Soạn văn 12 Luật thơ tóm tắt

- Luật thơ của một thể thơ là toàn bộ những quy tắc về số câu, tiếng, cách gieo vần, phép hài thanh, ngắt nhịp… được khái quát theo một kiểu mẫu nhất định.

- Trong luật thơ, tiếng là đơn vị quan trọng. Số tiếng định hình trong dòng thơ, sự phối hợp thanh điệu của tiếng, sự đối lập hay kết dính ở dòng trước với dòng sau, sự ngắt nhịp thơ… đều trở thành quy tắc của thơ ca truyền thống, đặc biệt là các thể thơ luật Đường. Thơ hiện đại có nhiều biến đối nhưng nhiều trường hợp vẫn dựa trên quy tắc truyền thống.

- Các thể thơ truyền thống bao gồm thơ lục bát, song thất lục bát, ngũ ngôn luật Đường, thất ngôn luật Đường. Các thể thơ hiện đại có thơ bốn tiếng, bảy tiếng, tám tiếng…,thơ tự do và thơ văn xuôi.

Câu hỏi: Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh của hai câu thơ bảy tiếng trong thể song thất lục bát với thể thơ thất ngôn Đường luật qua các ví dụ sau:

a.

Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt

Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây.

Chín lần gươm báu trao tay

Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh.

(Đoàn Thị Điểm (?) Chinh phụ ngâm)

b.

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.  

(Cảnh khuya - Hồ Chí Minh)

Gợi ý:

a.  

Trống Tráng thành lung lay bóng nguyệt

Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

(Chinh phụ ngâm - Đoàn Thị Điểm dịch)

b.  

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

(Cảnh khuya - Hồ Chí Minh)

Nhận xét:

- Về cách gieo vần:

+ 2 câu thơ thất ngôn (a): tiếng thứ 6 của dòng đầu hiệp vần với tiết thứ 5 của dòng sau.

+ Bài thơ thất ngôn bát cú tứ tuyệt Đường luật (b): gieo vần chân (xem các chữ in đậm)

- Về cách ngắt nhịp:

• Trống tràng thành/ lung bay bóng nguyệt (3 - 4)
• Khói Cam Tuyền/mờ mịt thức mây (3-4)
• Tiếng suối trong/ như tiếng hát xa (3 - 4)
• Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa (4-3)
• Cảnh khuya như vẽ/ người chưa ngủ (4-3)
• Chưa ngủ/ vì lo/ nỗi nước nhà (2-2-3)

- Về hài thanh:

Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt

T B B B B T T

Khói Cam Tuyền/ mờ mịt thức mây

T B B B T T B

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

T T B B T T B

Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa

B B T T T B B

Cảnh khuya như vẽ/ người chưa ngủ

T B B T B B T

Chưa ngủ/ vì lo/ nỗi nước nhà

B T B B T T B

Trên đây là bài Soạn văn 12 Luật thơ tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Luật thơ.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----