YOMEDIA

Bình giảng 7 câu đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi

Tải về
 
NONE

Bình giảng 7 câu thơ đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi mà Học247 giới thiệu dưới đây sẽ giúp các em thấy được cảm xúc dồn nén, hình ảnh và ngôn ngữ tinh tế, hình tượng và biểu cảm rất gợi khi nói về thu Hà Nội. Đồng thời, dàn bài chi tiết và bài văn mẫu này sẽ giúp các em định hướng được cách giải quyết một dạng bài phân tích một đoạn thơ trong một bài thơ. Mời các em cùng tham khảo! Ngoài ra, để nắm vững nội dung bài học, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Đất nước.

ADSENSE
YOMEDIA

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn bài chi tiết

1. Mở bài

  • Giới thiệu về mùa thu Hà Nội
  • Thu li biệt Hà Nội trong thơ Nguyễn Đình Thi được thể hiện qua 7 câu thơ đầu:

Sáng mát trong như sáng năm xưa

Gió thổi mùa thu hương cốm mới

Tôi nhớ những ngày thu đã xa

Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội

Những phố dài xao xác hơi may

Người ra đi đầu không ngoảnh lại

Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy

2. Thân bài

  • Hai câu thơ mở đầu bài thơ “Đất nước”, Nguyễn Đình Thi xúc động nói lên cái hồn thu đất nước muôn đời: Sáng mát trong như sáng năm xưa / Gió thổi mùa thu hương cốm mới
    • Câu thơ thứ nhất là một so sánh rất gợi: “Sáng mát trong như sáng năm xưa”.
    • Câu thơ thứ hai nói lên hương thu của đất nước: "hương cốm mới".
  • Ba câu thơ tiếp theo nhắc lại nỗi nhớ “những ngày thu đã xa”, buổi đầu thu “trong lòng Hà Nội”. Cảm xúc dồn nén, hoài niệm rung lên như dây tơ của cây nguyệt cầm với bao man mác: Tôi nhớ những ngày thu đã xa / Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội / Những phố dài xao xác hơi may.
  • Hai câu cuối đoạn thơ thể hiện tâm trạng người ra đi từ ngày thu ấy: Người ra đi đầu không ngoảnh lại / Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.

3. Kết bài

  • Đoạn thơ trên đây là phần đầu bài “Đất Nước”, một bài thơ đặc sắc nhất của Nguyễn Đình Thi
  • Đoạn thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của tác giả

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Bình giảng 7 câu thơ đầu bài thơ Đất nước  của Nguyễn Đình Thi

Sáng mát trong như sáng năm xưa

Gió thổi mùa thu hương cốm mới

Tôi nhớ những ngày thu đã xa

Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội

Những phố dài xao xác hơi may

Người ra đi đầu không ngoảnh lại

Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy

Gợi ý bài làm

Thu Hà Nội, hồn thu Thăng Long từng để thương để nhớ vơi đầy trong lòng người đã bao lâu nay. Một dáng liễu Cổ Ngư, một tiếng chuông chùa Trấn Vũ, một “mặt gương Tây Hồ”, một màu vàng “hồn thu thảo”, một ánh trăng thu Cổ thành…tất cả đã “hóa tâm hồn” mỗi chúng ta:

Trăng ơi đừng bỏ Kinh thành

Hồn cố đô vẫn thanh bình như xưa.

(Trăng Kinh thành)

Thu Hà Nội đẹp, một vẻ đẹp mơ màng thơ mộng man mác bâng khuâng. Thu li biệt Hà Nội trong thơ Nguyễn Đình Thi hơn nửa thế kỉ trước cứ vương vấn mãi hồn ta:

Sáng mát trong như sáng năm xưa

Gió thổi mùa thu hương cốm mới

Tôi nhớ những ngày thu đã xa

Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội

Những phố dài xao xác hơi may

Người ra đi đầu không ngoảnh lại

Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy…

Đoạn thơ gợi lên một nét thu Hà Nội trong tâm hồn “người ra đi” – một khách chính phụ của thời đại mới. Cấu trúc đoạn thơ là từ cảm xúc thu hiện tại mà “nhớ” những ngày thu đã xa, một mùa thu li biệt Kinh thành ngàn năm. Hai câu thơ mở đầu bài thơ “Đất nước”, Nguyễn Đình Thi xúc động nói lên cái hồn thu đất nước muôn đời:

Sáng mát trong như sáng năm xưa

Gió thổi mùa thu hương cốm mới

Những buổi sáng mùa thu, thu năm xưa cũng như thu hiện tại, không khí trong lành, bầu trời trong xanh, không một gợn mây, thoáng đãng, mênh mông, bao la “xanh ngắt mấy tầng cao” (Nguyễn Khuyến). Gió thu nhè nhẹ thổi mát hồn người và lòng người, ai cũng cảm thấy thảnh thơi, nhẹ nhàng, lâng lâng. Chỉ hai chữ “mát trong” mà nhà thơ đã nhận diện vẻ đẹp của sắc thu, khí thu và hồn thu muôn đời của đất nước. Câu thơ thứ nhất là một so sánh rất gợi: “Sáng mát trong như sáng năm xưa”. Đất nước trải qua những năm dài chiến tranh, bao mùa thu đã trôi qua, nhưng đất nước vào thu vẫn “mát trong”, vẫn đẹp như thế! Đất nước bền vững muôn đời nên thu vẫn đẹp muôn đời.

-----Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến-----

Thu xưa trong thơ, màu thu Hà Nội thắm bao nỗi buồn man mác, bâng khuâng. Thoáng buồn trong “xao xác hơi mây” của lá thu bay, của “mái buồn nghe sấu rụng” (Chính Hữu). Chỉ bằng một vài nét vẽ, một vài chi tiết nghệ thuật về những ngày thu hà nội “những ngày thu đã xa”, trong đó có cái “chớm lạnh” của hơi mây cảm được. Có cái “xao xác” của lá thu bay nghe được, Nguyễn Đình Thi đã để lại trong lòng mỗi chúng ta cái hồn thu Kinh thành văn hiến ngàn năm. Phải là người tài hoa, mang tình yêu sâu nặng đối với Hà Nội mới viết được những vần thơ hàm súc, đep mà buồn như thế. Đoạn thơ ấy đã được khơi nguồn cảm hứng từ bài thơ “Sáng mát trong như sáng năm xưa” (1948), hoài niệm trào dâng, đồng hiện trong một không gian nghệ thuật và thời gian nghệ thuật đầy ấn tượng:

Cỏ mòn thơm mãi dấu chân em

Gió thổi mùa thu vào Hà Nội

Phố dài xao xác hơi mây

Nắng soi ngõ vắng

Thềm cũ lối ra đi lá rụng đầy.

Hai câu cuối đoạn thơ thể hiện tâm trạng người ra đi từ ngày thu ấy. Giọng thơ lẳng lặng buồn:

Người ra đi đầu không ngoảnh lại

Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.

“Người ra đi” theo tiếng gọi của Non Sông, “lên chiến khu”? “Người ra đi mang theo bao kỉ niệm sâu sác về mùa thu Hà Nội”… “Hương cốm mới", cái “chớm lạnh” trong “hơi may” buổi đầu thu, cái “xao xác”, của lá me, lá sấu bay trong “những phố dài”, Hà Nội đã trở thành hành trang, đã trở thành kỉ niệm sâu sắc, thân thiết. “Người ra đi” ôm “chí nhớn” của một “li khách” với quyết tâm “Đầu không ngoảnh lại”! Câu thơ “sau lưng thềm nắng lá rơi đầy” là môt câu thơ thật hay. Có màu vàng nhạt của nắng thu, có sắc vàng tươi của lá thu đã “rơi đầy”, đã trải dài trải rộng trên thềm phố. Câu thơ chứa đầy tâm trạng tác giả đã lấy ngoại cảnh, lấy nắng thu, lá thu để gợi tả tình lưu luyến. Ra đi với quyết tâm “đầu không ngoảnh lại” nhưng vẫn cảm nhận được “sau lưng thềm nắng lá rơi đầy” với bao tình lưu luyến nhớ thương. Vì thế, trải qua bao năm tháng, bao mùa thu trôi qua, đến “mùa thu nay...”, “tôi đứng vui nghe giữa núi đồi” mà vẫn bâng khuông “nhớ những ngày thu đã xa”. Nhớ thu xa cũng là nhớ Hà Nội, nhớ ngày dã biệt ra đi... mọi cuộc lên đường đều đáng nhớ. Quên sao được Đông Đô – Thăng Long – Hà Nội mếm yêu! Quên sao được Hồ Tây, Hồ Gươm, chợ Đồng Xuân, ô chợ Dừa... “đi học về qua luôn hát vui ca”. Người chiến sĩ từ mọi chiến trường mà nhớ về Hà Nội với tất cả niềm yêu thương tự hào:

Từ thuở mang gươm đi giữ nước

Nghìn năm thương nhớ đất Thăng Long

(Huỳnh Văn Nghệ)

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.

(Quang Dũng)

Nhớ đêm ra đi đất trời bốc lửa

Cả đô thành nghi ngút cháy sau lưng...

(Chính Hữu)

Đoạn thơ trên đây là phần đầu bài “Đất nước”, một bài thơ đặc sắc nhất của Nguyễn Đình Thi. Đoạn thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của tác giả. Cảm xúc dồn nén, hình ảnh và ngôn ngữ tinh tế, hình tượng và biểu cảm. Các chi tiết nghệ thuật rất ngợi khi nói về thu Hà Nội. Mùa thu “ra đi”, mùa thu đã biệt... Nét thu Hà Nội đẹp mà buồn, mang mác trong hoài niệm cũng là hồn thu muôn đời của đất nước. Một cái “chớm lạnh” đầu thu. Một cái “xao xác” của lá thu rơi, một mùi “hương cốm mới” được làn gió thu mang theo và tỏa rộng trong không gian, thấm sâu vào hồn người. Một màu vàng tươi, vàng nhạt của nắng, của lá thu rơi đầy thềm... làm ta vương vấn mãi.

Thơ đích thực làm phong phú, thanh cao tâm hồn. Đoạn thơ của Nguyễn Đình Thi đem đến cho ta một tình yêu đẹp: yêu Hà Nội mến yêu!

 

Trên đây là bài văn mẫu Bình giảng 7 câu đầu bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

 

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----

 

ZUNIA9
 

 

YOMEDIA
AANETWORK
OFF