Dưới đây là nội dung bài soạn Thuyền trưởng tàu viễn dương - Lưu Quang Vũ thuộc sách Chân trời sáng tạo do HỌC247 biên soạn và tổng hợp. Với nội dung bài soạn chi tiết, rõ ràng sẽ giúp các em thực hành phân tích được một số yếu tố của hài kịch, đồng thời hình thành thái độ phê phán cái xấu, trân trọng tiếng cười trong cuộc sống. Ngoài ra, để nắm vững nội dung bài học, các em có thể tham khảo thêm nội dung bài soạn Thuyền trưởng tàu viễn dương - Lưu Quang Vũ. Mời các em cùng tham khảo
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Nội dung
Văn bản phê phán những người mắc bệnh sĩ vì háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông chỉ học hết lớp 4, khoe khoang người con rể tương lai đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương…
1.2. Nghệ thuật
- Giọng văn mỉa mai.
- Ngòi bút miêu tả sắc sảo.
2. Soạn bài Thuyền trưởng tàu viễn dương - Lưu Quang Vũ - Ngữ văn 8 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Câu 1: Theo em, giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ" có gì khác nhau? Văn bản trên (và đoạn tóm tắt vở kịch Bệnh sĩ) cho thấy nhân vật nào hiện thân đầy đủ cho người mắc “bệnh sĩ”. Phân tích một số chi tiết tiêu biểu để làm rõ ý kiến.
Lời giải chi tiết:
- Sự khác nhau giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ" là:
+ Người coi trọng sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để bảo vệ lòng tự trọng của bản thân.
+ Người mắc bệnh sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để thể hiện bản thân.
=> Nhận xét: Văn bản trên cho thấy nhân vật Ông Toàn Nha hiện thân đầy đủ cho người mắc " bệnh sĩ".
- Giải thích: Vì háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông học hết lớp 4, cho người đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương... Ông làm mọi việc để có thể thể hiện bản thân, nâng cao tên tuổi của mình mà bất chấp làm giả, thậm chí có thể hại người khác.
Câu 2: Điều gì khiến ông Toàn Nha nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một “con tàu viễn dương”, mặc dù trên thực tế, đó chỉ là chiếc tàu chở phân đạm cho địa phương?
Lời giải chi tiết:
- Vì ông háo danh nên bảo anh Hưng giả làm thuyền trưởng tàu viễn dương.
- Vì bệnh sĩ của mình mà đến khi đi cấp cứu trên tàu chở phân đạm ông vẫn nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một con tàu viễn dương.
Câu 3: Nêu một số ví dụ trong văn bản về lợi đối thoại và lời chỉ dẫn sân khấu.
Lời giải chi tiết:
- Lời đối thoại: là lời in thẳng, còn lời chỉ dẫn sân khấu là lời in nghiêng trong ngoặc đơn.
+ Cá lửa nữa, phải dập mau... ta phải về đấy! Nào, Nhàn! => (Có mấy người định chạy đi thì có tiếng huyên náo).
- Ở đấy đã! Đã có người dập lửa! Cứu người cần hơn! Các anh ở đây đã! Cứu người! Cấp cứu! ( Anh Văn Sửu cùng ông Độp, ông Thình khiêng một cái cáng trên đó ông Toàn Nha nằm bất tỉnh, áo quần tơi tả, lấm lem khói pháo, người nhiều vết bỏng, tay, măt đen sì...).
Câu 4: Tóm tắt các hành động làm nảy sinh xung đột và giải quyết xung đột giữa một trong các nhóm nhân vật sau giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhàn; giữa Hung và Nhàn.
Lời giải chi tiết:
Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Hưng với Nhàn:
- Hưng nói dối Nhàn về thân phận lái con tàu chở phân đạm.
- Hành động giải quyết xung đột: Hưng nói sự thật cho Nhàn biết.
Câu 5: Phân tích một số thủ pháp trào phúng trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Tình huống truyện: Nhà văn xây dựng tình huống xung đột giữa các nhân vật để tô đậm lên tác hại của sự giả dối.
+ Hưng nói dối Nhàn nhưng Nhàn lại biết sự thật;
+ Ông Nha bị bỏng nhưng khi tỉnh dậy vẫn nghĩ mình đang ở trên tàu viễn dương....
- Sử dụng từ ngữ mang tính mỉa mai: Háo danh sĩ, cứ phải viễn dương cơ, biển cơ. Không có cái háo danh của các vị thì làm gì có việc gì rắc rối....
=> Nhận xét: Khắc họa rõ nét tính cách của nhân vật từ đó châm biếm thói sống hão danh, mắc bệnh sĩ để rồi hại đến bản thân.
Câu 6: Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên là hài kịch?
Lời giải chi tiết:
- Có bố cục rõ ràng, phân chia các lời nhân vật.
- Có lời kể, hướng dẫn sân khấu.
- Xây dựng tình huống truyện thể hiện sự mỉa mia, châm biếm.
- …
Câu 7: Cùng các bạn trong nhóm phân vai, diễn xuất hoặc đọc diễn cảm một cảnh trong văn bản trên.
Lời giải chi tiết:
Em và bạn cùng bàn trong nhóm tổ tự phân vai sau đó diễn xuất hoặc đọc diễn cảm một cảnh trong văn bản.
Để hiểu hơn về nội dung bài học, các em có thể tham khảo thêm:
- Soạn văn tóm tắt Thuyền trưởng tàu viễn dương - Lưu Quang Vũ
3. Hỏi đáp về bài Thuyền trưởng tàu viễn dương - Lưu Quang Vũ - Ngữ văn 8 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
4. Một số văn mẫu bài Thuyền trưởng tàu viễn dương - Lưu Quang Vũ - Ngữ văn 8 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Qua tác phẩm Thuyền trưởng tàu viễn dương, Lưu Quang Vũ đã xây dựng thành công các tình huống xung đột giữa các nhân vật và làm nổi bật hậu quả của sự giả dối. Để cảm nhận được một cách sâu sắc về văn bản, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
