Ô-đi-xê là tác phẩm sử thi kể về cuộc hành trình trở về quê hương để gặp vợ mình của Ô-đi-xê sau khi chiến thắng tại thành Tơ-roa. Ông đã trải qua vô vàn thử thách mới có ngày đoàn tụ này, một trong số đó là trận chiến với quái vật biển Ka-ríp và Xi-la. Bài học Gặp Ka-ríp và Xi-la - Hô-me-rơ thuộc bộ sách Chân Trời Sáng Tạo dưới đây sẽ giúp các em có thêm nhiều kiến thức về tác phẩm đồng thời cảm nhận được khát vọng chinh phục thế giới của người Hy Lạp cổ đại. Chúc các em học tập hiệu quả!
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
1.1.1. Tác giả Hô-me-rơ
a. Tiểu sử
- Hô-me-rơ là nhà thơ huyền thoại của Hy Lạp cổ đại, được coi là tác giả của sử thi I-li-át và Ô-đi-xê. Ông được coi là một trong những nhà thơ Hy Lạp cổ đại xuất sắc nhất.
- Theo truyền thuyết, ông bị mù và là một người hát rong - kể chuyện tài năng.
- Hai bộ sử thi cùng các tác phẩm được coi là của Hô-me-rơ cũng trở thành những mẫu mực của văn chương đối với nhiều thời đại về sau.
Tác giả Hô-me-rơ
b. Sự nghiệp sáng tác
- Hai tác phẩm nổi tiếng của ông là I-li-at và Ô-đi-xê được ghi chép lại chính thức vào thế kỉ thứ VI trước công nguyên.
- Tác phẩm I-li-at có nội dung dựa trên các thần thoại về cuộc chiến thành Troy, còn nội dung của Ô-đi-xê là trường ca kể về cuộc phiêu lưu của nhân vật chính Ô-đi-xê và hành trình trở về quê hương gian nan của người anh hùng này.
1.1.2. Tác phẩm Gặp Ka-ríp và Xi-la
a. Xuất xứ
- Văn bản được trích trong sử thi Ô-đi-xê - Hô-me-rơ, Phan Thị Miến dịch, NXB Văn học, Hà Nội, 1983, trang 85-89).
b. Từ khó
- Dớt: vua của các vị thần, thần của sấm và chớp.
- Sơ tâm: sơ ý, thiếu tập trung.
c. Tóm tắt văn bản
Khi Ô-đi-xê đang đi trên biển cùng các bạn đồng hành khi gặp các quái vật biển. Các bạn của Ô-đi-xê sợ quá, đánh tuột cả mái chèo, thuyền đứng ngay lại. Ô-đi-xê dừng lại bên mỗi người để động viên họ lấy lại tinh thần, đưa ra cách giải quyết nhưng chàng đã quên mất lời dặn dò của Xi-ếc-xê là không được cầm khí giới. Quái vật bienr xuất hiện, một bên là Xi-la, một bên là Ka-ríp khiến những người đồng hành cùng sợ tái xanh mặt. Trong khi họ chỉ đang chú ý đến Ka-ríp thì Xi-la đã bắt mất sáu tay chèo khỏe nhất, khi nhìn lại thì chỉ còn thấy chân tay họ giãy giụa cũng những tiếng kêu thét lên và họ đã chết.
1.2. Đọc hiểu văn bản
1.2.1. Hình tượng Ô-đi-xê
a. Hành động:
- Khi thuyền của họ đến đảo của Xi-La và Ka-ríp:‘’Các bạn tôi sợ quá, đánh tuột cả mái chèo, khiến chúng rơi tõm xuống biển và trôi là là mặt nước’’. Ô-đi-xê đã phải động viên, xốc lại tinh thần cho mọi người.
- Ô-đi-xê quên mất lời dặn dò của Xi-ếc-xê là không được cầm vũ khí. Chàng đã vội mặc áo giáp và cầm hai ngọn giáo dài
- Xi-la và Ka-ríp đã tấn công mạnh vào thuyền của Ô-đi-xê và bắt mất sáu người khỏe mạnh nhất nhưng Ô-đi-xê không hề run sợ.
b. Tính cách:
- Ô-đi-xê là người khôn ngoan biết động viên tinh thần bạn đồng hành.
- Dũng cảm, không hề run sợ trước quái vạt biển.
1.2.2. Hình tượng những quái vật biển
- Xi-la là tượng trưng cho những mỏm đá ngầm trên biển:
+ Ở núi đá hiện lên.
+ Xông vào các bạn tôi để hãm hại.
- Ka-ríp thì tượng trưng cho những xoáy nước:
+ Ùng ục ngốn nước biển.
+ Nhả nước ra là cả biển khơi chuyển động, sôi lên như nước trong chả.
1.3. Tổng kết
1.3.1. Về nội dung
Văn bản cho thấy tinh thần tỉnh táo, dũng cảm và mưu trí của Ô-đi-xê và những người anh hùng là bạn của ông trên hành trình đi qua. Thể hiện tấm lòng ca ngợi, trân trọng và đồng cảm với những người anh hùng. Đồng thời khuyên con người phải biết vượt qua những cám dỗ, thử thách trong cuộc sống để thành công.
1.3.2. Về nghệ thuật
- Văn bản thể hiện được đặc trưng của thể loại thần thoại về ngôn từ, hình tượng nhân vật,...
- Nhân vật được xây dựng trong văn bản là kiểu nhân vật điển hình, đại diện cho những người anh hùng cổ đại.
- Không gian, thời gian không xác định.
- Các hiện tượng quái vật trên biển đều xuất phát từ tự nhiên, cho thấy thời gian của cộng đồng và một không gian sử thi rộng lớn, thường gắn liền với những cuộc phiêu lưu của các vị anh hùng.
Bài tập minh họa
Bài tập: Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nhân vật Ô-đi-xê trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la.
Hướng dẫn giải:
- Đọc lại đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la chú ý hành động và phẩm chất của nhân vật Ô-đi-xê.
- Dựa vào nội dung phần hình tượng nhân vật Ô-đi-xê để viết.
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la, nhâ vật Ô-đi-xê hiện lên là một người khôn ngoan, dũng cảm trong vai trò lãnh đạo. Khi được Xi-ếc-xê báo trước rằng cần phải coi chừng các nàng Xi-ren quyến rũ, coi chừng giọng hát và cánh đồng cỏ đầy hoa Ô-đi-xê đã giải thích các bạn đồng hành hiểu và đưa ra hướng giải quyết cụ thể. Ô-đi-xê đã đánh tuột cả mái chèo và chàng đã lựa lời dịu ngọt để chấn an họ. Nhờ lòng dũng cảm và sự mưu trí đã giúp họ vượt qua thử thách nguy hiểm của quái vật biển. Từ đó, mọi người có thể điềm tĩnh và cùng nhau vượt qua khó khăn đó. Tất cả những điều trên, hình ảnh Ô-đi-xê hiện lên trước mắt bạn đọc là một người thủ lĩnh thông minh, nhanh nhẹn, khéo léo, điềm tĩnh, luôn đồng hành cũng những người bạn của mình khi gặp khó khăn, thử thách.
Lời kết
- Học xong bài này, các em cần:
+ Nắm được đặc điểm hành động và tính cách của nhân vật Ô-đi-xê.
+ Phân tích được đcặ điểm sử thi trong đoạn trích.
Soạn bài Gặp Ka-ríp và Xi-la - Hô-me-rơ Ngữ văn 10 CTST
Văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la - Hô-me-rơ cho thấy tinh thần tỉnh táo, dũng cảm và mưu trí của Ô-đi-xê và những người anh hùng là bạn của ông trên hành trình đi qua.. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:
Hỏi đáp bài Gặp Ka-ríp và Xi-la - Hô-me-rơ Ngữ văn 10 CTST
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Một số bài văn mẫu về văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la - Hô-me-rơ
Qua hình tượng nhân vật Ô-đi-xê trong văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la - Hô-me-rơ với vai trò một người lãnh đạo dũng cảm, khôn ngoan đánh bại quái vật biển hung tợn đã giúp người đọc cảm nhận được khát vọng chinh phục thế giới của người Hy Lạp cổ. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
-- Mod Ngữ văn 10 HỌC247
