Qua nội dung bài giảng Nhân giống cây trồng môn Công nghệ lớp 10 chương trình Kết nối tri thức được HOC247 biên soạn và tổng hợp giới thiệu đến các em học sinh, giúp các em tìm hiểu về nhân giống cây trồng... Để đi sâu vào tìm hiểu và nghiên cứu nội dung vài học, mời các em cùng tham khảo nội dung chi tiết trong bài giảng sau đây.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Các cấp giống cây trồng
Giống tác giả: là giống do tác giả chọn tạo ra, đạt tiêu chuần chất lượng theo quy định. Giống tác giả được dùng để sản xuất giống siêu nguyên chủng.
Giống siêu nguyên chủng: là giống được nhân ra từ giống tác giả theo đúng quy trinh sản xuất giống siêu nguyên chủng và đạt tiêu chuẩn chất lượng quy định. Giống siêu nguyên chủng được dùng để sản xuất giống nguyên chủng.
Giống nguyên chủng: là giống được nhân ra từ giống siêu nguyên chủng theo quy trinh sản xuất hạt giống nguyên chủng và đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định. Giống nguyên chủng được dùng đề sản xuất giống xác nhận.
Giống xác nhận (hay còn gọi là giống thương mại) là giống được nhân ra từ giống nguyên chủng theo quy trinh sản xuất hạt giống xác nhận và đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định. Giống xác nhận là cấp cuối cùng của giống và được dùng để sản xuất đại trà.
1.2. Một số phương pháp nhân giống cây trồng
a. Phương pháp nhân giống hữu tính
Nhân giống hữu tính là phương pháp nhân giống bằng hạt, phương pháp này áp dụng chủ yếu ở lúa, ngô, các loại đậu và một số loại rau.
Sản xuất giống bằng hạt gồm các bước cơ bản sau (Hình 13.1)
Hình 13.1. Sơ đồ nhân giống hữu tính ở cây trồng
b. Phương pháp nhân giống vô tính
- Nhân giống vô tính cây trồng là phương pháp nhân giống mà cây con được hình thành từ một bộ phận cơ quan sinh dưỡng (thân, lá, rễ) của cây mẹ. Có nhiều phương pháp nhân giống vô tính như giảm cành, chiết cảnh, ghép, nuôi cấy mô tế bào,...
Phương pháp giâm cành
- Cách tiến hành: Cắt một đoạn cành bánh tẻ (không quá non hoặc quá già) có đủ mắt, nhúng phần gốc vào dung dịch kích thích ra rễ, sau đó cắm xuống nền giãm (đất ẩm, cát ẩm,....) cho cảnh ra rễ và phát triển thành cây mới (Hình 13.2).
Hình 13.2. Các bước giâm cành
- Ưu điểm và nhược điểm
+ Ưu điểm: đơn giản, dễ thực hiện, hệ số nhân giống tương đối cao.
+ Nhược điểm: bộ rễ phát triển kém hơn cây nhân giống từ hạt, cây giống dễ bị nhiễm bệnh từ cây mẹ.
Phương pháp chiết cành
- Cách tiến hành Chọn cành khoẻ mạnh trên cây mẹ. Lấy dao tách một đoạn vỏ ở vị trí cần chiết (Hình 13.3a), sau đó dùng thuốc kích thích ra rễ và hỗn hợp đất thích hợp bỏ vào đoạn cảnh vừa tách vỏ, bọc nylon ra ngoài và dùng dây buộc chặt hai đầu (Hình 13.3b). Sau một thời gian, khi đoạn cành được bỏ đất đã mọc rễ (Hình 13.3c) thì cắt khỏi cây mẹ rồi mang trồng.
Hình 13.3. Các bước chiết cành
- Ưu điểm và nhược điểm
+ Ưu điểm: cây con khoẻ mạnh hơn so với cây giâm cành.
+ Nhược điểm: bộ rễ phát triển kém hơn cây nhân giống từ hạt, cây giống dễ bị nhiễm bệnh từ cây mẹ, hệ số nhân giống thấp.
Phương pháp ghép cành
- Cách tiến hành: Dùng một bộ phận sinh dưỡng của một cây (mắt ghép, chồi ghép, cảnh ghép) ghép vào một cây khác (gốc ghép), sau đó bỏ lại. Chất dinh dưỡng sẽ đi trực tiếp từ gốc ghép sang phần được ghép (mắt ghép, chồi ghép hoặc cành ghép) giúp cho phần được ghép tiếp tục phát triển.
Hình 13.4. Các bước ghép cành
- Ưu điểm và nhược điểm
+ Ưu điểm: cây ghép có bộ rễ khoẻ mạnh, thích nghi tốt, sinh trưởng, phát triển khoẻ.
+ Nhược điểm: đòi hỏi kĩ thuật cao.
Nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào
- Cách tiến hành
Hình 13.5. Các bước nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào
Hình 13.6. Sơ đồ minh họa các bước nhân giống chuối bằng nuôi cấy mô
Bài tập minh họa
Bài 1.
Nhân giống cây trồng nhằm mục đích gì? Có những phương pháp nhân giống nào? Các phương pháp nhân giống cây trồng đó được thực hiện như thế nào?
Phương pháp giải:
Nghiên cứu nội dung kiến thức Bài 13: Nhân giống cây trồng
Lời giải chi tiết:
- Mục đích của nhân giống cây trồng là:
+ Duy trì và củng cố độ thuần chủng, sức sống, tính trạng đặc trưng, điển hình của giống cây.
+ Tạo ra đủ lượng hạt giống cung cấp cho sản xuất đại trà.
+ Phổ biến nhanh giống tốt vào sản xuất.
- Các phương pháp nhân giống cây trồng là:
+ Nhân giống hữu tính
+ Nhân giống vô tính: giâm cành, chiết cành, ghép, nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào.
- Mỗi phương pháp có cách thực hiện khác nhau.
Luyện tập Bài 13 Công nghệ 10 KNTT
Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:
- Mô tả được phương pháp nhân giống hữu tính, vô tính ở cây trồng.
- Trình bày được ứng dụng của nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng
3.1. Trắc nghiệm Bài 13 Công nghệ 10 KNTT
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 13 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. 1
- B. 2
- C. 3
- D. 5
-
- A. phương pháp nhân giống bằng hạt tác giả
- B. nhân giống mà cây con được hình thành từ một bộ phận cơ quan sinh dưỡng
- C. Cả A và B đúng
- D. Đáp án khác
-
- A. 3
- B. 4
- C. 2
- D. 5
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 13 Công nghệ 10 KNTT
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 13 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 66 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 66 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 67 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 70 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 70 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 1 trang 70 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 2 trang 70 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Hỏi đáp Bài 13 Công nghệ 10 KNTT
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
