Với mục đích đồng hành cùng các em học sinh lớp 6, HOC247 xin giới thiệu đến các em tài liệu Lịch sử và Địa lí 6 Bài 7: Ấn Độ cổ đại SGK Cánh diều nhằm giúp các em có thể nắm vững kiến thức cũng như tăng thêm hứng thú học tập. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp ích nhiều cho các em. Chúc các em có kết quả học tập tốt!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Điều kiện tự nhiên ở lưu vực sông Ấn và sông Hằng
- Lãnh thổ Ấn Độ cổ đại chủ yếu bao gồm Ấn Độ, Pa-ki-xtan, Nê-pan, Băng-la-đét,… ngày nay.
- Phía bắc là những dãy núi cao như bức tường thành; phía tây và phía đông là những vùng đồng bằng trù phú được tạo nên bởi sự bồi đắp phù sa của sông Ấn và sông Hằng.
Hình 7.2 Lược đồ Ấn Độ cổ đại
- Sông Hằng và sông Ấn là hai con sông có vai trò quan trọng đối với sự hình thành nền văn minh Ấn Độ cổ đại. Con sông đã tạo nên những đồng bằng trù phú được bồi đắp bởi phù sa. Ở lưu vực sông Hằng, có sự tác động của gió mùa, cây cối tốt tươi, thuận lợi cho việc phát triển kinh tế nông nghiệp. Cùng với đó là những lễ hội của cư dân Ấn Độ tắm và thực hiện các nghi lễ tôn giáo đối với sông Hằng.
1.2. Chế độ xã hội ở Ấn Độ
.png)
- Trong xã hội cổ đại có 4 đẳng cấp, được gọi là chế độ đẳng cấp Vác-na dựa vào sự phân biệt chủng tộc và màu da, bao gồm:
+ Đẳng cấp thứ nhất: Bra-man là tăng lữ
+Đẳng cấp thứ hai: Ksa-tri-a, là quý tộc và chiến binh.
+Đẳng cấp thứ ba: Va-si-a là tầng lớp nông dân, thương nhân và thợ thủ công.
+Đẳng cấp thứ tư: Su-đra, là những người thấp kém trong xã hội, họ là những người Đra-vi-đa bị người A-ri-a tràn vào xâm chiếm và đẩy xuống đẳng cấp thứ tư.
1.3. Những thành tựu văn hóa ở Ấn Độ
|
Thành tựu |
Nội dung |
|
Tôn giáo |
- Bà la môn là tôn giáo cổ xưa nhất ở Ấn Độ đề cao sức mạnh của các vị thần, sinh ra các đẳng cấp. - Phật giáo được sáng tạo từ thế kỉ VI TCN, nội dung căn bản là luật nhân quả, chủ trương mọi người đều bình đẳng |
|
Chữ viết và văn học |
Người Ấn Độ dùng chữ Phạn. Các tác phẩm lớn là Kinh Vê-đa và hai bộ sử thi Ra-ma-ya-na và Ma-ha-bha-ra-ta,… |
|
Khoa học tự nhiên |
- Các số từ 0 đến 9 được người Ấn Độ phát minh và sử dụng ra sớm. - Biết sử dụng thuốc tê, thuốc mê khi phẫu thuật, biết sử dụng thảo mộc để chữa bệnh |
|
Kiến trúc và điêu khắc |
- Ấn Độ có nhiều công trình kiến trúc kì vĩ, chủ yếu làm bằng đá, còn lại đến ngày nay là chùa hang A-gian-ta và đại bảo tháp Sanchi. |
Bài tập minh họa
2.1. Câu hỏi mở đầu
Sông Hằng là một trong hai con sông có vai trò quan trọng đối với sự hình thành nền văn minh Ẩn Độ thời cổ đại. Vậy các con sông đã tác động như thế nào đến sự hình thành nền văn minh Ấn Độ? Những thành tựu văn hoá tiêu biểu của Ấn Độ thời cổ đại là gì?
Hướng dẫn giải:
Dựa vào nội dung đoạn tư liệu giới thiệu để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Sông Hằng là một trong hai con sông có vai trò quan trọng đối với sự hình thành nền văn minh Ấn Độ cổ đại. Con sông đã tạo nên những đồng bằng trù phú được bồi đắp bởi phù sa. Ở lưu vực sông Hằng, có sự tác động của gió mùa, cây cối tốt tươi, thuận lợi cho việc phát triển kinh tế nông nghiệp. Cùng với đó là những lễ hội của cư dân Ấn Độ tắm và thực hiện các nghi lễ tôn giáo đối với sông Hằng.
2.2. Điều kiện tự nhiên ở lưu vực sông Ấn và sông Hằng
Câu 1
Dựa vào lược đồ hình 7.2 và đọc thông tin, hãy nêu những nét chính về điều kiện tự nhiên của lưu vực sông Ấn và sông Hằng.
Hình 7.2 Lược đồ Ấn Độ cổ đại
Hướng dẫn giải:
- Dự theo nội dung thông tin mục 1 kết hợp quan sát lược đồ chỉ ra các nét chính về điều kiện tự nhiên của lưu vực sông Ấn và sông Hằng.
Lời giải chi tiết:
Điều kiện tự nhiên của lưu vực sông Ấn và sông Hằng:
- Phía Bắc là những dãy núi cao như bức tường thành.
- Phía Đông Nam và Tây Nam giáp Ấn Độ Dương.
- Có sự hiện diện của các dòng sông lớn: sông Ấn, sông Hằng.
- Phía Tây và phía Đông là những đồng bằng châu thổ mà mỡ, trù phú được tạo nên bởi sự bồi đắp của sông Ấn và sông Hằng.
- Khí hậu thuận lợi (nền nhiệt và độ ẩm cao, mưa nhiều).
Câu 2
Điều kiện tự nhiên đó ảnh hưởng như thế nào đến sự hình thành văn minh Ấn Độ?
Hướng dẫn giải:
Dựa vào thông tin mục 1 kết hợp kiến thức bản thân trả lời câu hỏi dựa thẹo gợi ý về Địa hình đại dương, núi cao và các dòng sông.
Lời giải chi tiết:
Tác động của điều kiện tự nhiên tới sự hình thành nền văn minh Ấn Độ:
- Địa hình phía Bắc; Đông Nam, Tây Nam được bao bọc bởi đại dương và núi cao hiểm trở => cư dân Ấn Độ cổ đại hạn chế được sự nhòm ngó của các thế lực ngoại bang; góp phần bảo lưu được bản sắc văn hóa truyền thống.
- Các dòng sông lớn có vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt và sản xuất của cư dân Ấn Độ:
+ Cung cấp nguồn nước dồi dào; nguồn thủy sản phong phú.
+ Là những tuyến giao thông huyết mạch, liên kết giữa các vùng, các khu vực trong cả nước.
+ Sông Ấn và sông Hằng có vị trí rất linh thiêng trong tâm thức của người Ấn Độ, vì họ cho rằng: các dòng sông này từ trên trời đổ xuống, nước của các dòng sông này có khả năng thanh lọc tâm hồn và rửa trôi mọi tội lỗi của con người.
- Sông lớn và các đồng bằng phù sa màu mỡ đã: thúc đẩy sự ra đời sớm của các nhà nước cổ đại ở Ấn Độ đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp.
2.3. Chế độ xã hội ở Ấn Độ
Dựa vào sơ đồ hình 7.3, hãy kể tên các đẳng cấp trong xã hội Ấn Độ cổ đại.
Hướng dẫn giải:
Quan sát lược đồ, phân tích nội dung trong lược đồ kết hợp nội dung mục thông tin trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Trong xã hội cổ đại có 4 đẳng cấp, được gọi là chế độ đẳng cấp Vác-na dựa vào sự phân biệt chủng tộc và màu da, bao gồm:
+ Đẳng cấp thứ nhất: Bra-man là tăng lữ
+ Đẳng cấp thứ hai: Ksa-tri-a, là quý tộc và chiến binh.
+ Đẳng cấp thứ ba: Va-si-a là tầng lớp nông dân, thương nhân và thợ thủ công.
+ Đẳng cấp thứ tư: Su-đra, là những người thấp kém trong xã hội, họ là những người Đra-vi-đa bị người A-ri-a tràn vào xâm chiếm và đẩy xuống đẳng cấp thứ tư.
2.4. Những thành tựu văn hóa ở Ấn Độ
Dựa vào các hình từ 7.4 đến 7.8 và đọc thông tin, hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của Ấn Độ cổ đại.
Hướng dẫn giải:
Quan sát lược đồ, phân tích nội dung trong lược đồ kết hợp nội dung mục thông tin trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
|
Thành tựu |
Nội dung |
|
Tôn giáo |
- Bà la môn là tôn giáo cổ xưa nhất ở Ấn Độ đề cao sức mạnh của các vị thần, sinh ra các đẳng cấp. - Phật giáo được sáng tạo từ thế kỉ VI TCN, nội dung căn bản là luật nhân quả, chủ trương mọi người đều bình đẳng |
|
Chữ viết và văn học |
Người Ấn Độ dùng chữ Phạn. Các tác phẩm lớn là Kinh Vê-đa và hai bộ sử thi Ra-ma-ya-na và Ma-ha-bha-ra-ta,… |
|
Khoa học tự nhiên |
- Các số từ 0 đến 9 được người Ấn Độ phát minh và sử dụng ra sớm. - Biết sử dụng thuốc tê, thuốc mê khi phẫu thuật, biết sử dụng thảo mộc để chữa bệnh |
|
Kiến trúc và điêu khắc |
- Ấn Độ có nhiều công trình kiến trúc kì vĩ, chủ yếu làm bằng đá, còn lại đến ngày nay là chùa hang A-gian-ta và đại bảo tháp Sanchi. |
Luyện tập
Sau bài học này, các em có thể đạt được những yêu cầu sau:
+ Giới thiệu được điều kiện tự nhiên của lưu vực sông Ấn và sông Hồng.
+ Trình bày được những điểm chính về chế độ xã hội của Ấn Độ thời cổ đại.
+ Nhận biết được những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ thời cổ đại.
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều Chương 3 Bài 7 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Ai Cập
- B. Ấn Độ
- C. Lưỡng Hà
- D. La Mã
-
- A. Vua chuyên chế
- B. Tầng lớp tăng lữ
- C. Quý tộc
- D. Quan đại thần
-
- A. Các số từ 0 đến 9 được người Ấn Độ phát minh và sử dụng ra sớm.
- B. Biết sử dụng thuốc tê, thuốc mê khi phẫu thuật, biết sử dụng thảo mộc để chữa bệnh
- C. Dùng chữ Phạn. Các tác phẩm lớn là Kinh Vê-đa và hai bộ sử thi Ra-ma-ya-na và Ma-ha-bha-ra-ta,…
- D. Cả 3 đáp án trên
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều Chương 3 Bài 7 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Giải bài 1 phần Luyện tập và vận dụng trang 35 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều
Giải bài 2 phần Luyện tập và vận dụng trang 35 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều
Giải bài 3 phần Luyện tập và vận dụng trang 35 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều
Giải bài 1 trang 15 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 2 trang 15 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 3 trang 15 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 4 trang 15 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 5 trang 15 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 6 trang 15 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 7 trang 16 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Hỏi đáp Bài 7: Ấn Độ cổ đại
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa Lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
