Những biện pháp tu từ giúp cho bài văn trở nên linh hoạt và tăng sức biểu cảm. Bài học Thực hành tiếng Việt trang 79 thuộc sách Cánh Diều được HOC247 biên soạn dưới đây sẽ giúp các em ôn tập một số biện pháp tu từ thường gặp. Đồng thời, áp dụng vào giải các bài tập cụ thể và tự tin hơn trong quá trình viết văn của mình. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt bài
1.1. Các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ liên tưởng
- Các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ liên tưởng, bao gồm: so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá. Đặc điểm của các biện pháp tu từ này là thông qua hiện tượng chuyển nghĩa lâm thời của từ ngữ để làm nên hiệu lực biểu đạt.
Ví dụ:
Bài thơ Thuyền và biển của Xuân Quỳnh là một ví dụ về các biện pháp tu từ so sánh (Những đêm trăng hiền từ / Biển như cô gái nhỏ) và nhân hoá (Chỉ có thuyền mới hiểu / Biển mênh mông nhường nào / Chỉ có biển mới biết / Thuyền đi đâu, về đâu).
1.2. Các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ kết hợp
- Các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ kết hợp, bao gồm: điệp ngữ, đảo ngữ, liệt kê, nói quá, nói giảm nói tránh. Đặc điểm của các biện pháp tu từ này là thông qua sự phối hợp, sắp xếp từ ngữ và các yếu tố ngữ âm để tạo ra những ý nghĩa bổ sung có hiệu quả cao.
Ví dụ:
Ngày em phá nhiều bom nổ chậm
Đêm nằm mơ nói mở vang nhà
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy...
(Phạm Tiến Duật)
Ở dòng thơ cuối, nhà thơ đã sử dụng biện pháp điệp ngữ bằng cách lặp lại liên tục ba lần cụm từ "thương em" nhằm thể hiện tình cảm yêu thương tha thiết của người chiến sĩ đối với cô thanh niên xung phong
Bài tập minh họa
Bài tập: Phân tích biện pháp so sánh trong văn bản sau:
Nếu người quay lại ấy là người khác thì thật là một trò cười tức bụng cho lũ bạn tôi, chúng nó khua guốc inh ỏi và nô đùa ầm ĩ trên hè. Và cái lầm đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm hiện ra trước con mắt gần như rạn nứt của người bộ hành gục ngã giữa sa mạc.
(Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng)
Hướng dẫn giải:
- Dựa vào nội dung bài học để xác định biện pháp tu từ so sánh
- Kết hợp hiểu biết của bản thân để phân tích biện pháp tu từ so sánh đó
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn trích sử dụng biện pháp tu từ so sánh "Nếu người quay lại là người khác, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần tạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa xa mạc”.
- Đây là một so sánh giả định, độc đáo, mới lạ và phù hợp với việc bộc lộ tâm trạng từ hi vọng tột cùng đến tuyệt vọng tột cùng.
- Bóng dáng người mẹ xuất hiện trước cặp mắt trông đợi, mỏi mòn của đứa con giống như dòng suối trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa xa mạc.
- So sánh nhằm diễn tả nỗi khát khao được gặp mẹ một cách mãnh liệt và tột bậc, nỗi khát khao tình mẹ đang cháy sôi trong tâm hồn non nướt của đứa trẻ mô côi. Cũng như những bộ hàng kia nếu đó không phải là mẹ thì đứa con tội nghiệp ấy sẽ gục ngã quỵ xuống kiệt sức trong nỗi khát thèm, trong sự tuyệt vọng đến tột cùng.
Lời kết
- Học xong bài Thực hành tiếng Việt trang 79, các em cần:
+ Nắm được khái niệm và tác dụng các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ liên tưởng
+ Nắm được khái niệm và tác dụng các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ kết hợp
+ Vận dụng vào giải bài tập và viết đoạn văn
Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 79 Ngữ văn 10 tập 2 Cánh Diều
Bài học Thực hành tiếng Việt trang 79 nhằm giúp các em có thêm kiến thức bổ ích về các biện pháp tu từ thường gặp. Đồng thời áp dụng linh hoạt vào giải bài tập và quá trình viết văn của mình. Để nắm được nội dung của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:
Hỏi đáp bài Thực hành tiếng Việt trang 79 Ngữ văn 10 tập 2 Cánh Diều
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
-- Mod Ngữ văn 10 HỌC247
