Chúng ta tiếp tục qua bài 2 Điện từ trường - Sóng điện từ của chuyên đề Dao động và sóng điện từ. Và ở chương này các dạng bài tập xoay quanh bài Mạch dao động LC mà chúng ta đã học ở bài 1.

Ở phần Điện từ trường - Sóng điện từ, thực sự là 2 bài trong SGK, nhưng 2 bài có mối quan hệ khăng khít với nhau nên trong chuyên đề ôn tập này 2 bài được gộp lại, để giúp các em dễ nhớ, vừa học vừa so sánh.

1. Mối quan hệ giữa điện trường và từ trường
* Từ trường biến thiên và điện trường

Khi từ trường biến thiên sẽ tạo ra từ trường xoáy (\(\overrightarrow{E}\) là những đường cong khép kín).

* Điện trường biến thiên về từ trường
Xét mạch LC lý tưởng

\(i = \frac{dq}{dt}\)
Mà: \(q = CU = C.E.d\)
\(\Rightarrow i = \frac{d(C.E.d)}{dt} = C.d = \frac{dE}{dt}\)
Khi điện trường biến thiên thì tạo ra từ trường, từ trường luôn xoáy.

2. Điện từ trường - Thuyết điện từ Mắc - Xoen
* Điện trường và từ trường là 2 mặt thể hiện của một trường thống nhất của điện từ trường.
* Thuyết điện từ
Các phương trình Mắc - Xoen mô tả mối liên hệ của điện từ trường: (4 phương trình).
+ Điện tích, điện trường, dòng điện và từ trường.
+ Từ trường biến thiên và điện trường xoáy.
+ Điện trường biến thiên và từ trường

3. Sóng điện từ
* Khái niệm: Khi có điện từ trường biến thiên theo thời gian, lan truyền trong không gian tạo thành sóng, gọi là sóng điện từ.
* Các đặc điểm của sóng điện từ
• Sóng: phản xạ, nhiễu xạ, khúc xạ, giao thoa mang năng lượng.
• Sóng điện từ truyền trong môi trường vật chất và cả chân không, trong chân không truyền với vận tốc lớn nhất là C = 3.10⁸ m/s.
• Sóng điện từ luôn là sóng ngang: \(\overrightarrow{E}, \ \overrightarrow{B}\) luôn cùng pha và giao động theo phương vuông góc và vuông phương truyền sóng.
• Sóng điện từ có \(\lambda\) từ vài mét → vài km ⇒ Sóng vô tuyến
* Sóng vô tuyến: sóng dài (vài km), sóng trung (vài trăm mét); sóng ngắn (vài chục mét), sóng cực ngắn (vài mét).