Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ - Ngữ văn 6 Tập 1 Chân trời sáng tạo

a. Đôi nét về tác giả, tác phẩm:

* Tác giả:

- Nguyễn Ngọc Thuần (1972), quê quán ở Tân Thiện - Hàm Tân, Bình Thuận.

- Là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở thể loại văn xuôi đương đại, là thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.

* Tác phẩm:

- Xuất xứ: Xuất bản năm 2004, đạt giải nhất cuộc thi Văn học Thiếu nhi lần III.

b. Tìm hiểu từ khó:

- Mền: Từ địa phương, có nghĩa là chăn.

- Nghi ngờ: Ngờ ngợ, không tin vào một điều gì đó.

c. Đại ý:

Văn bản nói về cách cảm nhận thiên nhiên quanh ta cùng với thái độ cho và nhận quà một cách đúng đắn.

d. Bố cục: Tìm hiểu theo mạch văn bản gồm hai nội dung chính như sau:

- Phần 1: Câu chuyện về vườn hoa.

- Phần 2: Câu chuyện về món quà

a. Câu chuyện về vườn hoa:

* Trò chơi về xúc giác:

- Địa điểm: vườn hoa

- Câu đố: Nhắm mắt lại, chạm vào từng bông hoa và đoán xem đó là hoa gì.

- Cách giải đố:

• Lần đầu tiên: Nhân vật "tôi" đoán sai; Người bố nói không sao cả, dần dần sẽ đúng.
• Vài lần sau: Đoán đúng 2 loại hoa mồng gà và hoa hướng dương, Bố cười khà khà khen tiến bố.
• Một hôm khác: Đoan đúng 3 loại. Bố nói "Phen này con sẽ đoán được hết các loại hoa của bố mất thôi!"
• Không lâu sau: Đoán đúng tất cả.

=> Bằng sự nỗ lực của bản thân, lời động viên của bố, nhân vật "tôi" đã có thể cảm nhận mọi thứ bằng xúc giác.

* Trò chơi về thị giác:

- Trò chơi xác định khoảng cách:

+ Địa điểm: Tại vườn hoa và cả trong nhà.

+ Câu đố: Nhắm mắt lại, xác định người và vật cách xa bao nhiêu.

+ Cách giải đố: Với bố: Đứng ở đâu đó rồi hỏi con đoán xem mình cách con bao xa, nhân vật "tôi" từ không đoán được đến "Bây giờ chỉ cần nghe tiếng bước chân cũng biết bố cách xa bao nhiêu". Với chú: Người chú ban đầu không tin, nhưng nhân vật "tôi" đã dần chứng minh được sự tự giác và khả năng của mình.

* Trò chơi về khứu giác:

- Địa điểm: Tại vườn hoa.

- Câu đố: Nhắm mắt lại, ngửi rồi gọi tên nó. Sau mỗi lần bố đều phải xác nhận lại.

- Cách giải đố của em bé: Câu đố cũng được lặp đi lặp lại cho đến khi nhân vật "tôi" nhận diện được tất cả mùi hương của các loài hoa. Đến mức có thể cảm nhận được hoa hồng nở kể cả khi không nhìn thấy. Còn biết hoa gì từng mùa, hoa gì nở sớm, hoa gì nở muộn. Phân biệt được một lúc những hoa đang nở.

b. Câu chuyện về món quà:

- Hoàn cảnh: Tý đem cho bố những trái ổi.

+ Tâm ý người gửi: Trái ổi to được lựa để dành cho bố đều có bịch ni lông bọc lại đàng hoàng. Những trái ổi vừa to vừa mềm, cắn vài rất đã.

+ Tâm ý người nhận (bố): Ít khi ăn ổi nhưng vì Tý mà ăn.

=> Khẳng định rằng một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp vì món quà đó.

- Về nội dung: Tác phẩm đưa ra một cách cảm nhận thiên nhiên xung quanh ta: cảm nhận bằng mọi giác quan. Đồng thời gửi đến thông điệp về món quà và cách gửi quà, nhận quà. Qua đó cho thấy tình yêu thiên nhiên, tình cha con và tình cảm với những "món quà" của các nhân vật.

- Về nghệ thuật: 

+ Truyện ngắn với những hình ảnh ẩn dụ biểu tượng: những đóa hoa, những món quà.

+ Ngôn ngữ gần gũi, thân quen với cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.

a. Hướng dẫn giải:

- Đọc kĩ lại văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ.

- Đoạn văn thể hiện cảm nhận của em về người bố trong truyện Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ cần có mở đoạn, thân đoạn và kết đoạn.

b. Lời giải chi tiết:

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng có một câu chuyện đầy cảm động và ý nghĩa với người bố thân yêu của mình và người bố trong văn bản "Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ" cũng thế, nhân vật người bố trong văn bản "Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ" của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần là nhân vật để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc. Người bố đã dành trọn thời gian sau những buổi làm việc để chơi cùng con trai và dạy con những bài học nhỏ bé trong cuộc sống. Bố trồng nhiều hoa trong khu vườn, dạy cậu bé nhận biết các loài hoa, bố còn làm bình tưới để cậu bé tự chăm sóc những bông hoa nhỏ. Có thể thấy, đây là hình ảnh một người bố tuyệt vời trong cách nuôi dạy con trẻ. Giữa thời đại quá nhiều lo toan, bận bịu và cám dỗ, con người thường dễ quên đi những điều gần gũi quanh mình. Người bố trong câu chuyện không những quan tâm con, mà ông còn dạy con bài học về sự yêu thương và biết ơn trong cuộc sống. Ông nâng niu từng bông hoa bé nhỏ, ông trân trọng từng quả ổi được tặng mặc dù mình không thích ăn. Ông đã dạy dỗ con trai những bài học cần thiết trong cuộc đời và cũng là tấm gương cho bạn đọc soi chiếu, nhìn lại chính mình. Đó là những bài học mà người lớn nhiều khi vô tình lãng quên đi - bài học về tình yêu con trẻ và sự quan tâm đến vạn vật quanh mình.

Học xong bài này, các em cần nắm:

- Biết cách cảm nhận thiên nhiên quanh ta bằng nhiều giác quan.

- Có thái độ cho và nhận quà đúng mực.

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ.

Bài học Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ dưới đây nhằm gửi đến thông điệp về món quà và cách gửi quà, nhận quà. Để hiểu hơn về thông điệp này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:

• Soạn bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ
• Soạn bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ tóm tắt

Trong quá trình tìm hiểu bài học này, nếu có bất cứ khó khăn gì các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ nhằm giúp các em cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, tình cha con và tình cảm với những món quà được gửi gắm trong văn bản. Để hiểu hơn về cách cảm nhận của tác giả, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ dưới đây: