Chất Tây Nguyên trong truyện ngắn Rừng Xà Nu

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn bài chi tiết

Đề bài: Chứng minh Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành là 1 truyện ngắn thấm đẫm chất Tây Nguyên.

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng phải đảm bảo các ý sau:

1. Mở bài

• Giới thiệu ngắn gọn những đặc điểm nổi bật về: tác giả, tác phẩm
  • Nguyễn Trung Thành am hiểu sâu sắc về đời sống của con người và vùng đất Tây Nguyên, đặc biệt là phẩm chất anh hùng của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ; sáng tác mang đậm tính sử thi và cảm hứng lãng mạn; “Rừng xà nu là bản anh hùng ca...cứu nước”
• Giới thiệu đối tượng nghị luận: Chứng minh Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành là 1 truyện ngắn thấm đẫm chất Tây Nguyên

2. Thân bài

• Sơ lược cốt truyện.
• Ấn tượng đầu tiên đối với bạn đọc là hình tượng cây xà nu:
  • Trong tầm đại bác của đồn giặc
  • Trong đời sống hàng ngày của dân làng Xô-man.
  • Tham dự vào những sự kiện trọng đại của làng.
  • Rừng xà nu bạt ngàn, bất tận.
    • Mở đầu và kết thúc tác phẩm là hình tượng rừng xà nu: thể hiện sức sống mãnh liệt, bạt ngàn đồng thời là biểu tượng trọn vẹn cho nỗi đau, phẩm chất, sức mạnh của dân làng Xô-man, nhân dân Tây Nguyên, của cả dân tộc, gợi ra ý nghĩa của tác phẩm.
• Hình ảnh con người:
  • Dân làng Xô-man:
    • Cụ Mết- già làng cách mạng: được xem là cây xà nu lâu năm vững chãi; là linh hồn, chiếc gạch nối giữa Đảng và dân làng.
      • Ngoại hình
      • Ngôn ngữ
      • Tính cách
    • ⇒ Tiếng nói của cụ là tiếng nói thiêng liêng của dân tộc với những kinh nghiệm xương máu.
    • Chị Dít (tiếp nối từ Mai): hiện tại là bí thư chi bộ của dân làng Xô-man.
      • Ngoại hình
      • Tính cách (khi còn bé, lúc lớn lên ...)
    • ⇒ Có thể nói, Dít là cây xà nu mà đại bác quân thù không giết nổi: gan lì, dũng cảm, trưởng thành nhanh chóng, kế thừa vàgánh vác sự nghiệp cha anh một cách vững vàng.
    • Bé Heng: như một cây xà nu con, nhanh nhẹn, hiểu biết, đầy lòng tự tin; hứa hẹn sẽ phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
    • Câu chuyện anh hùng của Tnú - nhân vật sử thi điển hình: đó làcâu chuyện của một đời người nhưng được kể trong một đêm.
      • Hoàn cảnh: mồ côi cha mẹ, được dân làng Xô-man đùm bọc, nuôi dưỡng. Sau đó làm liên lạc cho anh Quyết, bị giặc bắt, vượt ngục trở về lãnh đạo dân làng. Anh đã vượt qua những bi kịch cá nhân để cầm súng.
      • Khi còn nhỏ: xuất hiện trong tính cách anh hùng, sớm tỏ ra thông minh, gan dạ, quả cảm.
      • Khi lớn lên lãnh đạo dân làng: anh đã biết vượt qua đau đớn, bi kịch cá nhân để chiến đấu (bất lực khi nhìn cảnh vợ con bị tra tấn, chịu đựng ngọn lửa tra tấn; yêu thương, gắn bó sâu nặng với buôn làng, quê hương...)
      • Dẫn chứng chi tiết nghệ thuật: bàn tay Tnú, tiếng chày giã gạo của người Strá...

3. Kết bài

• Đặc sắc về nghệ thuật: cốt truyện khéo léo, cách kể chuyện sinh động, giọng điệu sử thi, ngôn ngữ sử thi, nhân vật sử thi...
• Qua cách khắc họa những phẩm chất anh hùng của tập thể dân làng Xô-man, truyện ngắn Rừng xà nu được xem là bài ca về chủ nghĩa anh hùng

Trên đây là bài văn mẫu Chất Tây Nguyên trong truyện ngắn Rừng Xà Nu. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

• Phân tích hình ảnh đôi bàn tay Tnú trong tác phẩm Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành

----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----