Bài tập 1: Cho hỗn hợp X gồm 2 chất hữu cơ có cùng công thức phân tử C₂H₇NO₂ tác dụng vừa đủ với dd NaOH và đun nóng, thu được dd Y và 4,48 lít hỗn hợp Z (đkc) gồm 2 khí (đều làm xanh giấy quỳ tím). Tỉ khối hơi của Z đối với H₂ bằng 13,75. Cô cạn dd Y thu được khối lượng muối khan là 

A. 16,5 gam                B. 14,3 gam                 C. 8,9 gam                  D. 15,7 gam

Giải:

\(C_{2}H_{7}O_{2}N+NaOH\rightarrow Z^{\nearrow}+?+?...\)

X là muối của RCOOH với NH₃ hoặc amin

                                                      \(\bar{R}COOHH_{2}N-\bar{R'}\) 

m_muối = 0,2.77 + 0,2.40 - 0,2.18 - 0,2.13,75.2 = 14,3 (g)

\(\Rightarrow\) Chọn câu B.                                                                                                    

Bài tập 2: Cho 1,82 gam hợp chất hữu cơ đơn chức, mạch hở X có công thức phân tử C₃H₉O₂N tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, đun nóng thu được khí Y và dung dịch Z. Cô cạn Z thu được 1,64 gam muối khan. Công thức cấu tạo thu gọn của X là 

A. CH₃CH₂COONH₄.                                                

B. CH₃COONH₃CH₃.

C. HCOONH₂(CH₃)_2.                                                                 

D. HCOONH₃CH₂CH₃.

Giải:

\(C_{3}H_{9}O_{2}N+NaOH\rightarrow Y^{\nearrow}+ dd\, Z\)

\(n_{X}=\frac{1,82}{91}= 0,02\, mol\)

\(\Rightarrow\) X là muối của RCOOH với R'NH₂(NH₃)

0,02                                                                                         0,02

\(M_{RCOONa}=\frac{1,64}{0,02}=82\, (CH_{3}COONa)\)

\(\Rightarrow\) Chọn câu B.        

Bài tập 3: Cho 1 mol amino axit X phản ứng với dung dịch HCl (dư), thu được m₁ gam muối Y. Cũng 1 mol amino axit X phản ứng với dung dịch NaOH (dư), thu được m₂ gam muối Z. Biết m₂–m₁=7,5. Công thức phân tử của X là 

A. C₄H₁₀O₂N₂.            B. C₅H₉O₄N.   C. C₄H₈O₄N₂. D. C₅H₁₁O₂N.

Giải:

X: R(NH₂)_x(COOH)_y ( 1 mol)       

m₁ = m + 36,5x

m₂ = m + 22y

m₂ - m₁=7,5 \(\Rightarrow\) 22y - 36,5x = 7,5

x= 1 \(\Rightarrow\) y= 2 \(\Rightarrow\) R(NH₂)(COOH)₂

\(\Rightarrow\) Chọn câu B.      

Bài tập 4: Amino axit X có công thức H₂NC_xH_y(COOH)₂. Cho 0,1 mol X vào 0,2 lít dd H₂SO₄ 0,5M, thu được dd Y. Cho Y phản ứng vừa đủ với dd gồm NaOH 1M và KOH 3M, thu được dd chứa 36,7 gam muối. Phần trăm khối lượng của nitơ trong X là 

A. 9,524%                   B. 10,687%               C. 10,526%                D. 11,966%

Giải:

\(\left.\begin{matrix} H_{2}NC_{x}H_{y}(COOH)_{2}:\, 0,1\, mol\\ H_{2}SO_{4}:\, 0,1 \, mol \end{matrix}\right\}\rightarrow\, dd\, Y\)

\(Y+\left\{\begin{matrix} NaOH\\KOH \end{matrix}\right.\rightarrow 36,7 (g) Muoi\)

\(\Rightarrow \sum n_{H^{+}}(Y)=0,1.2+0,1.2=0,4\, mol\)

\(\Rightarrow n_{OH^{-}}=0,4 \, mol\)

\(H^{+}+OH^{-}\rightarrow H_{2}O\)

NaOH: a mol \(\Rightarrow\) KOH: 3a mol

a+ 3a = 0,4 \(\Rightarrow\) a = 0,1 mol

m chất rắn = 36,7= 0,1. ( 16 + R + 90) + 98.0,1 + 0,1.40 + 0,1.3.56 - 0,4.18

\(\Rightarrow\) R = 27 ( C₂H₃)

CT: C₂H₃(NH₂)(COOH)₂

_{\(\%m_{N}=\frac{14}{27+16+90}.100\%=10,526\%\)}

\(\Rightarrow\) Chọn câu C.     

Bài tập 5: Chất hữu cơ X mạch hở có dạng H₂N-R-COOR^' (R, R' là các gốc hiđrocacbon), phần trăm khối lượng nitơ trong X là 15,73%. Cho m gam X phản ứng hoàn toàn với dung dịch NaOH, toàn bộ lượng ancol sinh ra cho tác dụng hết với CuO (đun nóng) được anđehit Y (ancol chỉ bị oxi hóa thành anđehit). Cho toàn bộ Y tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, thu được 12,96 gam Ag kết tủa . Giá trị của m là:

A. 2,67                        B. 4,45                        C. 5,34                        D. 3,56

Giải:

\(X: H_{2}N-R-COOR'\)

\(M_{X}=\frac{14}{15,73}.100=89\)

16 + R + 44 + R' = 89

\(R'=16.(-CH_{3})\Rightarrow R=14 (-CH_{2}-)\)

\(X: H_{2}N-CH_{2}-COO-CH_{3}\)

\(H_{2}N-CH_{2}-COOCH_{3}+NaOH\overset{t^{\circ}}{\rightarrow}H_{2}N-CH_{2}-COONa+\)

0,03                                                                                                   \(+CH_{3}OH\)

                                                                                                                      0,03

\(CH_{3}OH\rightarrow HCHO\rightarrow 4Ag\downarrow\)

0,03                         0,03          0,12

\(n_{Ag}=\frac{12,96}{108}=0,12 \, mol\)

\(m_{X}=0,03.89=2,67 (g)\)

\(\Rightarrow\) Chọn câu A.     

Bài tập 6: Tripeptit X và tetrapeptit Y đều mạch hở. Khi thủy phân hoàn toàn hỗn hợp gồm X và Y chỉ tạo ra một amino axit duy nhất có công thức H₂NC_nH_2nCOOH. Đốt cháy 0,05 mol Y trong oxi dư, thu được N₂ và 36,3 gam hỗn hợp gồm CO₂, H₂O. Đốt cháy 0,01 mol X trong oxi dư, cho sản phẩm cháy vào dd Ba(OH)₂ dư, thu được m gam kết tủa. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là

A. 29,55                      B. 17,73                      C. 23,64                      D. 11,82 

Giải:

Tripeptit: X

Tetrapeptit: Y 

H₂NC_nH_2nCOOH

CT chung của peptit: C_nH_2n+2-kN_kO_k+1

Y: C_nH_2n-2N₄O₅

\(C_{n}H_{2n-2}O_{4}N_{5}\rightarrow nCO_{2}+(n-1)H_{2}O\)

0,05                               0,05n              0,05(n-1)

36,3 = 44.0,05n+18.0,05(n-1)  

\(\Rightarrow n=12\)

Tetra có 4 gốc \(\alpha -amino \, axit\)

\(\Rightarrow\) Amino axit có 3 C.

\(X:C_{9}H_{17}N_{3}O_{4}\rightarrow 9CO_{2}\rightarrow BaCO_{3}\downarrow\)

        0,01                         0,09           0,09

m = 0,09.197 = 17,73 ( gam)

\(\Rightarrow\) Chọn câu B.     

Bài tập 7: Hỗn hợp X gồm chất Y (C₂H₈N₂O₄) và chất Z (C₄H₈N₂O₃) ; trong đó, Y là muối của axit đa chức, Z là đipeptit mạch hở. Cho 25,6 gam X tác dụng với dd NaOH dư, đun nóng , thu được 0,2 mol khí. Mặt khác 25,6 gam X tác dụng với dd HCl dư, thu được m gam chất hữu cơ. Giá trị của m là 

A. 20,15                      B. 31,3                       C. 23,8                         D. 16,95

Giải:

\(Z: H_{2}N-CH_{2}-COOH-CH_{2}-COOH \, ( b\, mol)\)

\(Z+2NaOH\rightarrow 2H_{2}NCH_{2}COONa+H_{2}O\)

25,6  =0,1.124 + 132.b

\(\Rightarrow b= 0,1 \, mol\)

Tác dụng dung dịch HCl

m = 0,1.90 + 0,2.(75+36,5) = 31,3 

\(\Rightarrow\) Chọn câu B.