Ôn tập về thơ - Ngữ văn 9

a. Các giai đoạn văn học

• 1945 - 1954: Đồng chí. 
• 1955 - 1964: Đoàn thuyền đánh cá, bếp lửa, con cò.
• 1965 - 1975: Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ. 
• Sau 1975: Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu.

b. Nội dung chủ đạo

• Cuộc sống của đất nước
  • Gian khổ, hi sinh nhưng rất anh hùng trong hai cuộc kháng chiến.
  • Công cuộc lao động, xây dựng đất nước và những quan hệ tốt đẹp của con người.
• Tư tưởng, tình cảm của con người
  • Tình yêu quê hương, đất nước.
  • Tình đồng chí, sự gắn bó với cách mạng, lòng kính yêu Bác Hồ.
  • Những tình cảm gần gũi và bền chặt của con người: tình mẹ con, bà cháu trong sự thống nhất với tình cảm chung rộng lớn.

a. Nét chung

• Ba bài "Đồng chí", "Bài thơ tiểu đội xe không kính", và "Ánh trăng" đều viết về người lính cách mạng với vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn, nhưng mỗi bài lại kết thúc những nét riêng và đặt trong những hoàn cảnh khác nhau.

b. Nét riêng

• Đồng chí
  • Viết về người lính ở thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.
  • Xuất thân từ nông dân ở những làng quê nghèo khó, tình nguyện và hăng hái ra đi chiến đấu, lạc quan nhưng ít sôi nổi.
  • Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng cảnh ngộ, cùng chia sẻ những gian lao, thiếu thốn và cùng lí tưởng chiến đấu.
• Bài thơ về tiểu đội xe không kính
  • Khắc họa hình ảnh các chiến sĩ lái xe ở tuyến đường Trường Sơn thời chống Mĩ.
  • Thể hiện tinh thần dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm, hiên ngang, lạc quan và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam của người chiến sĩ lái xe, là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
• Ánh trăng
  • Nói về những suy ngẫm của người lính đã đi qua cuộc chiến tranh, nay sống giữa thành phố, trong hòa bình.
  • Bài thơ gợi lại những kỉ niệm gắn bó của người lính với đất nước, với đồng đội trong những năm tháng gian lao của thời chiến tranh, để từ đó nhắc nhở về đạo lí nghĩa tình, thủy chung.

• Đoàn thuyền đánh cá: bút pháp tượng trưng, phóng đại với nhiều liên tưởng, tưởng tượng, so sánh mới mẻ, độc đáo.
• Ánh trăng: bút pháp gợi tả, không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng của hình ảnh.
• Mùa xuân nho nhỏ: chỉ bằng vài nét chấm phá bình dị đã gợi tả được khung cảnh rộng lớn, tươi đẹp, rộn rã.
• Con cò: hình ảnh ẩn dụ, có nhiều ý nghĩa biểu tượng.

Để nắm chắc nội dung và đặc điểm nổi bật của từng bài thơ đã học trong chương trình lớp 9, các em có thể tham khảo thêm bài soạn Ôn tập về thơ.

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.