Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều Bài 18: Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược (1400 - 1407)

Hình 18.1. Di tích thành nhà Hồ (Thanh Hóa)

Hình 18.2. Tượng Hồ Quý Ly

Lược đồ 18.1. Các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV

- Từ sau thế kỉ XIV, nhà Trần suy yếu.

- Năm 1397, Hồ Quý Ly ép vua Trần dời đô từ Thăng Long vào Thanh Hóa.

- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần và lập ra nhà Hồ, đổi tên nước là Đại Ngu (mong ước an vui cho đất nước)

Bảng 18. Cải cách của Hồ Quý Ly

Về chính trị

- Đổi tên đơn vị hành chính các cấp trấn, quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp.

- Hạn chế quyền lực của quý tộc nhà Trần.

- Chiêu mộ người tài ngoài họ Trần.

Về kinh tế

- Phát hành tiền giấy thay tiền đồng.

- Ban hành chính sách hạn điền.

- Quy định lại thuế đinh, thuế ruộng.

Về xã hội

- Thực hiện chính sách hạn nô, tăng cường kiểm soát hộ tịch.

- Khi có nạn đói bắt người giàu bán thóc, tổ chức chữa bệnh cho nhân dân.

Về văn hoá, giáo dục

- Đề cao Nho giáo, hạn chế Phật giáo và Đạo giáo.

- Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm.

- Quy định lại quy chế thi cử, học tập.

Về quân sự

- Củng cố quốc phòng, quân sự, tăng quân số, chế tạo súng thần cơ, thuyền chiến.

- Xây dựng Thành Tây Đô, thành Đa Bang,..

Hệ quả

- Tích cực: Quyền lực được củng cố, thế lực nhà Trần bị thu hẹp, trình trạng bất bình đẳng trong xã hội giảm.

- Hạn chế: Gây bát mãn cho một bộ phận xã hội, mất đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.

Hình 18.3. Đạn bằng đá của thần cơ pháo được khai quật tại thành Tây Đô (Thanh Hóa)

Lược đồ 18.2. Cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ

- Tháng 11/1406, lấy cớ nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần nhà Minh xâm lược ta do Trương Phụ và Mộc Thạnh chỉ huy.

- Nhà Hồ phải rút lui về Lạng Sơn rồi cố thủ thành Đa Bang.

- Tháng 1/1407, quân Minh lần lượt đánh chiếm thành Đa Bang, Đông Đô rồi rút quân về Tây Đô (Thanh Hóa)

- Tháng 6/1407, Hồ Quý Ly bị bắt cuộc kháng chiến chống Minh của nhà Hồ thất bại.

→ Nước ta bị nhà Minh cai trị.

Nguyên nhân thất bại

- Không có đường lối đúng đắn, nặng về phòng thủ.

- Chính sách cải cách của Hồ Quý Ly không được nhân dân ủng hộ rộng rãi.

- Không tập hợp đông đảo nhân dân kháng chiến.

Câu 1: Cải cách của Hồ Quý Ly chủ yếu tập trung vào năm lĩnh vực nào? Những cải cách mang lại những tác động như thế nào?

Hướng dẫn giải

- Cải cách của Hồ Quý Ly chủ yếu tập trung vào năm lĩnh vực sau:

• Chính trị
• Kinh tế
• Xã hội
• Văn hóa, giáo dục
• Quân sự

- Tác động:

• Tích cực: Quyền lực được củng cố, thế lực nhà Trần bị thu hẹp, trình trạng bất bình đẳng trong xã hội giảm.
• Hạn chế: Gây bát mãn cho một bộ phận xã hội, mất đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.

Câu 2: Quốc hiệu Đại Ngu thời nhà Hồ mang ý nghĩa gì?

Hướng dẫn giải

Quốc hiệu Đại Ngu thời nhà Hồ có nghĩa là mong ước an vui cho đất nước.

Qua bài giảng ở trên, giúp các em học sinh:

- Trình bày được sự thành lập của nhà Hồ.

- Giới thiệu được một số nội dung chủ yếu trong cải cách của Hồ Quý Ly và nêu được tác động của những cải cách ấy đối với xã hội thời nhà Hồ.

- Mô tả được những nét chính về cuộc kháng chiến của nhà Hồ chống quân Minh xâm lược.

- Giải thích được nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược.

Để củng cố bài học xin mời các em cùng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều Chương 5 Bài 18 để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức và nắm vững hơn về bài học này nhé!

Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều Chương 5 Bài 18 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Câu hỏi mục 1 trang 70 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Câu hỏi mục 2 trang 71 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Câu hỏi mục 3 trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Luyện tập 1 trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Vận dụng 2 trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Vận dụng 3 trang 72 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Cánh diều - CD

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!