Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép - Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Tác giả Đa-ni-en Gốt-li-ép

- Đa-ni-en Gốt-li-ép (1946)

- Là nhà tâm lý học thực hành, bác sĩ tâm lí gia đình đồng thời là chuyên gia sức khỏe gia đình, người Mỹ

- Tác phẩm chính: Tiếng nói của xung đột (2001), Những bức thư gửi cháu Sam (2006), Tiếng nói trong gia đình (2007)….

1.1.2. Tác phẩm Bản đồ dẫn đường

a. Xuất xứ

Trích từ cuốn sách Những bức thư gửi cháu Sam.

b. Bố cục 

- Phần 1: Từ đầu…phải bước vào bóng tối: Câu chuyện ngụ ngôn.

- Phần 2: Tiếp theo…bố của ông cũng phần nào đồng ý với quan điểm đó: Vai trò, khó khăn của việc tìm kiếm bản đồ của người ông.

- Phần 3: Còn lại: Lời nhắn của ông dành cho cháu.

c. Thể loại: Nghị luận xã hội

d. Tóm tắt nội dung văn bản

Tác phẩm là bức thư của người ông giành cho cháu của mình, kể về hành trình tìm kiếm tấm bản đồ dẫn đường cho cuộc đời mình. Cùng với đó ông đã giải thích cho cháu thấy về vai trò, những khó khăn của “tấm bảng đồ dẫn đường”.

1.2.1. Cách mở đầu độc đáo

- Mở đầu bằng câu chuyện ngụ ngôn:

+ Kể về người đàn ông tìm kiếm chiêc chìa khóa nhưng ông chỉ tìm ngoài sáng, không tìm trong tối nên ông không tìm được chìa khóa

+ Bài học rút ra là trong khi tìm đồ vật nói riêng và trong cuộc sống của mỗi người nói riêng đừng mãi tìm nơi dễ, ngoài sáng mà biết đâu trong bóng tối mới có món đồ bạn đang tìm kiếm

+ Đặt vấn đề , dẫn dắt cho những lời người ông sắp nói

+ Giúp người cháu hiểu được những lời tiếp theo của người ông

→  Giá trị nhân văn của câu chuyện mở đầu như là bài học đầu tiên của ông giành cho cháu.

1.2.2. Hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường”

- Tấm bản đồ dẫn đường được lí giải:

+ Là cách nhìn về cuộc đời này, bao gồm cả cách nhìn con người

+ Cách nhìn nhận cuộc đời theo người ông được di truyền từ đời bố mẹ được điều chỉnh qua hoàn cảnh sống, tôn giáo, kinh nghiệm của mỗi người

+ Tấm bản đồ bao gồm cách nhìn nhận của mỗi người

- Vai trò của tấm bản đồ trong hướng đi của  mỗi người:

+ Tấm bản đồ quyết định cách nhìn nhận của chúng ta với cuộc sống, với chính bản thân và xã hội

+ Quyết định trong thành công và thất bại của mỗi người

+ Ông đưa ra dẫn chứng về người mẹ của mình luôn nhìn cuộc đời đầy hiểm nguy

+ Bà luôn đề phòng, cảnh giác

- Những khó khăn của ông khi tìm kiếm bản đồ của cuộc đời mình:

+ Ông luôn cảm thấy yêu mến, tin tưởng mọi người xung quanh

+ Ông cảm nhận cuộc sống luôn bình yên, an toàn

+ Ông khác biệt so với gia đình mình

+ Ông không có quan điểm chung với mẹ

+ Điều này làm ông bế tắt

- Kết thúc văn bản:

+ Những lời nhắn nhủ của ông giành cho cháu gái

+ Phải tự vẽ bản đồ riêng cho cuộc đời mình

1.3.1. Về nội dung

Văn bản nhấn mạnh vai trò của tấm bản đồ dẫn đường đối với cuộc đời của mỗi con người. Mỗi chúng ta cần tìm ra “tấm bản đồ” cho riêng mình để có thể xác định phương hướng, nhìn nhận lại chính mình rồi tự đó hoàn thiện bản thân.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Mang lại giá trị nhân văn sâu sắc

- Mở đầu bằng câu chuyện có tính chất ngụ ngon

- Ngôn ngữ giản dị, giàu tình cảm

Bài tập: Từ văn bản Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép, SGK Ngữ văn 7 tập 2 Kết Nối Tri Thức, hãy viết đoạn văn về vấn đề định hướng học tập có mục đích của học sinh.

Hướng dẫn giải:

- Đọc lại văn bản Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép, SGK Ngữ văn 7 tập 2 Kết Nối Tri Thức

- Tìm hiểu chủ đề định hướng học tập có mục đích của học sinh qua sách báo, internet

- Kết hợp hiểu biết bản thân viết đoạn văn:

+ Mục đích học tập chính là việc tạo ra một mục tiêu phấn đấu và nỗ lực

+ Ngày nay, có rất nhiều bạn trẻ rơi vào cảnh học tập không có mục đích

+ Là một học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, ta phải xác định rõ ta học vì ai, vì cái gì

+ ...

Lời giải chi tiết:

Học ở đây là quá trình tiếp nhận kiến thức do người khác truyền lại và tự mình làm giàu vốn kiến thức cho mình. Mục đích học tập chính là việc tạo ra một mục tiêu phấn đấu và nỗ lực. Học tập trau dồi trí thức và mục đích học tập định hướng những kiến thức cần thiết cho mỗi người. Ví dụ như, một người bác sĩ cần trau dồi các kĩ năng chuyên môn về sinh học, hóa học, một nhà thiên văn học lại cần có sự am hiểu sâu rộng về khoa học, kĩ thuật. Ngày nay, có rất nhiều bạn trẻ rơi vào cảnh học tập không có mục đích. Lí do khiến cho các bạn đến trường hàng ngày là vì ba mẹ ép buộc. Chính bởi vậy nên các bạn bị căng thẳng, dẫn đến chán nản và mệt mỏi, từ đó có những suy nghĩ tiêu cực nhằm mục tiêu có được kết quả học tập cao trong khi kiến thức trống rỗng. Các bạn học tủ, học vẹt, chép phao, quay bài … trong các kì thi, bài kiểm tra. Là một học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, ta phải xác định rõ ta học vì ai, vì cái gì. Mục đích học tập tạo động cơ thúc đẩy bản thân liên tục trau dồi kiến thức, từ đó gặt hái thành tích cao trong các kì thi mà không cần phải dùng những mánh khóe, gian lận trong thi cử. Mục đích học tập tạo định hướng tương lai rõ ràng, giúp chúng ta thành công hơn khi bước vào đời. Học sinh là những thế hệ trẻ, là chủ nhân tương lai của đất nước. Mỗi người trong chúng ta cùng nhau cố gắng học tập, tương lai xây dựng đất nước sẽ ngày một lớn mạnh, sánh ngang với các cường quốc trên thế giới.

- Học xong bài Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép, các em cần:

+ Phân tích được sự độc đáo của cách mở đầu văn bản

+ Phân tích được hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường” trong văn bản

+ Hiểu ý nghĩa của “tấm bản đồ dẫn đường” trong cuộc đời mỗi người

Văn bản Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép đã giúp người đọc hiểu hơn vai trò của định hướng và mục tiêu của mỗi người trong cuộc sống. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:

• Soạn bài chi tiết Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua bài Bản đồ dẫn đường - Đa-ni-en Gốt-li-ép đã mang đến cho người đọc những trải nghiệm mới mẻ về câu chuyện người ông viết thư cho cháu kể về hành trình tìm kiếm tấm bản đồ dẫn đường cho cuộc đời mình. Từ đó khẳng định vai trò về sự định hướng trong cuộc sống mỗi người. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

-------------------(Đang cập nhật)-------------------