Thế giới trẻ thơ bao giờ cũng đầy mơ mộng và thú vị, hãy cùng quay về thời thơ ấu với nội dung Bài 1: Bầu trời tuổi thơ, các em sẽ được tiếp cận những tác phẩm viết về thiếu nhi đặc sắc, đồng thời biết cách tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài. Mời các em cùng tham khảo bài soạn Củng cố, mở rộng Bài 1 thuộc sách Kết Nối Tri Thức dưới đây ôn tập và củng cố kiến thức! Chúc các em học tập vui vẻ!
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Ôn lại kiến thức các văn bản đã học
a. Đề tài
- Đề tài là phạm vi đời sống được thể hiện trong tác phẩm văn học
- Để xác định đề tài có thể dựa vào loại sự kiện được miêu tả, không gian được tái hiện đề tài, loại nhân vật được đặt ở vị trí trung tâm của tác phẩm
- Một tác phẩm có thể gồm nhiều đề tài, trong đó có một đế tài chính
b. Chi tiết
- Là yếu tố nhỏ nhất tạo nên thế giới hình tượng thiên nhiên, con người, sự kiện,...
- Có tầm quan trọng đặc biệt trong việc đem lại sự sinh động, lôi cuốn cho tác phẩm văn học
c. Tính cách nhân vật
- Tính cách nhân vật là những đặc điểm riêng tương đối ổn định của nhân vật
- Được bộc lộ qua mọi hành động, cách ứng xử, cảm xúc, suy nghĩ, tính cách nhân vật còn được thể hiện qua các mối quan hệ, qua lời kể và suy nghĩ của nhân vật khác
1.2. Ôn lại tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài
a. Yêu cầu đối với văn bản tóm tắt
- Phản ánh đúng nội dung của văn bản gốc.
- Trình bày được những ý chính, những điểm quan trọng của văn bản gốc.
- Sử dụng các từ ngữ quan trọng của văn bản gốc.
- Đáp ứng được những yêu cầu khác nhau về độ dài của văn bản tóm tắt.
b. Quy trình tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài
* Trước khi tóm tắt
- Đọc kĩ văn bản gốc
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt
- Xác định nội dung khái quát, cốt lõi của toàn văn bản
- Tìm ý chính của từng phần hoặc đoạn và xác định quan hệ giữa các phần hoặc các đoạn
- Tìm các từ ngữ quan trọng
- Xác định ý chính của văn bản
- Xác định đúng nội dung khái quát, cốt lõi
- Xác định các phần trong văn bản
- Tìm ý chính của từng phần
- Xác định yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
- Xác định ý lớn và ý nhỏ của văn bản gốc
- Tùy theo yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt mà lựa chọn ý lớn hay ý nhỏ từ văn bản gốc
* Viết văn bản tóm tắt
- Sắp xếp các ý chính của văn bản gốc theo một trình tự hợp lí
- Dùng lời văn của em kết hợp với những từ ngữ quan trọng trong văn bản gốc để viết văn bản tóm tắt
- Chú ý bảo đảm yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
* Chỉnh sửa
Rà soát, tự chỉnh sửa văn bản tóm tắt của em
2. Soạn bài Củng cố, mở rộng Bài 1 Ngữ văn 7 tập 1 Kết Nối Tri Thức
Câu 1:
Hãy kẻ bảng vào vở theo mẫu sau và điền nội dung phù hợp:
|
STT |
Văn bản |
Đề tài |
Ấn tượng chung về văn bản |
|
1 |
Bầy chim chìa vôi |
|
|
|
2 |
Đi lấy mật |
|
|
|
3 |
Ngàn sao làm việc |
|
|
Trả lời:
|
STT |
Văn bản |
Đề tài |
Ấn tượng chung về văn bản |
|
1 |
Bầy chim chìa vôi |
Đề tài trẻ em |
Văn bản đã để lại ấn tượng về tình cảm của hai anh em với bầy chim chìa vôi khi mưa to trút xuống. |
|
2 |
Đi lấy mật |
Đề tài gia đình, trẻ em |
Con người và đất rừng phương Nam đều tuyệt đẹp. Thiên nhiên đất rừng thì hùng vĩ còn con người thì luôn hăng say với công việc, họ có kinh nghiệm trong chính công việc gắn liền với khu rừng. |
|
3 |
Ngàn sao làm việc |
Đề tài thiếu nhi, lao động |
Ngàn sao cùng làm việc, cùng chung sức đã làm nên vẻ đẹp huyền diệu của trời đêm. Lao động và biết đoàn kết, yêu thương đã làm cho vạn vật trở nên đẹp đẽ, đáng yêu. |
Trả lời:
- Chủ đề chung của cả ba văn bản là đều viết về và hướng tới những đứa trẻ - mầm xanh tương lai của đất nước.
- Trong tất cả các nhân vật qua các tác phẩm của chủ đề Bầu trời tuổi thơ thì em có ấn tượng nhất với cậu bé Mon. Sở dĩ em có ấn tượng nhất với cậu bé là bởi vì tấm lòng yêu thiên nhiên, yêu động vật của cậu bé. Hơn nữa, trải nghiệm một lần cứu tổ chim cũng đã khiến em hiểu được hơn tâm trạng và tình cảm của cậu bé Mon dành cho những chú chim chìa vôi.
Câu 3: Hãy chọn một tác phẩm truyện mà em yêu thích và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Xác định đề tài của truyện.
b. Kể tên các nhân vật và nêu đặc điểm tính cách của nhân vật chính.
c. Liệt kê các sự việc tiêu biểu của cốt truyện. Dựa vào các sự việc đó để tóm tắt nội dung cốt truyện.
Trả lời:
Trong chương trình Ngữ văn 6, em đặc biệt yêu thích truyện Bức tranh của em gái tôi
a. Đề tài của truyện: tình cảm gia đình
b. Các nhân vật trong truyện: nhân vật “tôi” - người anh, Kiều Phương - người em, bố mẹ của hai anh em, bé Quỳnh, chú Tiến Lê.
- Nhân vật chính của truyện là nhân vật “tôi” - người anh. Đây là nhân vật có đặc điểm tính cách vô cùng đặc biệt. Ban đầu, tác giả thể hiện nhân vật người anh là người hay mắng mỏ em gái khi em nghịch ngợm và đố kị khi cô bé có tài năng hội họa được mọi người khen ngợi. Sau đó, tính cách của nhân vật này được bộc lộ là một người anh yêu thương em khi vỡ òa hạnh phúc, ăn năn hối lỗi trước tình cảm ruột thịt.
c. Các sự việc tiêu biểu của cốt truyện:
+ Kiều Phương là một cô bé hay lục lọi đồ và thường bôi bẩn lên mặt, cô bé có sở thích vẽ tranh
+ Khi mọi người phát hiện ra tài năng hội họa của Kiều Phương, người anh tỏ ra ghen tị và xa lánh
+ Kiều Phương đạt giải nhất cuộc thi vẽ tranh quốc tế với bức vẽ “Anh trai tôi”, người anh nhận ra lòng nhân hậu của em gái và hối lỗi về bản thân mình.
- Tóm tắt:
Kiều Phương là cô gái hay lục lọi đồ và thường bôi bẩn lên mặt. Cô bé có sở thích vẽ tranh nên thường bí mật pha chế màu và vẽ. Khi mọi người phát hiện ra Kiều Phương có tài năng hội họa thì người anh lúc này tỏ ra ghen tị và xa lánh em. Kiều Phương đạt giải nhất tại trại thi vẽ tranh quốc tế với bức vẽ “Anh trai tôi”, lúc này người anh trai mới nhận ra tấm lòng nhân hậu của em và hối lỗi về bản thân mình
Trên đây là những gợi ý trả lời chi tiết và đầy đủ nhất hệ thống câu hỏi thuộc phần hướng tìm hiểu bài học mà các em phải hoàn thành trong quá trình soạn bài Củng cố và mở rộng Bài 1. Ngoài ra, để củng cố và nâng cao kiến thức bài học được tốt hơn mời các em xem thêm:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Em hãy tìm những chi tiết về hành động và suy nghĩ của nhân vật An trong tác phẩm Đi lấy mật SGK Ngữ văn 7 Kết Nối Tri Thức, từ đó nêu nhận xét về cậu bé.
Trả lời:
Những hành động và suy nghĩ của cậu bé An trong tác phẩm Đi lấy mật SGK Ngữ văn 7 Kết Nối Tri Thức là:
- Hành động:
+ Chen vào giữa, quảy tòn ten một cái gùi bé mà má nuôi tôi đã bơi xuồng đi mượn.
+ Đảo mắt khắp nơi để tìm bầy ong mật
+ Reo lên khi nhìn thấy bầy chim đẹp
+ Ngước nhìn tổ ong như cái thúng.
- Suy nghĩ:
+ Về cách nuôi ong trên khắp thế giới:
+ Về những lời má nuôi đã dạy mà không có trong sách giáo khoa.
+ Về thằng Cò: An nghĩ Cò chưa thấm mệt vì cặp chân như bộ giò nai, lội suốt ngày trong rừng còn chẳng thấy mùi;
+ Nghĩ sẽ phải lặng im vì nếu hỏi gì thì bị khinh vì cái gì cũng không biết.
Nhận xét: Từ những chi tiết về hành động và suy nghĩ của An cho thấy cậu là người thích tìm tòi những thứ mới mẻ, quan sát tỉ mĩ và tinh tế mọi thứ xung quanh.
4. Hỏi đáp về bài Củng cố, mở rộng Bài 1 Ngữ văn 7 tập 1 Kết Nối Tri Thức
Khi gặp bất cứ khó khăn gì trong việc tìm hiểu bài soạn này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
