Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Công nghệ 10 Cánh diều năm 2022-2023

1. Trồng trọt

- Trồng trọt đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống, kinh tế – xã hội của đất nước.

- Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, trồng trọt đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể.

- Trồng trọt có nhiều triển vọng phát triển vượt bậc trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0.

- Ngành trồng trọt có nhu cầu lớn về nguồn nhân lực chất lượng cao. 

2. Phân loại cây trồng

- Phân loại theo nguồn gốc: Tùy thuộc nguồn gốc phát sinh, các loại cây trồng được phân thành 3 nhóm: Nhóm cây ôn đới, nhóm cây á nhiệt đới và nhóm cây nhiệt đới.

- Phân loại theo đặc tính sinh vật học: Tùy thuộc đặc tính sinh vật học, có nhiều cách phân loại cây trồng khác nhau như phân loại dựa vào chu kì sống, khả năng hoa gỗ của thân, số lượng là mầm,...

- Phân loại theo mục đích sử dụng: Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, các loại cây trồng được phân thành nhiều nhóm khác nhau như: Cây ăn quả, cây lương thực, cây công nghiệp, cây cảnh ..

3. Mối quan hệ giữa cây trồng và các yếu tố chính trong trồng trọt

- Có 7 yếu tố chính tác động đến cây trồng: Nhiệt độ, ánh sáng, nước, đất, dinh dưỡng, giống cây trồng, kĩ thuật canh tác.

- Trong điều kiện bất lợi về các yếu tố chính, cây trồng sinh trưởng, phát triển kém, dễ nhiễm sâu, bệnh, ra hoa, đậu quả và kết hạt kém, giảm năng suất, chất lượng và khả năng bảo quản nông sản

4. Thành phần và tính chất của đất trồng

a. Khái niệm

 Đất trồng là lớp ngoài cùng tơi xốp của vỏ Trái Đất, có vai trò cung cấp nước, chất dinh dưỡng và các điều kiện khác cho cây trồng sống, phát triển và tạo ra sản phẩm trồng trọt. Đất trồng là sản phẩm do đá biến đổi tạo thành dưới tác động tổng hợp của các yếu tố khí hậu, địa hình, sinh vật, thời gian và con người.

b. Thành phần của đất trồng

Thành phần của đất trồng bao gồm: nước, không khí, chất rắn và sinh vật.

c. Tính chất của đất trồng

Tính chất chủ yếu của đất trồng có thể chia thành các nhóm sau:

- Nhóm tính chất lý học: thành phần cơ giới của đất, kết cấu đất, độ xốp, độ thoáng khí, khả năng giữ nước,...

- Nhóm tính chất hóa học: phản ứng của dung dịch đất, keo đất, khả năng hấp phụ của đất, phản ứng đệm của đất, hữu cơ và mùn trong đất,...

- Nhóm tính chất sinh học: hoạt động của vi sinh vật, động vật. 

d. Độ phì nhiêu của đất trồng

- Độ phì nhiêu của đất là khả năng của đất có thể cung cấp đồng thời và liên tục nước, nhiệt, khi và dinh dưỡng cho cây trồng sinh trưởng, phát triển.

- Căn cứ vào nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia thành 2 loại: độ phì nhiêu tự nhiên và độ phì nhiêu nhân tạo.

- Độ phì nhiêu tự nhiên: được hình thành do kết quả quá trình hình thành đất, không có sự tác động của con người.

- Độ phì nhiêu nhân tạo: được hình thành trong hoạt động sản xuất của con người.

5. Biện pháp cải tạo, sử dụng và bảo vệ đất trồng

- Cải tạo, sử dụng đất xám bạc màu

- Cải tạo, sử dụng đất xói mòn mạnh trơ xỏi đá

- Cải tạo, sử dụng đất mặn

- Cải tạo, sử dụng đất xám phèn

- Một số biện pháp bảo vệ đất trồng

+ Canh tác: làm đất, sử dụng máy móc cơ giới hoá một cách hợp lí; hạn chế sử dụng các loại hóa chất độc hại cho đất; che phủ đất, trồng cây bảo vệ đất (chắn gió, chắn cát, ngăn sóng biển....); luân canh, xen canh cây trồng. 

+ Thuỷ lợi: tưới, tiêu hợp lý.

+ Bón phân: cân đối, tăng cường sử dụng phân hữu cơ và phân hữu cơ vi sinh.

6. Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất một số giá thể trồng cây

a. Định nghĩa

Giá thể là tên gọi chung của các vật liệu hoặc hỗn hợp các vật liệu giúp tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển bộ rễ cây trồng.

b. Phân loại giá thể

Chia thành 2 nhóm chính:

- Giá thể hữu cơ (có nguồn gốc từ thực vật và động vật): rêu than bùn, mùn cưa, vỏ cây thông (Hinh 6.2A), vỏ cây, xơ dừa, trấu hun, phân chuồng...

- Giá thể vô cơ (có nguồn gốc từ các loại đá, cát, sỏi) đá trân châu Perlite (Hình 6.2B), đá khoảng Vermiculite (Hình 6.2C), sỏi nhẹ Keramzit,...

c. Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất một số giá thể trồng cây

- Giá thể được áp dụng phổ biến trong trồng trọt công nghệ cao.

- Đây là yếu tố không thể thiếu trong nhiều hệ thống trồng cây không dùng đất.

1. Hãy chứng minh trồng trọt đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống kinh tế-xã hội của nước ta.

Trả lời

Trồng trọt đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống, kinh tế – xã hội của nước ta vì trồng trọt:

- Cung cấp lương thực, thực phẩm

- Cung cấp nguyên liệu chế biến

- Cung cấp thức ăn chăn nuôi

- Cung cấp nông sản xuất khẩu

- Tạo việc làm cho người lao động

- Mang lại thu nhập cho người trồng trọt

- Tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp,...

2. Theo em những công nghệ nào sẽ phát triển mạnh mẽ trong trồng trọt ở nước? Vì sao?

Trả lời:

Theo em, những công nghệ nào sẽ phát triển mạnh mẽ trong trồng trọt ở nước ta? Vì sao?

Theo em, những công nghệ sẽ phát triển mạnh mẽ trong trồng trọt ở nước ta là:

- Giống cây trồng chất lượng cao có năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu sâu bệnh hại và điều kiện ngoại cảnh bất lợi,....

- Chế phẩm sinh học chất lượng cao phân vi sinh phân hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, chất điều hòa sinh trưởng.

- Công nghệ canh tác

+ Nhà trồng cây: nhà kính, nhà lưới, nhà máy trồng cây,... có các trang thiết bị và hệ thống điều khiển tự động hoặc bán tự động để kiểm soát các yếu tố môi trường trồng trọt (nhiệt độ, ảnh sáng, độ ẩm, dinh dưỡng, thành phần không khi,...).

+ Máy nông nghiệp máy làm đất, máy làm cỏ, máy thu hoạch,...

Những công nghệ này sẽ phát triển mạnh mẽ vì điều kiện của nó dễ ứng dụng ở nước ta.

3. Phân tích vai trò chủ yếu của các yếu tố nhiệt độ, ánh sáng, nước, đất trồng và dinh dưỡng đối với cây trồng.

Trả lời:

Vai trò chủ yếu của các yếu tố nhiệt độ, ánh sáng, nước, đất trồng và dinh dưỡng đối với cây trồng: Có vai trò quan trọng đối với cây trồng

- Nhiệt độ:

+ Tác động đến các quá trình sinh lí của cây trồng

+ Tác động đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng

- Ánh sáng:

+ Tác động đến hiệu suất quang hợp;

+ Tác động đến hình thái; khả năng sinh trưởng của thân, lá; khả năng phân hóa mầm hoa; giới tính của cây trồng

- Nước:

+ Tham gia cấu tạo nguyên sinh chất của tế bào

+ Hòa tan và vận chuyển các chất trong cây

+ Tham gia vào các quá trình sinh lí, sinh hóa diễn ra ở trong cây

+ Điều hòa nhiệt độ bề mặt lá cây.

- Đất:

+ Là nơi dự trữ và cung cấp nước, dinh dưỡng cho cây trồng

+ Trao đổi khí giữa rễ cây và môi trường; giữ cho cây đứng vững.

- Dinh dưỡng:

+ Thúc đẩy nảy mầm; sinh trưởng và phát triển thân, lá; kích thích ra rễ, kích thích ra hoa, đậu quả

+ Tăng tính chống sâu bệnh hại và điều kiện thời tiết bất lợi

+ Tăng năng suất, chất lượng và khả năng bảo quản nông sản.

4. Kể tên một số loại giá thể hữu cơ và vô cơ sử dụng trong trồng trọt.

Trả lời:

Một số loại giá thể hữu cơ và vô cơ sử dụng trong trồng trọt:

- Giá thể hữu cơ: rêu than bùn, mùn cưa, vỏ cây thông, vỏ cây, xơ dừa, trấu hun, phân chuồng..

- Giá thể vô cơ: đá trân châu Perlite, đá Vermiculite, sỏi nhẹ Keramzit..

5. Keo đất là gì?Keo đất có tác dụng gì đối với đất trồng?

Trả lời:

– Keo đất là: Những phần tử chất rắn có kích thước dưới 10-6m, không hòa tan mà ở trạng thái lơ lửng trong nước.

– Keo đất có tác dụng : quyết định tính chất cơ bản - của đất về mặt lí học, hóa học, đặc biệt đặc tính hấp phụ của đất; giữ lại các chất dinh dưỡng, các phần tử nhỏ hạn chế sự rửa trôi của chúng dưới tác động của nước mưa, nước tưới.

-----

Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Công nghệ 10 Cánh diều năm 2022-2023. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Mời các em tham khảo tài liệu có liên quan:

• Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Công nghệ 10 KNTT năm 2022-2023
• Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Sinh học 10 KNTT năm 2022-2023
• Đề cương ôn tập giữa HK1 môn Tiếng Anh 10 KNTT năm 2022-2023

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.