Nghị luận xã hội bàn về hiện tượng lãng phí thời gian nhàn rỗi của giới trẻ

Từ xa xưa, ông cha ta đã có ý thức rất rõ ràng về thời gian, thể hiện trong câu thành ngữ: "Thời gian là vàng, là bạc". Có thể thấy thời gian tuy là một thứ vô hình nhưng lại vô cùng có giá trị, trong xã hội hiện đại, nhịp sống thay đổi tính theo từng phút từng giây, thì thời gian lại càng trở nên quý giá hơn cả, một giây trôi qua thôi cũng đều là nuối tiếc. Bởi thời gian qua rồi, có ngoảnh đầu quay trở lại đâu, đặc biệt cuộc đời con người chỉ có vẻn vẹn vài chục năm. Tuy thời gian quý giá đến vậy, nhưng có một thực trạng đáng buồn rằng đa số giới trẻ hiện nay vẫn chưa thể ý thức được giá trị của thời gian, họ thường lãng phí thời gian vào những thứ vô bổ, thay vì dành để trau dồi và phát triển bản thân.

Người ta thường nói tuổi trẻ chính là mùa xuân của cuộc đời, là lúc chúng ta sung sức, đẹp đẽ nhất, cũng chính là thời gian thích hợp để người ta học tập và gây dựng mọi thứ sẵn sàng cho bản thân bước vào đời. Thế nhưng, có rất nhiều bạn trẻ hiện nay, chẳng nghĩ đến điều ấy bao giờ, họ cứ tưởng rằng cố gắng hết 3 năm cấp 3 để bước chân vào cánh cổng trường đại học là đủ rồi, việc còn lại là ăn chơi và hưởng thụ hết tuổi trẻ. Chẳng biết có ai đã nói ra một câu rất hài hước r

ằng: "Vào đại học sướng lắm, học hành gì đâu, cứ chơi thoải mái thôi", để phù phiếm mê hoặc lớp trẻ, khiến họ răm rắp tin là thật như thế. Nhìn một lớp học buổi sáng, giảng đường có thể đông đủ đấy nhưng đến phân nửa sinh viên nằm gục mặt xuống bàn ngủ, 1⁄4 còn lại thì chơi game, lướt face, nói chuyện riêng, phần còn lại là mấy bạn ngồi bàn đầu, có lẽ là chăm chú nghe giảng nhất, nhưng thực ra trong đó có mấy người thực sự nghe hiểu, mấy người thực sự tâm huyết thì không biết nữa. Cứ đằng đẵng như thế trong suốt 4, 5 năm trên ghế giảng đường chỉ quanh đi quẩn lại, việc lên lớp, làm việc riêng, điểm danh rồi về, cuối kỳ thi thì thức thâu đêm suốt sáng cày cuốc cho kịp. Tự hỏi đi học như vậy có nghĩa lý gì, các bạn có ý thức được rằng mình đang lãng phí thanh xuân, lãng phí thời gian một cách vô tội vạ hay không? Đó là việc học hành trên lớp, còn khi có thời gian rảnh rỗi, hầu như các bạn trẻ thích ngủ, thích nằm lì ở nhà cày phim, cày game, đọc truyện hơn là bước ra đường đi làm thêm, đi học thêm. Đôi khi chỉ vì có bức ảnh sống "ảo" trên facebook mà dành cả buổi đi chỉnh sửa từng bức hình, rồi ngồi nhìn chăm chăm vào cái màn hình điện thoại, trả lời từng comment, thậm chí ngồi xem đứa nào chê hình xấu, sẵn sàng đáp trả lại ngay. Nhiều khi tôi nghĩ rằng, các bạn không thích ra ngoài cũng được thôi, vậy hãy tự trau dồi kiến thức ở nhà cũng được, nhưng không, các bạn có thể dành cả đêm xem cho hết một bộ phim hoặc tán gẫu với ai đó nhưng tuyệt nhiên chẳng bao giờ đụng vào những cuốn sách có ý nghĩa cả. Đó là một sự lãng phí thời gian đầy đáng tiếc!

Nguyên nhân dẫn tới việc lãng phí ấy có nhiều, nhưng có lẽ xếp đầu tiên là thói quen trì hoãn của giới trẻ. Trong tâm trí của các bạn luôn có một suy nghĩ rất hồn nhiên rằng: "Tôi còn trẻ mà, tôi còn rất nhiều thời gian, thế nên cứ chơi đi đã, tôi sợ sau này sẽ hối tiếc". Nhưng chính suy nghĩ ấy của các bạn khiến các bạn hối tiếc sau này đấy. Các bạn trẻ thường có xu hướng thỏa mãn sự lười biếng của mình hơn là nỗ lực khắc phục cái sự lười biếng ấy, bạn dự định sẽ đi học ngoại ngữ trong năm nay, nhưng vì chưa muốn học, thế là bạn tặc lưỡi bảo thôi năm sau học cũng chưa muộn, và cứ thế đến năm cuối, bạn buộc phải vắt chân lên cổ để học cho kịp, thậm chí khi bạn bè đã ra trường hết, thì bạn phải vật vã cày tiếng Anh, vì thi không đủ điểm. Tôi cũng từng nghe rất nhiều bạn nói rằng muốn đi làm thêm, tích lũy kinh nghiệm, thế nhưng vì tiếc nuối những cuộc đi chơi thâu đêm suốt sáng, những giờ phút an nhàn, mà vẫn trì hoãn mãi, thế là cả đời sinh viên bạn chẳng có chút kinh nghiệm gì ngoài kinh nghiệm "tán phét", cũng chẳng tự tay làm ra đồng tiền nào, chẳng hiểu được giá trị của sức lao động, của đồng tiền. Đã thế còn vô tình lãng phí 4 năm thanh xuân, kiến thức, lẫn kinh nghiệm đều là con số không. Thế rồi, bạn bước ra ngoài xã hội với sự ngơ ngác, thất bại liên tiếp, lúc đó bạn mới hiểu ra thì đã quá muộn màng rồi.

Một trong những nguyên nhân khác, dẫn tới việc lãng phí thời gian của giới trẻ còn là ở cái "tôi" dại khờ, họ chưa đủ tầm nhận thức để nhận ra giá trị của tuổi trẻ, của thời gian, thế nhưng khi nghe được những lời khuyên chân thành của các bậc tiền bối đi trước họ lại thường bỏ ngoài tai, không cho đó là đúng. Họ ham thích những cái gì mới lạ, tạo cảm giác phiêu lãng tự do, không thích bị bó buộc, không thích nỗ lực, vì cảm thấy đó là việc của sau này, giờ cứ phải chơi đã. Thêm một nguyên nhân nữa là sự hèn nhát, sợ sệt, khiến con người ta chùn bước, mãi núp trong cái vỏ ốc an toàn của mình, mà đâu biết rằng sẽ có một "con voi" xã hội đi qua và giẫm nát bạn. Rất nhiều bạn trẻ núp trong căn phòng trọ chật chội, tự huyễn hoặc mình bằng những thú vui nhất thời, trốn tránh thực tại, không dám mơ ước hoặc là có mơ ước đấy, nhưng lại mặc định mình chẳng làm được đâu, cố gắng làm gì. Thời gian thấm thoát thoi đưa, tuổi lớn dần lên nhưng tâm hồn của các bạn cứ mãi 18, đó chẳng phải là điều gì hay ho cả. Rồi mai đây bạn có sống ngoài xã hội với một tâm hồn non nớt, dại khờ và bốc đồng được hay không?

Thế nên các bạn trẻ của tôi ơi, đừng lãng phí thời gian nữa. Tôi biết rằng những khao khát được tận hưởng, được sống được hạnh phúc là xứng đáng và ai cũng có cả. Nhưng đừng chỉ tận hưởng không thôi, tuổi trẻ mà tận hưởng thì tuổi trung niên bạn sẽ phải cố gắng gấp 10 người khác, liệu các bạn có làm được không khi mà lúc đó những cái gọi là nhiệt huyết, thanh xuân đã cạn kiệt? Làm gì cũng được, hãy tìm cho mình một mục tiêu, hãy lập cho mình một kế hoạch, hãy đưa mình vào kế hoạch ấy và thực hiện nó, học thêm, làm thêm, chỉ có xã hội mới là người thầy toàn năng nhất, còn mạng xã hội ư? Chúng ta sẽ chẳng học được gì nhiều ngoài việc tự mê hoặc bản thân cả.

Một trong những điều mà Bác Hồ căn dặn chúng ta sống ở đời chính là sự “Kiệm”. Kiệm có nghĩa là tiết kiệm và hoang phí chính là sự ngược lại với sự tiết kiệm. Con người sống trong xã hội ngày càng có những chuyển biến mới và dường như cũng không hề lo lắng cho thế hệ sau. Họ như ăn chơi và hoang phí mọi mặt, người ta cho rằng đấ nước ta là “đất nước rừng vàng biển bạc đất phì nhiêu”. Có lẽ chính vì thế mà lối sống hoang phí, lãng phí là một thực trạng khá báo động của một bộ phận người trong xã hội hiện nay.

Lãng phí đó chính là một hiện tượng đang ngày càng diễn ra khá phổ biến hiện nay đối với giới trẻ. Lãng phí chính là một hiện tượng gây nên sự tiêu hao, tốn kém không cần thiết trong cuộc sống của con người chúng ta.

Có thể thấy được rất rõ những biểu hiện của lãng phí trong cuộc sống hiện nay rất đa dạng. Ta như cũng nhận thấy được chính từ cấp độ vi mô (cá nhân, gia đình) đến cấp độ vĩ mô (các cấp, các ngành, toàn xã hội…) cũng có những hiện tượng lãng phí này xảy ra. Từ trong gia đình đơn giản ta cũng thấy được trong căn bếp chẳng hạn việc bạn cứ xả nước rửa rau nhưng khi xong không tắt nước ngay mà do thói quen bạn quên để nước cứ thế chảy. Hay những bóng điện không dùng đến nữa nhưng vẫn cứ bật gây tốn về tiền của cũng như điện năng cho cả gia đình. Mỗi khi bạn hoạt động mệt nhọc bật một lúc quá nhiều quạt xong khi không cần dùng nữa cũng quên không tắt hết đi,… Tất cả những thói quen này gây ra một sự lãng phí không cần thiết.

Có thể nhận thấy được chính thực trạng của việc lãng phí là hiện tượng khá phổ biến trong đời sống hiện nay, đặc biệt là trong giới trẻ bây giờ. Ta như nhận thấy được rằng chính hiện tượng lãng phí không chỉ là những thứ hữu hình như; tiền bạc, của cải, sức lực,…mà dường như nó cũng chính còn là lãng phí những thứ vô hình như: thời gian, tuổi trẻ, cơ hội…Các bạn như mải miết vào các trò chơi như thật vô bổ. Các trò chơi tiêu khiển như game,… không chịu học hành thì các bạn sẽ không tích lũy được một lượng kiến thức cần thiết để có thể trang bị cho mình phát triển hơn nữa. Thế rồi thời gian các bạn tiêu tốn cho nó cũng rất lớn khiến cho sức khỏe của mình cũng bị hao tổn. Không chỉ vậy thời gian đó nếu như các bạn dùng để có thể giúp cho gia đình mình hoặc đọc những cuốn sách hữu ích thì nó lại thiết thực hơn rất nhiều. Giới trẻ hiện nay thực sự như đang tiêu tốn quá nhiều thời gian cũng như sức lực của mình vào những trò thật vô bổ.

Nguyên nhân của sự lãng phí này đó cũng chính là những sự thiếu ý thức, thói quen phô trương, chạy theo hình thức, đua đòi… Khi giới trẻ lại luôn được coi là bộ phận luôn nhạy bén tiếp thu những điều mới lạ, còn một số thì lại chạy theo thị hiếu. Tất cả những điều này cũng chính là một trong những nguyên nhân gây thiệt hại về tiền bạc, công sức, thời gian,… có lẽ chính vì thế ta sẽ không có điều kiện đầu tư cho những cái cần thiết, cấp bách khác.

Nhận thấy được chính trách nhiệm của thế hệ trẻ trước hiện tượng lãng phí trong cuộc sống hiện nay đó cũng chính là phải cùng chung sức cùng xã hội chống lại hiện tượng lãng phí, ý thức và thực hành tiết kiệm. Thực tế cần phải biết được mỗi người, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi, cần biết đầu tư thời gian, công sức, cũng như tiền bạc vào những việc có ích như học tập, đồng thời cũng phải biết giúp đỡ gia đình, vì cộng đồng…Mọi người chúng ta cũng không nên sống hoài, sống phí những năm tháng tuổi trẻ có ý nghĩa.

Việc con người, đặc biệt là giới trẻ mà có thể chống lãng phí không là chuyện của một cá nhân, một gia đình, một tập thể nào… Ta như biết được đã là vấn đề chống lãng phí chính là vấn đề của toàn xã hội, nhất là trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay. Thực tế cho thấy được rằng, chính việc sống giản dị, tiết kiệm cũng là sống đẹp bởi mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống. Chúng ta hãy sống thật tiết kiệm và nhớ đến thế hệ sau. Nếu như chúng ta trong xã hội hiện nay mà lại khai thác quá mức thì thế hệ sau không những không có gì để khai thác mà cũng đã làm ảnh hưởng đến chính chất lượng đời sống của thế hệ mai sau. Rừng chúng ta khai thác trắng, khai thác quá mức, khai thác đến mức không cần thiết khiến cho tài nguyên bị cạn kiện, mức độ ô nhiễm môi trường như gia tăng,… Có rất nhiều hệ lụy diễn ra nhưng con người chưa ý thức được. Hãy biết tiết kiệm để tránh lãng phí không cần thiết cho chính bạn và thế hệ sau này.

Lãng phí thực sự là một việc làm không nên đối với giới trẻ hiện nay và đồng thời nó cũng chính là một việc sai lầm. Khiến cho xã hội của chúng ta khó có thể phát triển một cách bền vững được.