Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên trong Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

2. Dàn bài chi tiết

a. Mở bài

• Giới thiệu tác phẩm “Lục Vân Tiên”, tác giả Nguyễn Đình Chiểu và đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.
• Giới thiệu nhân vật Vân Tiên và đặc điểm chung: Hào hiệp,vô tư.

b. Thân bài

• Hình ảnh Lục Vân Tiên trong cuộc giao chiến với bọn cướp (hành động đánh cướp)
  • Trên đường ra kinh đô ứng thí gặp bọn cướp hung dữ, Lục Vân Tiên một mình dùng tay không đánh lại bọn cướp đông người gươm giáo đầy đủ, thanh thế lẫy lừng. Vân Tiên đã “Bẻ cây làm gậy, nhằm làng xông vô”.
  • Cách đánh cướp công khai như các anh hùng hảo hán: gọi tên; trách mắng: “ Kêu rằng bớ đảng hung đồ”.
  • Chủ động tung hoành lâm trận: “Tả đột hữu xung”.

→ Vân Tiên hành động mang cái đức của người anh hùng mang vẻ đẹp của một đứng tướng tài ba.

• Hình ảnh Lục Vân Tiên trong cuộc đối thoại với Kiều Nguyệt Nga
  • Vân Tiên coi trọng danh dự và bổn phận “Khoan khoan ngồi đó chớ ra”.
  • Tấm lòng từ tâm nhân hậu, Vân Tiên động lòng tìm cách an ủi hai cô gái bị nạn, hỏi han quê quán: “Ta đã trừ lòng lâu la”, “Tiểu thư con gái nhà ai”; “ Tên họ là chi”.
  • Quan điểm của Lục Vân Tiên: “Làm ơn há dễ cho người trả ơn”; “ Nhớ câu kiến nghĩa bất vi…phi anh hùng”. Từ chối lạy tạ lời mời của Nguyệt Nga về nhà nàng để cho nàng đền đáp.

→ Cách cư xử của Lục Vân Tiên mang tinh thần hiệp nghĩa của các anh hùng hảo hán, thấy việc nghĩa thì làm, coi việc nghĩa là bổn phận; không màng tiền tài; danh lợi.

⇒ Chàng là hình ảnh lý tưởng mà các tác giả gửi gắm niềm tin và ước mong đem đến xã hội công bằng.

c. Kết bài

• Khái quát hình ảnh Lục Vân Tiên: Là biểu tượng về lối sống đẹp, sẵn sàng diệt trừ cái ác để đem lại sự sống, hạnh phúc cho mọi người.

---

Bài văn mẫu

Đề bài: Anh (Chị) hãy phân tích nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” của Nguyễn Đình Chiểu.

Gợi ý làm bài

Bài mẫu 1

     Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” là đoạn trích thể hiện gần như rõ nét nhất nét hào sảng, vô tư khi làm những hành động chính nghĩa của Lục Vân Tiên. Hình ảnh của con người chính trực, nhân nghĩa cũng là hình tượng người anh hùng lí tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu muốn thể hiện trong tác phẩm này.

      Trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”, Lục Vân Tiên là một con người hết mình vì nghĩa, vì dân mà ra tay trừ bạo tàn, bọn cướp hung ác:

“Vân Tiên ghé lại bên đàng

Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô”

Trước khi lên kinh ứng thí, Lục Vân Tiên muốn về nhà thăm cha mẹ. Trên đường đi Lục Vân Tiên đã gặp một chuyện bất bình - đó là sự hoàng hành hung bạo của bọn cướp Phong Lai với những người dân vô tội. Chứng kiến cảnh ấy, không hề mảy may suy nghĩ, không so sánh tương quan lực lượng giữa mình với tên cướp mà đã “nhằm làng xông vô”, hành động “xông vô” ấy thể hiện tinh thần chính nghĩa cao đẹp, vô tư, hoàn toàn xuất phát từ trách nhiệm, từ tấm lòng chứ không hề tính toán chuyện thiệt hơn hay mong ngày báo đáp. Để đối phó với bọn cướp hung tàn, Vân Tiên đã tiện tay “bẻ cây làm gậy”, hành động này vừa cho thấy tình thế cấp bách, vừa cho thấy cái khẩn trương, nhanh nhạy, dứt khoát của hành động đầy nghĩa hiệp này.

“Kêu rằng bớ đảng hung đồ

Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”

Xông vào giữa đám cướp, Vân Tiên đã hô to lời mắng chửi đối với bọn cướp, gọi chúng là “bớ đảng hung đồ”, kết tội chúng “làm thói hồ đồ hại dân”.

Lời nói của Vân Tiên không chỉ thể hiện quan điểm chính nghĩa mà còn như một tuyên ngôn sống đanh thép, không được mang lại đau khổ cho con người bằng bất kì hành động nào, dưới bất kì hình thức nào.Những hành động bạo tàn, phi lí thì càng đáng lên án.

“Vân Tiên tả đột hữu xông

Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang

Lâu la bốn phía vỡ tan

Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay

Phong Lai trở chẳng kịp tay

Bị Tiên một gậy thác rày thân vong”

- Để xem được đầy đủ nội dung còn lại, mời quý thầy cô và các em vui lòng đằng nhập vào HỌC247 để dowload tài liệu về máy --

Nhưng Vân Tiên đã khẳng khái từ chối mọi sự đền đáp:

“Vân Tiên nghe nói liền cười

Làm ơn há dễ trông người trả ơn.”

Nụ cười của trang nghĩa sĩ này mới đẹp làm sao! Trong nụ cười ấy như hàm chứa cả sự thông cảm lẫn sự bao dung.

Vân Tiên đã làm việc nghĩa một cách vô điều kiện và coi đó là lẽ tự nhiên: ở đời là phải thế, không thể nào khác được. Vân Tiên cứu người mắc nạn là vì nghĩa, đó cùng chính là lý tưởng mà chàng ôm ấp và thực hiện:

“Nhớ câu kiến ngãi bất vi

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.”

       Tóm lại, Lục Vân Tiên là mẫu người hào hiệp, luôn mang trong mình truyền thống “trọng nghĩa khinh tài” của dân tộc ta. Phẩm chất cao đẹp ấy đáng được người đời sau truyền tụng, học tập và phát huy. Lục Vân Tiên cho chúng ta một bài học lớn về tinh thần nghĩa hiệp, không thể làm ngơ trước tai hoạ và đau khổ của người khác. Trong xã hội ngày nay, mẫu người như thế không phải là không có. Đọc báo, nghe đài, đọc sách chúng ta vẫn gặp họ đâu đó ở chỗ này, chỗ khác. Họ xứng đáng được xã hội biểu dương.

Gấp trang sách lại, hình ảnh hào hùng của chàng nghĩa sĩ sẵn sàng ra tay “trừ thói hồ đồ hại dân” vẫn cứ hiện rõ. Trong lời thơ mộc mạc của nhà thơ vẫn âm vang mãi một tấm gương sáng về tinh thần thượng võ. Ngày nay, đâu phải việc “cứu khốn, phò nguy” là không cần thiết nữa, do đo, Lục Vân Tiên vẫn góp phần giúp cho chúng ta sống đẹp hơn và xứng đáng hơn với lời tâm niệm:

“Nhớ câu kiến ngãi bất vi

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.

Trên đây chỉ trích dẫn một phần nội dung văn mẫu: Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiêu Nguyệt Nga" của Nguyễn Đình Chiểu. Bên cạnh đó, các em có thể tham khảo soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga và bài giảng Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga nhằm củng cố và ôn luyện lại những kiến thức trọng tâm nhất của tác phẩm để có đủ cơ sở lý luận, tiến hành viết bài văn. Hy vọng với những tài liệu này sẽ cung cấp quý thầy cô và các em có thêm nhiều kiến thức hay và bổ ích. Ngoài ra, tài liệu còn nhầm hướng dẫn và nâng cao kĩ năng tìm ý, lập dàn bài và viết bài văn phân tích hoàn chỉnh cho các em.

-- MOD Ngữ Văn HỌC247 (Tổng hợp và biên soạn)