Học247 mời các em cùng tham khảo bài văn mẫu Cảm nhận nhân vật Ngô Tử Văn trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên dưới đây để hiểu hơn về nhân vật Ngô Tử Văn là người có tính cách trung thực, ngay thẳng, tính cách bộc trực thẳng thắn không sợ uy quyền, chức tước không sợ ma quỷ nha sai. Những hành động Ngô Tử Văn đều thể hiện sự khẳng khái của một người ngay thẳng không sợ trời không sợ đất. Ngoài ra, để làm phong phú thêm kiến thức cho bản thân, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.
1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Giới thiệu về nhân vật Ngô Tử Văn: Là nhân vật trung tâm của truyện, đại diện tầng lớp trí thức yêu nước, dũng cảm, khảng khái, dám đứng lên chống cái ác, trừ hại cho dân.
b. Thân bài:
* Luận điểm 1: Lai lịch và tính cách
- Lai lịch: Tên Soạn người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.
- Tính cách: Khảng khái, cương trực nóng nảy thấy sự gian tà thì không chịu được
- Danh tiếng: Nổi tiếng đến mức vùng Bắc vẫn khen là một người cương trực.
-> Tác giả giới thiệu trực tiếp nhân vật theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại, tạo cho nhân vật yếu tố chính xác, qua đó giúp người đọc tin tưởng vào sự có thật của nhân vật này.
=> Lời giới thiệu mang giọng điệu khen ngợi, hướng người đọc vào những hành động chính nghĩa của nhân vật.
* Luận điểm 2: Ngô Tử Văn và hành động đốt đền
- Nguyên nhân: Tức giận trước sự tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc họ -> Muốn ra tay trừ hại cho nhân dân, mang lại cuộc sống yên bình.
- Theo quan niệm truyền thống: Đốt đền là hành động báng bổ thần linh cho nên ai cũng kiêng kị không dám đụng chạm.
- Hành động của Ngô Tử Văn không phải phạm vào tín ngưỡng bởi đây là nơi trú ngụ của hồn ma tên tướng giặc họ Thôi - kẻ thù xâm lược nước ta. Đây là ngôi đền tà chẳng những không phù hộ cho dân lành mà còn làm yêu làm quái trong dân gian.
-> Hành động của Ngô Tử Văn là hành động chính nghĩa của người thấy gian tà thì không chịu được.
=> Ca ngợi, đồng tình với hành động chính nghĩa của Ngô Tử Văn.
- Quá trình đốt đền:
+ Trước khi đốt đền: Tắm gội chay sạch, khấn trời
- Lấy lòng trong sạch, muốn bảo vệ sự bình yên cho người dân
- Lấy lòng trong sạch, sự chân thành, mong muốn được trời chia sẻ
- Chứng minh hành động chính nghĩa của mình
-> Thái độ nghiêm túc, kính cẩn. Đây không phải là hành động bộc phát nhất thời mà là hành động có chủ đích, có suy nghĩ kĩ lưỡng.
=> Tử Văn là con người biết suy nghĩ và làm chủ hành động của mình, kính trọng thần linh, cương trực, dũng cảm vì dân trừ bạo.
+ Khi đốt đền: Châm lửa đốt đền mặc cho mọi người lắc đầu lè lưỡi, vung tay không cần gì...
-> Hành động cương quyết, dứt khoát vượt lên sự tưởng tượng của người thường.
=> Tử Văn dũng cảm, cứng rắn, dám làm những điều không ai có thể làm để diệt trừ cái ác, quyết tâm trừ hại cho dân, bảo vệ thổ thần nước Việt.
+ Sau khi đốt đền:
- Tử Văn thấy khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run run rồi nổi lên một cơn sốt rét
- Có người cao lớn, khôi ngô đội mũ trụ đến đòi làm trả lại đền
- Có ông già áo vải, mũ đen, phong độ nhàn nhã đến tỏ lời mừng và kể rõ đầu đuôi sự việc.
-> Thổ công bày tỏ ý muốn giúp đỡ và ủng hộ hành động của Tử Văn.
- Cuộc đối đầu giữa Tử Văn và hồn ma tên tướng giặc.
- Tên tướng giặc giả làm cư sĩ đến đe dọa, mắng chửi Ngô Tử Văn, đòi dựng lại ngôi đền
- Thái độ Ngô Tử Văn: Mặc kệ, ngồi ngất ngưởng, tự nhiên.
=> Tử Văn là người can đảm, dũng mãnh khinh thường sự đe dọa, hống hách của tướng giặc.
- Cuộc gặp gỡ giữa Tử Văn và Thổ công:
- Thổ công: Kể lại sự việc mình bị hại nhưng vẫn nhẫn nhịn cam chịu, căn dặn Ngô Tử Văn cách đối phó với tên tướng giặc.
- Tử Văn: Kinh ngạc, hỏi kĩ lại chuyện và sẵn sàng chuẩn bị cuộc chiến với tên bách hộ họ Thôi.
-> Ngô Tử Văn đầy can đảm bản lĩnh, dám làm những điều cả thần thánh cũng phải kinh sợ.
=> Ngô Tử Văn là người dũng cảm, trọng nghĩa khí, bất bình và dám đấu tranh chống lại sự phi lí ở đời.
=> Phản ánh hiện thực xã hội còn tồn tại những phi lí, trắng đen, thật giả lẫn lộn và những cuộc đấu tranh chính nghĩa của những con người cương trực.
* Luận điểm 3: Cuộc chiến đấu của Ngô Tử Văn dưới Minh ti.
- Ngô Tử Văn bị bắt giải xuống âm phủ:
- Quang cảnh : không khí rùng rợn
- Sử dụng nhiều hình ảnh mang tính chất kì ảo, hoang đường -> nhấn mạnh hơn quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm
- Cuộc xét xử Ngô Tử Văn dưới âm phủ:
- Những lời vu cáo xảo quyệt của hồn ma tên tướng giặc.
- Thái độ quát nạt, giận dữ của Diêm Vương
- Ngô Tử Văn: Tỏ thái độ cứng cỏi trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh vạch mặt tên tướng giặc gian tà.
-> Tử Văn phải đương đầu với những thế lực mạnh, áp đảo.
- Hồn ma tên tướng giặc: Tranh cãi với Tử Văn, sau lại lo sợ, đạo đức giả: xin giảm án cho Tử Văn.
- Ngô Tử Văn: Bình tĩnh, khảng khái không chịu nhún nhường, xin đem tư giấy đến đền Tản Viên chứng thực.
- Diêm Vương: Nghi ngờ, cho người đến đền Tản Viên chứng thực -> Tử Văn được xử thắng kiện và được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh Tản Viên.
-> Cái thiện, cái chính nghĩa đã thắng cái gian tà, cái ác.
=> Tử Văn là con người cứng cỏi, không chùn bước trước những thế lực xấu xa, quyết tâm đến cùng để bảo vệ lẽ phải.
* Luận điểm 4: Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên
- Bằng chính nghĩa và sự dũng cảm, cương trực đấu tranh cho chính nghĩa, cuối cùng Ngô Tử Văn đã chiến thắng.
- Ý nghĩa:
- Giải trừ được tai họa, đem lại an lành cho dân.
- Diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi danh dự cho Thổ thần nước Việt.
- Niềm tin vào công lí cái thiện chiến thắng cái ác, chính nghĩa thắng gian tà. Sự dũng cảm, kiên cường, khảng khái diệt trừ cái ác của Tử Văn được đền đáp xứng đáng.
- Cuộc gặp gỡ của quan phán sự với người dân làng: Sự tin tưởng của nhân dân vào vị quan tốt.
c. Kết bài:
- Cảm nhận của em về nhân vật.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết một bài văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Ngô Tử Văn trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.
GỢI Ý LÀM BÀI
3.1. Bài văn mẫu số 1
Nguyễn Dữ là tác giả nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam. Tên tuổi của ông gắn liền với danh tiếng của bộ truyện “Truyền kỳ mạn lục”, tác phẩm được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học nước nhà. Trong đó “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là tác phẩm đặc sắc, ca ngợi tính cách dũng cảm, kiên cường, chính trực, dám chống lại cái ác đến cùng, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn - một trí thức nước Việt.
“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” viết bằng chữ Hán theo thể văn xuôi truyền kỳ. Đây là thể loại văn học phản ánh hiện thực cuộc sống qua những yếu tố kì ảo hoang đường. Nhân vật trong bộ truyền kỳ gồm cả người, ma quỷ, thần thánh, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, có thể xâm nhập thế giới của nhau. Bộ truyện “Truyền kì mạn lục” được sáng tác vào khoảng thế kỉ XVI, lúc xã hội phong kiến Việt Nam rơi vào suy thoái, khủng hoảng, nhân dân bất bình với tầng lớp thống trị, nhiều nho sĩ rơi vào tâm trạng hụt hẫng, nuối tiếc cho thời thịnh trị dưới sự cai trị của vua Lê Thánh Tông. Nguyễn Dữ sáng tác bộ truyện trong khoảng thời gian ông đã cáo quan ở ẩn vừa để phản ánh tình trạng xã hội, vừa để bộc lộ quan điểm sống và tấm lòng của ông với cuộc đời.
Nhân vật chính của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” xuất hiện ngay từ đầu truyện bằng mấy dòng giới thiệu trực tiếp ngắn gọn về tên họ, quê quán, tính tình, phẩm chất. Ngô Tử Văn được giới thiệu là người tính tình cương trực, thẳng thắn, khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được. Lời giới thiệu mang giọng ngợi khen, có tác dụng định hướng cho người đọc về hành động kiên quyết của nhân vật này. Minh chứng rõ ràng cho tính cách cứng cỏi của Ngô Tử Văn là hành động đốt đền tà của chàng. Trong khi mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi, không dám làm gì quỷ thần ở ngôi đền gần làng quấy hại nhân dân thì Tử Văn cương quyết, công khai, đường hoàng, ung dung, tắm rửa sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt hủy ngôi đền. Hành động đó xuất phát từ muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, từ lòng tự tin vào chính nghĩa của Ngô Tử Văn, chứng tỏ cốt cách khảng khái của kẻ sĩ.
Nhân vật Ngô Tử Văn luôn là người biết mình biết người, anh biết hành động của kẻ xâm lược sự bình yên của nước khác là sai. Khi hắn chết không chịu siêu thoát mà còn vương vấn thành ma quỷ quấy nhiễu cuộc sống bình yên của người dân. "Hắn có thực là tay hung hãn có thể giao vạ cho tôi không?" Với những bằng chứng đanh thép Ngô Tử Văn đã chứng minh được tội ác của tên tướng giặc khiến hắn phải thua trong bẽ bàng.
Ngô Tử Văn khi đứng trước kẻ thù luôn kiên cường không khoan nhượng, không sợ uy quyền, cũng không sợ chết nên anh không sợ những lời buộc tội của hồn ma tên tướng giặc. Hắn là một kẻ ác, một người sống từ khi hắn chưa chết cho tới lúc chất vấn là hồn ma xấu. Trước cái xấu cái ác trong cuộc sống tại sao chúng ta phải sợ, dù chúng có nhiều quyền phép và sức mạnh, dù chúng có nhiều thủ đoạn âm mưu bất chính thì chúng cũng luôn là những kẻ xấu, tại sao cái thiện lại phải sợ cái ác.
Nhờ tính cách ngay thẳng khẳng khái kiên định của Ngô Tử Văn nên chàng đã chiến thắng trên mọi trận địa dù là ở dương gian hay ở dưới âm tào địa phủ. Tình hình càng nguy hiểm thì tính cách kiên cường thẳng thắn của Ngô Tử Văn càng được phát huy.
Ngay cả khi bị quan sai quỷ thần lôi đi , đứng trước pháp luật của Âm Phủ Ngô Tử Văn càng tỏ rõ sự bình tĩnh khí phách của mình. Anh không sợ gì cả một người luôn ngay thẳng càng dũng cảm khi đối diện với cái chết của mình bởi anh không sợ, không làm gì sai mà phải hoảng sợ khúm núm trước quyền uy. Những điều Ngô Tử Văn làm đều vì cuộc sống bình yên của người dân của số đông.
"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" của Nguyễn Dữ thể hiện bút pháp tả thực kết hợp với những chi tiết hoang tưởng kỳ ảo làm hấp dẫn người đọc. Truyện có nhiều kịch tính chi tiết hấp dẫn người đọc. Nguyễn Dữ đã xây dựng nhân vật Ngô Tử Văn vô cùng độc đáo, thể hiện cho cuộc chiến giữa cái thiện và ác trong đó cái thiện nhất định thắng cái ác.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Nguyễn Dữ được biết đến là một trong những tác gia nổi tiếng của nền văn học trung đại Việt Nam. Ông có rất nhiều tác phẩm nổi tiếng, nhưng ghi dấu ấn sâu sắc và có độ phổ biến với công chúng lớn lao nhất thì phải kể đến tác phẩm Truyền kì mạn lục, tác phẩm được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học nước nhà. Trong đó Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là tác phẩm nổi bật, truyện ca ngợi tinh thần dũng cảm, kiên cường, chính trực, dám chống lại cái ác để trừ hại cho dân của nhân vật Ngô Tử Văn.
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên viết bằng chữ Hán theo thể văn xuôi truyền kỳ. Bằng trí tưởng tượng phong phú và bằng một bút pháp độc đáo, tác giả Nguyễn Dữ đã đưa người đọc vào một thế giới huyền bí vừa có người, vừa có thần, vừa hư, vừa thực. Hoàn cảnh câu chuyện được đặt trong bối vào khoảng thế kỉ XVI, lúc xã hội phong kiến Việt Nam rơi vào suy thoái, khủng hoảng, nhân dân bất bình với tầng lớp thống trị, nhiều nho sĩ rơi vào tâm trạng hụt hẫng, nuối tiếc cho thời thịnh trị dưới sự cai trị của vua Lê Thánh Tông. Nguyễn Dữ sáng tác bộ truyện trong khoảng thời gian ông đã cáo quan ở ẩn vừa để phản ánh tình trạng xã hội, vừa để bộc lộ quan điểm sống và chính kiến tư tưởng và tấm lòng của ông với cuộc đời.
Qua những chi tiết miêu tả về nhân vật Ngô Tử Văn, một trí thức nước Việt với tính cách khảng khái, dũng cảm, cao thượng, tác giả đã gửi gắm niềm tin vào công lí, vào việc chính thắng tà.
Thái độ của Ngô Tử Văn với hồn ma tên tướng giặc càng khẳng định tấm lòng cao cả vì nghĩa lớn và sự gan góc. Ở đây, ta thấy sự đối lập vô cùng rõ rệt giữa một bên là sự ngay thẳng còn kia là sự gian trá, xảo quyệt. Chính hồn ma lưu vong của tên tướng giặc đã gây hoạ cho dân lành. Hắn tác oai tác quái rồi đến khi bị đốt đền, không chốn nương thân lại giả thần giả quỷ dọa nạt. Đúng là khi sống thì tàn sát dân chúng, chết rồi vẫn quen thói ỷ mạnh hiếp yếu, bắt nạt mọi người. Hắn bị Tử Văn đốt đền là đáng đời nhưng lại hiện hình, âm mưu khiến cho chàng bị sốt nóng sốt rét, đầu lảo đảo kiện Tử Văn xuống tận Diêm Vương. Trước sự ngang ngược trắng trợn, quyền phép đáng sợ của hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn vẫn điềm nhiên, không hề run sợ mà tự tin, không để những lời đe dọa cản trở ý chí mà giữ vững lập trường với lòng tin mãnh liệt vào chiến thắng của nhân nghĩa. Chính điều đó tạo ra phép màu để được phù trợ giúp đỡ chàng bẻ gãy luận điệu xảo trá của tên gian tà.
Tuyên chiến với một kẻ thù đầy sức mạnh hiểm ác, lúc đầu Tử Văn “đơn thân độc mã”, nhưng chàng tin vào việc làm và sức mạnh chính nghĩa của mình. Hành động “vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên” của Tử là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa trong tay. Chính nhờ bản lĩnh và lòng quyết đoán nên được thổ thần đất Việt giúp đỡ. Trong cuộc chiến đấu, Tử Văn có được sự trợ giúp của Thổ Thần, nhưng với một người bị đánh đuổi khỏi nơi ở của mình, không dám đấu tranh, “phải đến nương tựa đền Tản Viên”,”phải tạm ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi” thì Tử Văn có thể đặt hết niềm tin hay không? Hồn ma tên tướng giặc càng bẻ gãy ý chí của chàng trước mặt Diêm Vương để giành phần thắng về mình thì Tử Văn càng điềm tĩnh, tự tin. Trong hoàn cảnh bị oan ức “tội sâu ác nặng, không được liệt vào hàng khoan giảm”, Tử Văn chẳng những không hề e dè, lo lắng hay chán nản, bỏ cuộc, ngược lại rất vững vàng, bền bỉ, một mực kêu oan, đòi phải được phán xét công khai, minh bạch. Khi đối diện trước Diêm vương uy nghiêm, Tử Văn đấu tranh vạch tội kẻ ác, bẻ gãy luận điệu xảo trá của hắn bằng giọng điệu rất đanh thép vững vàng. Thế nhưng, trớ trêu thay, người cầm cán cân công lý cũng đã có lúc tỏ ra hồ đồ. Tử Văn không chỉ “kêu to”, khẳng định “Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian”, “cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào” đầy khảng khái, vẫn một quyết tâm sắt đá. Cứ từng bước, Ngô Tử Văn đã đánh lui tất cả sự phản công, bẻ gãy những luận điệu gian manh xảo trá.
Tử Văn giữ chức phán sự ở đền Tản Viên. Chính thổ công khẳng định “người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau” để khuyên Văn nhận chức. Thế là Văn vui vẻ nhận lời. Ngô Tử Văn xứng đáng là một kẻ sĩ cứng cỏi của nước Việt với thái độ quyết tâm đấu tranh triệt để với cái xấu cái ác. Bằng yếu tố ảo và thực. câu chuyện diễn ra đầy tính chất li kì nhưng chuyện lại có vẻ như rất thực bởi cách dẫn người khác.
Rõ ràng ta thấy Ngô Tử Văn mang tất cả phẩm chất của bậc anh hùng bộc trực, khảng khái, dám nghĩ, dám làm, hành động kiên cường, dứt khoát và sẵn sàng đấu tranh, đứng ra bảo vệ lẽ phải. Đây chính là nhân vật đại diện cho tầng lớp trí thức Việt Nam bấy giờ. Qua cuộc đấu tranh của nhân vật tác phẩm không chỉ khẳng định cốt cách của kẻ sĩ mà còn bộc lộ những góc khuất trong hiện thực đời sống khi cán cân công lí bị bẻ cong bởi những người vốn đại diện cho lẽ phải.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----