Qua bài học Cô Gió mất tên các em sẽ hiểu được ý nghĩa của những việc làm tốt, biết giúp đỡ người khác sẽ nhận lại sự quý mến xứng đáng. Hy vọng rằng bài học này sẽ hữu ích với các em. Cùng Học247 tham khảo nhé!
Tóm tắt bài
1.1. Chuẩn bị đọc
a. Đôi nét về tác giả, tác phẩm:
* Tác giả:
- Xuân Quỳnh sinh năm 1942 và mất năm 1988, tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.
- Quê ở làng An Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
- Bà là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam, được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình yêu của Việt Nam.
- Thơ của Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị, trong sáng của đời sống gia đình và cuộc sống hàng ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.
- Xuân Quỳnh được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2011.
- Một số tác phẩm tiêu biểu:
+ Các tập thơ: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó có một số bài thơ đặc biệt nổi tiếng: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
+ Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)...
* Tác phẩm:
- Cô Gió mất tên được in trong tập Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi (NXB Kim Đồng, 2014).
b. Tìm hiểu từ khó:
- Lang thang: Đi đến nơi này đến nơi khác.
- Nồng nặc: Mùi khó chịu như mùi của thức ăn bị hư.
- Nhổ neo: Kéo neo lên để thuyền hay tàu rời bến.
c. Đại ý:
Tác phẩm Cô Gió mất tên gửi gắm đến người đọc bài học về lòng yêu thương, biết giúp đỡ mọi người xung quanh.
d. Bố cục: Tìm hiểu văn bản theo 4 mạch nội dung chính như sau:
- Giới thiệu về cô Gió.
- Chuyện cô Gió hay giúp đỡ mọi người.
- Chuyện cô Gió mất tên.
- Cô Gió đi tìm lại tên.
1.2. Trải nghiệm cùng văn bản
a. Giới thiệu về cô Gió:
- Tên gọi: Gió.
- Hình dáng, màu sắc: không có.
- Công việc: Đi lang thang khắp đó đây, lúc nhanh lúc chậm tùy thời tiết và giúp đỡ mọi người (giúp cho những chiếc thuyền đi nhanh hơn, đưa mây về làm mưa trên các miền đất khô cạn).
=> Mọi người rất yêu quý cô.
b. Chuyện cô Gió hay giúp đỡ mọi người:
* Cô Gió giúp đỡ bạn Đào:
- Hoàn cảnh: Bố mẹ đều đi công tác vắng, chỉ có hai bà cháu ở nhà. Trời nóng hầm hập. Bà ốm, Đào phải ngồi quạt cho bà.
- Cô Gió giúp đỡ Đào:
+ Từ xa cô Gió nghe tiếng và biết hết mọi việc. Cô từ chối cuộc vui để vội đi giúp đỡ bạn Đào: "Lát nữa nhé! Tôi còn vội đi giúp đỡ bạn Đào bên kia một chút".
+ Nhanh chóng đến giúp đỡ: "Đến cửa sổ nhỏ nhà Đào, cô dừng lại một giây rồi từ từ thổi hơi mát vào giường bà. Vì đối với người ốm mà làm mạnh quá thì nguy hiểm".
+ Giúp đỡ rất nhiệt tình: "Cô Gió quanh quẩn ở nhà Đào cho tới khi bà Đào khỏi ốm".
+ Luôn sẵn sàng khi Đào cần: "Khi nào bạn cần, bạn cứ gọi tôi, tôi sẽ đến giúp bạn ngay…".
* Cuộc trò chuyện với các bạn ngô, lau, sậy trên bãi:
- Hoàn cảnh: Sau khi giúp bé Đào, đang vừa đi vừa hát thì gặp.
- Các bạn ngô: "Ai mà chả biết cô. Mỗi lần cô đến là tất cả họ hàng nhà ngô chúng em xôn xao cả lên"
- Các bác lau sậy: "Cứ cô đến là chúng tôi mới hát, không có cô chúng tôi buồn lắm đấy. Nhưng có bao giờ giữ được cô lâu đâu. Chỗ nào cũng cần đến cô nên cô cứ đi luôn".
- Cô Gió: chưa kịp trò chuyện vì phải đi giúp đỡ chú Ong nhỏ về nhà.
* Chuyện đưa Ong vàng về nhà:
- Hoàn cảnh: Gặp ở trên đường, chú ong lạc đàn, cứ bay vơ vẩn mà khóc mãi.
- Trên đường đi, cô chui qua một ngôi nhà và bị mắc kẹt.
- Đến khi cô thoát được ra thì chú Ong đã không còn ở đó nữa.
c. Chuyện cô Gió mất tên:
- Hoàn cảnh: Trên đường đưa Ong vàng về, cô Gió chui qua một ngôi nhà.
- Cô vào nhà nhưng không ai biết đến:
+ Mọi người quây quần bên mâm cơm không biết cô vào.
+ Cô cảm thấy hơi buồn, lòng thầm nghĩ: "Nếu mình có hình dáng cụ thể như cái ấm, cái lọ hoa hoặc như ngọn lửa trên bếp thì có phải thích không".
+ Cô thấy những điều mới lạ: Đài truyền hình, nhiều dây dợ và núi bấm lằng nhằng. Tiếng đàn, hát vẫn tự nhiên vang lên không cần cô truyền đi.
+ Cô Gió chui vào chui vào một cái hũ tối mò, mùi hôi bốc lên nồng nặc và không thể chịu nổi phải kêu lên: "Trời ơi! Tối quá, tối quá! Cho tôi ra với".
+ Chị Hũ không biết đến sự xuất hiện và cái tên của cô Gió: "Tôi chưa nghe tên bao giờ", "Thế công việc của cô là gì mà cô lại mò mẫm vào đây?"
+ Chị Hũ khuyên cô quay về những nơi mà cô có ích để tìm lại tên của mình.
- Tâm trạng cô Gió sau khi thoát khỏi Hũ: lòng buồn phiền quanh quẩn suy nghĩ “Có nhẽ chị Hũ nói đúng, mình đã bỏ quên mất tên thật rồi!”.
=> Cảm thấy bất lực mà khóc òa lên nhưng nước mắt cũng không có dáng hình màu sắc nên không một ai biết đến để an ủi cô.
d. Cô Gió đi tìm lại tên:
- Hoàn cảnh: Sau khi bị mất tên, cô Gió hốt hoảng bay đi. Cô mangg hi vọng tìm thấy tên mình ở một nơi nào đó.
→ Khát vọng muốn tìm lại tên của mình, muốn giúp đỡ mọi người.
- Cô gặp mặt biển mênh mông.
- Cô tìm lại được công việc của mình:
+ Thổi các ngọn khói bay trên tầng ống khói nhà máy.
+ Tỏa hơi mát của dòng suối ra bờ cây.
+ Đưa mùi thơm của hoa tràn ra đồng cỏ.
+ Đưa tiếng gọi ra xa đồng ruộng, đến tai em bé.
+ Thổi bay phấp phới hai dải mũ thủy thủ. Thổi lá cờ bay phần phật. Gió giúp thuyền ra khơi.
+ Thổi quay tít cái chong chóng nhỏ sặc sỡ trên tay em bé.
→ Điệp ngữ "Gió thổi" tạo nhịp điệu, mô tả những công việc của cô Gió.
- Cô Gió đã tìm lại tên của mình:
+ Tiếng xôn xao truyền đi "A, gió về rồi!", "Hôm nay có gió rồi!", "Nhổ neo đi, các bạn ơi, có gió rồi!".
+ Em bé reo lên "Gió! Gió! Gió mát quá!".
+ Cô Gió thầm nghĩ "A, tên mình đây rồi!", "Mình đã tìm thấy tên rồi!".
+ Cô hát "Tôi là ngọn gió... Không bao giờ nghỉ..." → Điệp → Bài thơ như một cách xưng danh, định nghĩa cô Gió.
→ Niềm vui, hứng khởi khi tìm lại được tên của bản thân.
- Ý nghĩa của cô Gió:
+ Không có dáng hình nhưng không sao.
+ Dáng hình của cô là ở người khác, sự có ích cho người khác, ở niềm vui của người khác.
+ Dù không nhìn thấy, người ta vẫn nhận ra và gọi tên: Gió!
=> Bài học: Những việc làm tốt có thể không ai nhìn thấy nhưng chỉ cần chúng ta luôn biết quan tâm, giúp đỡ, mang lại niềm vui và tiếng cười cho người khác thì mọi người sẽ yêu thương và quý trọng bạn.
1.3. Tổng kết
- Về nội dung:
+ Câu chuyện Cô gió mất tên kể về cuộc hành trình đi làm việc tốt giúp đời của cô Gió và quá trình tìm lại tên của chính cô.
+ Qua câu chuyện, chúng ta có thể rút ra được bài học về cách làm việc tốt. Những việc tốt mà chúng ta làm, dù có được nhìn thấy hay không thì cũng sẽ khiến cho bản thân vui vẻ nhẹ nhàng hơn và nhận được sự yêu quý từ mọi người.
- Về nghệ thuật:
+ Truyện đồng thoại với lối nhân cách hóa các sự vật trong cuộc sống kết hợp các biện pháp tu từ điệp, liệt kê.
+ Ngôn ngữ giản dị, mang tính biểu cảm cao.
Bài tập minh họa
Bài tập: Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về thông điệp được gửi gắm trong văn bản Cô gió mất tên.
a. Hướng dẫn giải:
- Đọc lại nội dung văn bản Cô gió mất tên.
- Thông điệp được gửi gắm có thể là: lòng nhân ái, giúp đỡ người khác, cho đi sẽ nhận lại,...
b. Lời giải chi tiết:
Xuân Quỳnh vốn là nhà thơ của tình yêu và những sáng tác của nhà thơ này thường lãng mạn, bay bổng, trong tác phẩm Cô Gió mất tên tác giả Xuân Quỳnh đã khéo léo xây dựng thành công hình ảnh nhân vật Cô Gió không có tên và đi gieo rắc rất nhiều niềm vui, hạnh phúc cho mọi người, mọi nhà. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự cho đi trong cuộc đời. Có ai đó đã từng nói rằng "Cho đi ... là còn mãi". Câu chuyện về cô gió cho chúng ta một bài học quý báu về sự cho đi trong cuộc sống: khuyên người ta nên chia sẻ không chỉ với những người có hoạn nạn mà còn đối với cả xã hội. Bởi lẽ trong xã hội này còn tồn tại rất nhiều những mảnh đời bất hạnh, họ cần lắm sự giúp đỡ, sẻ chia từ cộng đồng, đôi khi chỉ là cái nắm tay thật chặt, cái vỗ vai, lời an ủi, động viên cũng phần nào giúp họ. Tưởng như khi cho đi, người cho sẽ bị mất mát, thế nhưng không, họ còn nhận lại được nhiều hơn thế. Như cô Gió trong câu chuyện đã nói rằng hình dáng của cô là ở người khác, ở sự có ích cho người khác. Chỉ là một hành động sẻ chia, con người sẽ lan tỏa sự yêu thương đến cộng đồng, để yêu thương được lan tỏa và còn mãi. Người nhận đôi khi cũng chẳng mong nhận đươc những thứ vật chất cao sang, tiền bạc mà là sự nồng ấm của tình người. Con người rồi cũng sẽ trở về với cát bụi, với đất mẹ nhưng quan trọng là sự sẻ chia, giúp đỡ của họ với người khác thì sẽ còn mãi, giống như cô gió, người đời dễ nhận ran gay và cất tiếng gọi cô: Gió! Chẳng gì có thể ngăn được những hành động xuất phát từ đáy lòng cảm thông, từ trái tim thổn thức. Đó còn là lòng nhân ái, là truyền thống tốt đẹp của đất nước ta từ nhiều đời nay, những truyền thống ấy vẫn tồn tại và không ngừng phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau. Qua văn bản Cô gió mất tên, tác giả đã gửi đến độc giả thông điệp sâu sắc về sự cho đi: hãy cho đi để đời mãi đẹp tươi!
Lời kết
- Học xong bài này, các em cần nắm:
+ Hiểu được nội dung, ý nghĩa văn bản Cô Gió mất tên.
+ Biết giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống.
Soạn bài Cô Gió mất tên
Bài học Cô Gió mất tên dưới đây nhằm giúp các em rút ra được bài học về cách làm việc tốt, giúp đỡ mọi người sẽ nhận được sự yêu quý từ mọi người. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:
Hỏi đáp bài Cô Gió mất tên Ngữ văn 6
Trong quá trình tìm hiểu bài học này, nếu có bất cứ khó khăn gì các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Một số bài văn mẫu về văn bản Cô Gió mất tên
Xuân Quỳnh đã khéo léo mượn hình ảnh thiên nhiên là Gió để chuyển tải những bài học ý nghĩa trong truyện Cô Gió mất tên đến với bạn đọc. Để cảm nhận được sâu sắc những bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Cô Gió mất tên dưới đây:
-- Mod Ngữ văn 6 HỌC247
