Phân biệt hình thức sinh sản vô tính với hình thức sinh sản hữu tính

1. Sinh sản vô tính:
- Đặc trưng ở: các vi khuẩn, các động vật đơn bào, nhiều loài thực vật và động vật.
- Hình thức đa dạng: phân đôi, nảy chồi, tái sinh từ các bộ phân cơ thể…
- Cơ sở chung: hiện tượng nguyên phân (từ 1 cơ thể mẹ (hoặc tế bào mẹ) sinh ra những cơ thể con (hoặc tế bào con) giống mẹ về mặt di truyền).
- Trong cơ thể đa bào như thực vật và động vật, các mô tăng trưởng và đổi mới nhờ sự sinh sản vô tính (nguyên phân). Sự sinh đôi cùng trứng ở người có thể xem là một hình thức sinh sản vô tính vì một trứng được thụ tinh có bộ nhiễm sắc thể 2n qua nguyên phân cho ra tế bào con (2 phôi bào) giống nhau và từ mỗi tế bào con này phát triển thành cơ thể riêng biệt giống hệt nhau về mặt di truyền.
=> Sinh sản vô tính là phương thức sinh sản đơn giản, cho phép tăng nhanh số lượng cá thể trong môi trường sống nhất định , những đặc tính di truyền không được thay đổi qua nhiều thế hệ, điều đó không tạo nên đa dạng di truyền cho chọn lọc tự nhiên (hạn chế của sinh sản vô tính (nguyên phân))
2. Sinh sản hữu tính:
- Sự xuất hiện sinh sản hữu tính là bước tiến hóa lớn của sinh vật. Nó đảm bảo cho sự xuất hiện đa dạng di truyền bằng cách tổ hợp hai hệ gen (genôm) của 2 cá thể trong loài vào một cá thể mới, đồng thời qua các thể hệ sinh sản hữu tính tái tổ hợp lại genôm của các cá thể thế hệ tiếp theo.
- Đặc trưng ở: một số vi khuẩn, động vật đơn bào, tảo… Ở thực vật và động vật bậc cao hình thức sinh sản hữu tính phức tạp hơn nhiều, đòi hỏi sự phân hóa giới tính ở cơ thể bố me, có cơ quan sinh sản chứa các tế bào sinh dục. Thông qua giảm phân tạo thành các giao tử đực và cái. Ở các loài khác nhau, chu kì sinh sản diễn ra khác nhau nhưng cơ chế và bản chất của giảm phân diễn ra giống nhau theo một sơ đồ chung.
- Trong sinh sản hữu tính xảy ra sự xen kẽ thế hệ đơn bội và lưỡng bội. Giảm phân đảm bảo cho sự hình thành thế hệ tế bào đơn bội (giao tử) và qua thụ tinh, 2 tế bào đơn bội được tổ hợp lại với nhau thành hợp tử lưỡng bội và đối với cơ thể đa bào hợp tử lưỡng bội phát triển thành cơ thể.