Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo Bài 20: Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527)

- Tháng 4 năm 1428, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, khôi phục quốc hiệu Đại Việt, đóng đô tại Thăng Long. 

- Chính quyền phong kiến được hoàn thiện từ trung ương đến địa phương. Hoàng đế trực tiếp nắm quyền hành, kể cả chức Tổng chỉ huy quân đội

- Cả nước có 13 đạo thừa tuyên và một phủ Trung Đô, đơn vị hành chính nhỏ nhất là xã.

- Ban hành Quốc triều hình luật

- Xây dựng quân đội mạnh, duy trì chính sách “Ngụ binh ư nông”

- Chủ trương bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia của triều Lê sơ

- Quyết tâm củng cố quân đội, kiên quyết bảo vệ chủ quyền, biên giới bảo vệ Tổ quốc 

- Đề cao trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc đối với mọi người dân, trừng trị thích đáng những kẻ bán nước.

Hình 20.1. Bậc thềm điện Kính Thiên (Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội)

Điện Kính Thiên được xây dựng năm 1428, là cung điện trung tâm của hoàng thành thời Lê sơ

Hình 20.2. Lược đồ nước Đại Việt thời Lê sơ

a. Kinh tế thời Lê sơ

- Nông nghiệp

• Ban hành chính sách quân điền
• Chia ruộng đất công cho thành viên trong làng xã
• Cấm giết trâu bò bừa bãi
• Một số chức quan được đặt: Khuyến nông sứ, Hà đê sứ, Đồn điền sứ

- Thủ công nghiệp

• Nhiều làng nghề thủ công phát triển theo hướng chuyên nghiệp
• Triều đình lập ra Cục bách tác: đúc tiền, đúc vũ khí, đóng thuyền, may mũ áo cho quan. 

- Thương nghiệp

• Đông Kinh có 36 phố phường buôn bán sầm uất.
• Giao thương với nước ngoài tấp nập.
• Sành, sứ, vải, lụa, lâm sản quý được thương nhân nước ngoài ưa chuộng

b. Xã hội thời Lê sơ

Sự phân biệt giữa quý tộc và thường dân ngày càng trở nên sâu sắc

Xã hội thời Lê sơ có 4 tầng lớp căn bản, gồm:

- Tầng lớp quý tộc: vua, quan lại và địa chủ có nhiều đặc lợi

- Tầng lớp nông dân: chiếm đại đa số trong dân cư

- Tầng lớp thương nhân, thợ thủ công: ngày càng đông hơn nhưng không được coi trọng

- Tầng lớp nô tì: giảm dần do nhà Lê hạn chế việc mua bán nô tì nghiêm ngặt

Tôn giáo

- Nho giáo chiếm vị trí độc tôn; Phật giáo, Đạo giáo bị hạn chế

- Vua Lê Thái Tổ cho dựng lại Quốc Tử Giám ở kinh thành.

- Đạo, phủ đều có trường học; các khoa thi được mở thường xuyên

Hình 20.6. Bia Tiến sĩ (Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội)

Văn học

- Văn học chữ Hán chiếm ưu thế

- Một số tác phẩm nổi bật: Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi), Quỳnh uyển cửu ca (Lê Thánh . Tông),...

- Bên cạnh đó là các tác phẩm văn học chữ Nôm, tiêu biểu như Quốc ôm thi tập (Nguyễn Trãi), Hồng Đức quốc âm thi tập (Lê Thánh Tông), ...

Sử học

- Nổi tiếng các tên tuổi: Ngô Sĩ Liên với Đại Việt sử ký toàn thư

Địa lí

- Bộ Dư địa chí của Nguyễn Trãi, đặc biệt là tập Hồng Đức bản đồ được vua Lê Thánh Tông lệnh cho các thừa tuyên vẽ, hoàn thành vào năm 1490.

Y học

- Bản thảo thực vật toát yếu của Phan Phu Tiên.

Toán học

- Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh, Lập thành toán pháp của Vũ Hữu

Nhã nhạc cung đình chính thức ra đời

Các loại hình nghệ thuật như chèo, tuồng rất phát triển và giữ một vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của dân chúng.

Hình 20.7. Bản đồ Đông Kinh (Thăng Long) trong tập Hồng Đức bản đồ

Hình 20.8. Đầu rồng thời Lê sơ bằng đá xanh (điện Kính Thiên, Hà Nội)

Hình 20.9. Đá voi chấu bằng đá (Lam Kinh, Thanh Hóa)

- Nguyễn Trãi (1380 - 1442)

- Vua Lê Thánh Tông (1442 - 1497)

- Lương Thế Vinh (1441 - 1496)

- Ngô Sĩ Liên (thế kỉ XV)

Câu 1: Nêu hiểu biết của em về Nguyễn Trãi?

Hướng dẫn giải

Nguyễn Trãi (1380 - 1442) là anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Cả cuộc đời của Nguyễn Trãi, khi đánh giặc cũng như khi xây dựng đất nước luôn đề cao tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân. Nguyễn Trãi để lại cho đời những tác phẩm có giá trị, tiêu biểu như: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Lam Sơn thực lục, Dư địa chí, ...

Câu 2: Xã hội thời Lê sơ có bao nhiêu tầng lớp căn bản?

Hướng dẫn giải

Xã hội thời Lê sơ có 4 tầng lớp căn bản, gồm:

- Tầng lớp quý tộc: vua, quan lại và địa chủ có nhiều đặc lợi

- Tầng lớp nông dân: chiếm đại đa số trong dân cư

- Tầng lớp thương nhân, thợ thủ công: ngày càng đông hơn nhưng không được coi trọng

- Tầng lớp nô tì: giảm dần do nhà Lê hạn chế việc mua bán nô tì nghiêm ngặt

Qua bài giảng ở trên, giúp các em học sinh:

- Mô tả được sự thành lập nhà Lê sơ

- Nhận biết được tình hình kinh tế - xã hội thời Lê sơ

- Giới thiệu được sự phát triển văn hóa, giáo dục và một số danh nhân văn hóa tiêu biểu thời Lê sơ.

Để củng cố bài học xin mời các em cùng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo Chương 5 Bài 20 để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức và nắm vững hơn về bài học này nhé!

Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo Chương 5 Bài 20 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Câu hỏi mục 1 trang 86 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi 1 mục 2 trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi 2 mục 2 trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi 3 mục 2 trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi 1 mục 3 trang 89 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi 2 mục 3 trang 89 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi 3 mục 3 trang 89 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Câu hỏi mục 4 trang 91 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Luyện tập 1 trang 91 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Luyện tập 2 trang 91 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Luyện tập 3 trang 91 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Vận dụng trang 91 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Chân trời sáng tạo - CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!