Các thành phần chính trong câu thường được mở rộng bằng các cụm từ, việc này giúp cho nghĩa của câu trở nên chi tiết, rõ ràng hơn. Bài soạn Thực hành tiếng Việt trang 24 thuộc sách Kết Nối Tri Thức sẽ giúp các em vận dụng kiến thức vào giải các bài tập về mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ. Từ đó biết vận dụng viết bài văn trở rõ ràng, nội dung biểu đạt chi tiết hơn. Chúc các em có thật nhiều kiến thức bổ ích.
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Cụm từ
Trong câu tiếng Việt, thành phần chính gồm có chủ ngữ (C) và vị ngữ (V). Chủ ngữ và vị ngữ của câu có thể chỉ là một từ nhưng cũng có thể là một cụm từ. Cụm từ do hai từ trở lên kết hợp với nhau nhưng chưa tạo thành câu, trong đó có một từ (danh từ, động từ, tính từ) đóng vai trò là thành phần trung tâm, các từ còn lại bổ sung ý nghĩa cho thành phần trung tâm. Cụm từ đóng vai trò chủ ngữ và vị ngữ trong câu thường có những loại như:
- Cụm danh từ có danh từ làm thành phần chính.
- Cụm động từ có động từ làm thành phần chính.
- Cụm tính từ có tính từ làm thành phần chính.
1.2. Cách mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ
- Biến chủ ngữ hoặc vị ngữ của câu từ một từ thành một cụm từ, có thể là cụm danh từ, cụm động từ hoặc cụm tính từ.
- Biến chủ ngữ hoặc vị ngữ của câu từ cụm từ có thông tin đơn giản thành cụm từ có những thông tin cụ thể, chi tiết hơn.
- Có thể mở rộng chủ ngữ hoặc vị ngữ, hoặc mở rộng cả chủ ngữ lẫn vị ngữ của câu.
2. Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 24 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức
Câu 1: Trong đoạn văn sau, Đoàn Giỏi đã sử dụng các câu mở rộng thành phần vị ngữ bằng cụm từ để miêu tả cảnh vật ở rừng U Minh. Hãy chỉ ra tác dụng của việc mở rộng thành phần vị ngữ.
Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương ngọt lan ra, phảng phất khắp rừng. Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh,...
Trả lời:
Trong đoạn văn trên, Đoàn Giỏi ddã sử dụng các câu mở rộng thành phần vị ngữ bằng cụm từ để miêu tả cảnh vật ở rừng U Minh. Tác dụng của việc mở rộng thành phần vị ngữ đó là:
+ Câu (1): cụ thể hóa tiếng hót của chim.
+ Câu (2): cụ thể hóa cảm giác về mùi thơm của hương hoa tràm.
+ Câu (3): cung cấp thêm thông tin về phương hướng mà hương thơm lan tỏa.
+ Câu (4): cung cấp thêm thông tin về vị trí mà tính chất màu da của đối tượng (con kì nhông).
Câu 2: Chủ ngữ trong các câu sau là một cụm từ. Hãy thử rút gọn các cụm từ này và nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn.
a. Một tiếng lá rơi lúc này cũng có thể khiến người ta giật mình.
b. Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi.
c. Mấy con gầm ghì sắc lông màu xanh đang tranh nhau với bầy vẹt mỏ đỏ, giành mổ những quả chín trên cây bồ đề.
Trả lời:
|
Câu |
Chủ ngữ (cụm từ) |
Chủ ngữ (cụm từ) sau khi rút gọn |
Sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn |
|
a |
Một tiếng lá rơi lúc này |
- Tiếng lá rơi lúc này - Một tiếng lá rơi - Tiếng lá rơi - Tiếng lá |
Không xác định được địa điểm, thời gian, số lượng của tiếng lá rơi. |
|
b |
Phút yên tĩnh của rừng ban mai |
- Phút yên tĩnh của rừng - Phút yên tĩnh |
Không xác định được chủ thể của phút yên tĩnh. |
|
c |
Mấy con gầm ghì sắc lông màu xanh |
Mấy con gầm ghì |
Không xác định được đặc điểm (màu lông) của mấy con gầm ghì. |
Câu 3: Vị ngữ trong các câu sau là một cụm từ. Hãy thử rút gọn các cụm từ này và nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi vị ngữ được rút gọn.
a. Mắt tôi vẫn không thể rời tổ ong lúc nhúc trên cây tràm thấp kia.
b. Rừng cây im lặng quá.
c. Ở xứ Tây Âu, tổ ong lại lợp, bện bằng rơm đủ kiểu, hình thù khác nhau...
Trả lời:
|
Câu |
Vị ngữ (cụm từ) |
Vị ngữ (cụm từ) sau khi rút gọn |
Sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn |
|
a |
vẫn không thể rời tổ ong lúc nhúc trên cây tràm thấp kia. |
không thể rời tổ ong |
Không xác định được vị trí của tổ ong ở đâu. |
|
b |
im lặng quá |
im lặng |
Không biểu thị được thái độ của người nói. |
|
c |
lại lợp, bện bằng rơm đủ kiểu, hình thù khác nhau... |
lại lợp bằng rơm |
Không cung cấp đầy đủ thông tin về các tổ ong ở Tây Âu. |
Câu 4: Các câu sau có thành phần chính là một từ. Hãy mở rộng thành phần chính của câu thành cụm từ.
a. Gió thổi.
b. Không khí trong lành.
c. Ong bay.
Trả lời:
a. Gió từ phía vườn đang thổi.
b. Không khí ở khu rừng này thật trong lành.
c. Đàn ong đang bay.
Để củng cố bài học và có thêm nhiều kiến thức bổ ích, mời các em cùng tham khảo:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Cho câu văn: “Lá cây xào xạc”. Em hãy mở rộng thành phần chính bằng cụm từ của câu văn và cho biết em đã mở rộng thành phần câu nào?
Trả lời:
- Lá cây xào xạc rơi từ trên cao xuống
--> Mở rộng thành phần vị Ngữ
- Lá cây trước hiên nhà xào xạc
--> Mở rộng thành phần chủ ngữ
- Lá cây trước hiên nhà xào xạc rơi xuống sân
--> Mở rộng cả thành phần chủ ngữ và vị ngữ
4. Hỏi đáp về bài Thực hành tiếng Việt trang 24 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức
Khi có vấn đề khó hiểu về bài soạn này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
