế quản, viêm họng, cảm lạnh, bệnh SARS là những bệnh truyền nhiễm đường hô hấp.
Bệnh AIDS truyền nhiễm qua đường máu, quan hệ tình dục, từ mẹ sang con.
Đáp án cần chọn là: B
Câu 15: Bệnh kiết lị là một bệnh truyền nhiễm do trùng kiết lị gây nên, nhưng vì sao chúng ta vẫn có thể tiếp xúc, nói chuyện với người bị kiết lị nhưng không bị nhiễm?
A. Vì mầm bệnh không đủ động lực
B. Vì số lượng trùng kiết lị trong môi trường không đủ lớn.
C. Vì trùng kiết lị chưa thể vượt qua được hàng rào miễn dịch của cơ thể.
D. Vì trùng kiết lị lây truyền qua đường tiêu hóa, nên tiếp xúc, nói chuyện sẽ không lây bệnh.
Hướng dẫn giải
Bệnh kiết lị là một bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa, do đó việc tiếp xúc, nói chuyện sẽ không lây bệnh
Đáp án cần chọn là: D
Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Kiến thức trọng tâm về Bệnh truyền nhiễm Sinh học 10. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
- Phương pháp giải Các dạng bài tập về Áp suất thẩm thấu của tế bào Sinh học 10
- Lý thuyết Các nguyên tố hóa học và nước - Sinh học 10
Chúc các em học tập tốt !