Cảm nghĩ về truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng

a. Mở bài:

- Giới thiệu tác phẩm và ông lão đánh cá: Cùng với những tác phẩm nổi tiếng khác của mình, nhà văn Puskin còn để lại dấu ấn sâu đậm của mình qua tác phẩm “Ông lão đánh cá và con cá vàng”. Bằng sự tinh tế và khéo léo của mình Puskin đã xây dựng hình tượng ông lão đánh cá vừa chân thực lại vừa hư ảo.

b. Thân bài:

- Giới thiệu, tóm tắt câu chuyện: Ông lão làm nghề đánh cá, kiếm sống từ ngày này qua ngày khác. Một hôm ông bắt được cá vàng nhưng rồi lại thả ra.

- Mụ vợ biết chuyện, yêu cầu ông lão bảo cá vàng thực hiện yêu cầu của mụ.

- Vẻ đẹp tâm hồn của ông lão: Bản tính lương thiện

+ Ông không yêu cầu cá vàng phải đáp ứng bất kỳ yêu cầu nào của mình, thả cá đi một cách tự nguyện

+ Khi bị mụ vợ xỉa xói, mắng chửi thậm chí là đánh ông vẫn nhẫn nhịn, chịu đựng, không một lời oán trách

+ Ông ra biển nhờ cá chỉ vì thực hiện những yêu cầu quá đáng của mụ vợ, không hề nghĩ lợi về mình

=> Ông lão là điển hình cho những người có bản tính lương thiện, nhẫn nhục, chịu khó, tự kiếm sống bằng chính đôi tay của mình.

- Sự nhẫn nhục, cam chịu của ông lão: Là hình ảnh tiêu biểu cho người dân Nga nhẫn nhục, chấp nhận số phận, không dám lên tiếng đòi lại công bằng hay chính nghĩa cho bản thân=> Phê phán sự chấp nhận số phận của những người dân Nga đồng thời kêu gọi họ hãy đứng lên giải thoát cho chính bản thân mình.

c. Kết bài:

- Hình tượng ông lão đánh cá: Ông lão đánh cá chính là đại diện cho những người dân Nga với bản tính hiền lành, chịu thương chịu khó nhưng luôn cam chịu nhẫn nhục. Qua hình tượng ông lão, tác giả cũng ngầm cảnh báo đến người dân Nga nếu cứ nhu nhược thì sẽ bị áp bức cực khổ.

Đề bài: Em hãy viết một bài văn ngắn phát biểu cảm nghĩ của em về truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng.

Gợi ý làm bài:

Cùng với những tác phẩm nổi tiếng khác của mình, nhà văn Puskin còn để lại dấu ấn sâu đậm của mình qua tác phẩm “Ông lão đánh cá và con cá vàng”. Bằng sự tinh tế và khéo léo của mình Puskin đã xây dựng hình tượng ông lão đánh cá vừa chân thực lại vừa hư ảo.

Tác phẩm “Ông lão đánh cá và con cá vàng” được sáng tác năm 1833 thuộc thể loại truyện cổ tích. Xây dựng từ một câu truyện cổ tích Nga quen thuộc kết hợp với sự sáng tạo của Puskin. Câu chuyện xoay quanh ông lão đánh cá, được xây dựng là một hình ảnh hiền lành, chịu thương chịu khó trái ngược với mụ vợ tham lam. Hai hình ảnh trái ngược nhau càng làm nổi bật lên vẻ đẹp trong con người của ông lão đánh cá. Thông qua hình ảnh ông lão đánh cá, tác giả cũng ám chỉ đến những người dân Nga nhẫn nhục, không đấu tranh cho chính bản thân mình.

Ông lão đánh cá có hoàn cảnh vô cùng khó khăn, gia cảnh thì nghèo nàn. Hai vợ chồng ông lão sống trong một túp lều rách nát, máng lợn chỉ có một cái mà cũng bị sứt mẻ. Ông làm nghề đánh bắt cá, một công việc lao động chân chính, không mấy dễ dàng với một bản tính lương thiện. Bản tính ấy được bộc lộ rõ từ khi ông lão gặp cá vàng. Đó là vào một ngày, ông lão vẫn đi kéo lưới như bình thường. Lần thứ nhất, lão kéo lưới lên chỉ có bùn; lần thứ hai thì chỉ có toàn là rong biển; đến lần thứ ba thi kéo được cá vàng.

Đối với một người đánh cá bình thường như ông thì bắt được cá đã là tốt lắm rồi thế mà ông còn bắt được một con cá vàng. Con cá vàng này có thể được coi là sẽ giúp ông lão đổi đời vì chắc chắn sẽ bán được rất nhiều tiền. Ấy vậy mà trược sự kêu van tha thiết của cá vàng, ông lão đã thả nó xuống biển mà không hề có bất cứ đòi hỏi nào. Thế mới thấy, bản tính lương thiện trong con người ông lão không bao giờ bị mai một hay mất đi trước những cám dỗ cuộc đời. Ông thả cá lại xuống biển một cách vô tư, hào hiệp không hề tính toán thiệt hơn và cũng không mong sự đền ơn báo đáp của cá vàng. Đây chính là nổi bật cho sự lương thiện, cho bản tính hiền hậu của người dân lao động.

Nhưng chính sự hiền lành của lão đã khiến mụ vợ nổi lòng tham lam, lúc đầu mụ yêu cầu chiếc máng mới thay cho chiếc máng lợn đã vỡ. Điều mong muốn ấy có thể hiểu và cũng thông cảm được vì nó thiết thực trong cuộc sống của vợ chồng lão.

Ông lão vì tôn trọng những ý muốn của vợ nên đã ra biển cầu xin cá vàng, lúc này cá vàng nổi lên đáp ứng nguyện vọng của mụ. Nhưng càng lúc, lòng tham của mụ càng trở nên quá quắt: một ngôi nhà mới, làm nhất phẩm phu nhân, làm nữ hoàng và làm Long Vương ngự trên mặt biển, để bắt cá vàng phải hầu hạ mụ. Ông lão trở nên đáng thương vô cùng, hết lần này tới lần khác, ông lầm lũi ra biển cầu xin cá vàng giúp đỡ dù ông không hề muốn cho mình. Có thể thấy ông lão thực hiện những mong muốn của vợ vì muốn tránh những bất hòa và giữ sự yên ấm trong gia đình. Nhưng điều đáng trách ở ông lão là đã quá nhu nhược, không có chính kiến nên mụ vợ ngày càng lấn tới với những đòi hỏi quá quắt. Ông lão phải thực hiện những yêu cầu của mụ dù biết là không đúng.

Để rồi cuối cùng, mọi hư danh đều biến mất, trả lại cho vợ chồng lão túp lều nát và cái cái máng lợn sứt mẻ. Ông được trở về với cuộc sống vốn như trước đây, tuy nghèo khổ về vật chất nhưng yên bình, thanh thản trong tâm hồn. Truyện đã ngợi ca những con người có tấm lòng nhân hậu như ông lão và cũng là bài học sâu sắc cho chúng ta trong cuộc sống.

Giống như Việt Nam, các nước trên thế giới cũng có rất nhiều những câu chuyện cổ tích hay, gắn liền với tuổi thơ của các bạn thiếu nhi và cũng truyền tải được những ý nghĩa nhân sinh sâu sắc. Trong chương trình học của sách ngữ văn lớp sáu tập một cũng đã được đưa vào một truyện cổ tích nước ngoài rất hay và ý nghĩa, đó là câu chuyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" của A. Pushkin.

Ông lão đánh cá và con cá vàng là một trong hai nhân vật chính của truyện, một nhân vật đối lập với nhân vật mụ vợ.

Đọc tác phẩm, ta thấy mến ông lão bởi cái bản tính lương thiện. Bản tính ấy được thể hiện ở những chi tiết rất nhỏ, mà nếu không chú ý kĩ, thì có thể ta sẽ bỏ qua. Ấy là một công việc lao động chân chính: thả lưới đánh cá trên biển. Một công việc không mấy dễ dàng được lão chọn và cần mẫn với nó. Tuy nhiên cái bản tính ấy càng được bộc lộ rõ kể từ khi gặp cá vàng.

Đầu tiên là việc thả cá vàng trở lại biển khơi. Đối với một người đánh cá, bắt được cá là mục đích của họ. Hơn nữa, vợ chồng lão lại rất nghèo (chỉ có một cái máng lợn sứt mẻ và một túp lều rách nát). Và ngày hôm ấy, đã hai lần kéo lưới, lão vẫn chỉ gặp bùn và rong biển. Lần thứ ba kéo được cá vàng (chắc sẽ bán được nhiều tiền vì con cá đẹp đến thế cơ mà). Thế nhưng, trước sự kêu van tha thiết của cá vàng, ông đã thả nó xuống biển mà không đòi hỏi gì (mặc dù cá vàng có hứa với ông lão là sẵn sàng đền ơn ông, muốn gi cũng được). Lòng thương người của ông thật là chân thành và trong sáng, sự cứu giúp người khác một cách vô tư, hào hiệp, không hề tính toán thiệt hơn, không mong đền ơn báo đáp. Việc làm ấy thể hiện bản tính lương thiện, hiền hậu của người lao động.

Tiếp theo, năm lần ông lão đi ra biển nhờ cá vàng giúp đỡ theo yêu cầu của mụ vợ, ông cũng không đòi hỏi gì cho riêng mình, vẫn bằng lòng với cuộc sống vốn có của mình, tự kiếm sống bằng bàn tay lao động của mình. Thậm chí, khi mụ vợ đối xử tệ bạc với mình (quát mắng và bắt quét dọn chuồng ngựa), ông lão có thể xin cá vàng ban cho mình quyền lực lớn hơn: làm hoàng đế để mụ vợ không dám xem thường và sai khiến ông (vì mụ mới chỉ làm bà nhất phẩm phu nhân), ông lão vẫn không đòi hỏi gì, ở con người ông lão, chưa bao giờ lòng tham xuất hiện (dù chỉ là trong ý nghĩ). Thật là một tâm hồn trong sáng đáng trân trọng.
Nhìn về góc độ cổ tích, ông lão là hình tượng nhân vật tượng trưng cho cái thiện, cho phẩm chất tốt đẹp của con người. Tuy nhiên, dưới con mắt và ngòi bút nghệ thuật của Puskin, nhân vật ông lão có thêm một tầng ý nghĩa mới. Ông là hình ảnh của nhân dân Nga cam chịu và nhẫn nhục.

Dù ông nhận ra sự tham lam, bội bạc của vợ mình nhưng ông vẫn rất cam chịu, nhẫn nhịn, không hề tranh cãi hay cáu gắt với vợ bởi ông nghĩ tới sự êm ấm của hạnh phúc gia đình. Tuy nhiên ông lão đánh cá cũng có một phần nhu nhược, sợ vợ và quá nghe lời vợ, chính sự nhu nhược hèn nhát của ông đã làm bộc lộ rõ bản chất của mụ vợ tham lam.

Có thể nói, trong truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng", nhà văn Puskin đã xây dựng nhân vật ông lão đánh cá trở thành một hình tượng giàu tính nhân văn, đại diện cho cái thiện, lòng tốt của con người. Tuy nhiên nhân vật này cũng là một lời nhắc nhở chúng ta cần nhịn nhục đúng lúc, đúng chỗ và có giới hạn, không nên cứ cố nhẫn nhục rồi sẽ bị áp bức, bội bạc.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----